12.03.2019

Nie fikcja literacka, ale bolesna karta historii. Spektakl Obława w Suwałkach [wideo, zdjęcia]

W Suwalskim Ośrodku Kultury można było zobaczyć spektakl „Obława - spotkanie duchów” Teatru Dramatycznego im. A. Węgierki w Białymstoku, w reżyserii Jana Nowary.

Spektakl jest artystyczną próbą zmierzenia się z tematem Obławy Augustowskiej, nazywanej, m.in. z powodu skali, przymusu milczenia o niej przez okres PRL i braku wiedzy na temat miejsca pochówku ofiar, „małym Katyniem”. Ludobójstwo dokonane w lipcu 1945 roku na żołnierzach podziemia niepodległościowego oraz ludności cywilnej Suwalszczyzny – tuż po odbiciu tych terenów przez Armię Czerwoną z rąk III Rzeszy – do dzisiaj nie zostało wyjaśnione. To pierwsze przeniesienie tego mrocznego wątku naszej powojennej historii na scenę w formie pełnego przedstawienia. 

Sztuka, napisana przez Jana Nowarę i Jagodę Skowron, powstała na podstawie materiałów źródłowych – w oparciu o dokumenty Instytutu Pamięci Narodowej, listy i meldunki, ale w spektaklu znalazły się także wiersze Zbigniewa Herberta i Tadeusza Różewicza. Dopełnieniem warstwy tekstowej była muzyka wykonywana na żywo.

- Cały czas mamy świadomość, że nie jest to fikcja literacka, ale przedstawienie bolesnych wydarzeń, które naprawdę miały miejsce. Że wciąż żyją krewni, potomkowie ofiar obławy. Nie chcemy „grać”, chcemy oddać prawdę – mówił Jan Nowara.

 

Spektakl w Suwałkach, podobnie jak w Białymstoku, został przyjęty owacjami na stojąco.

 

W lipcu 1945 roku, już po zakończeniu II wojny światowej, w rejonie Suwałk i Augustowa, wskutek szatańskiej komitywy rosyjskiego NKWD i polskiego UB – przepadło bez śladu prawie 600 ludzkich istnień! Ludzi oddanych bez reszty idei Polski wolnej od komunizmu. Ta idea okazała się wtedy niestety tylko mrzonką niepodległościowego podziemia, które pokładało nadzieje w zachodniej wspólnocie wartości. Bezskutecznie. Wielcy mężowie światowych demokracji na konferencjach w Jałcie i Poczdamie zadbali o interesy tylko zachodniego świata i w ten sposób Polska znalazła się po wschodniej stronie „żelaznej kurtyny”, która przecięła Stary Kontynent na całe pół wieku. Stalinowski aparat przymusu bez zbędnej zwłoki rozpoczął rozprawę z Polskim marzeniem o wolności i zgniótł je w tysiącach pacyfikacji, przesłuchań, tortur i politycznych procesów, które zakończyły się 8. tysiącami wyroków śmierci!

Letnia obława na „Żołnierzy Wyklętych” w Suwalskiem i Augustowskiem jest w tym zbrodniczym korowodzie historii zdarzeniem nadzwyczajnym, ponieważ do dziś nie rozwikłano jej tajemnicy. Wywleczeni z domów i zagród, zgarnięci z dróg, pól i lasów, a potem stłoczeni w obozach „filtracyjnych”, gdzie katowano ich podczas przesłuchań – zostali wywiezieni w nieznane. I ślad po nich przepadł. Nie powrócili, nie napisali listów, nie odnaleziono ich grobów ani szczątków.

Sześćset istnień nie doczekało się pożegnania, sześćset ciał nie zostało pochowanych, sześćset dusz nie odeszło w spokoju. Nasz spektakl podąża tym tropem. Odprawiamy obrzęd wywołania ich duchów, a ściślej mówiąc, chcemy, żeby gromada rodem z Mickiewiczowskich „Dziadów” stała się medium, przy pomocy którego augustowscy Niezłomni spotkają się ze swoimi najbliższymi, których pozostawili w pustce, samotności i rozpaczy na całe życie. Bo przecież jedni i drudzy są już po tamtej stronie Wieczności, a my na scenie chcemy spotkania ich dusz i ujawnienia traum, które zesłał im los.

Jednak to nie wszystko. Chcąc nadać moralny porządek temu przekazowi, wywołujemy do obrzędu ekspiacji także duchy oprawców, a wśród nich dowódcę radzieckiego kontrwywiadu „Smiersz”, generała Wiktora Abakumowa, który w tajnej depeszy do szefa NKWD, Ławrientija Berii, ujawnił swój plan „likwidacji zatrzymanych w lasach augustowskich bandytów”. Duch Abakumowa w roli uczestnika obrzędu oznacza nasz gest nadziei na odsłonięcie prawdy i przywrócenie spokoju duchom ofiar augustowskiego dramatu.

Jan Nowara i Jagoda Skowron

Reżyseria: Jan Nowara
Scenariusz: Jan Nowara i Jagoda Skowron
Scenografia i wizualizacje: Marek Mikulski
Kostiumy: Maciej Mikulski
Muzyka: Adam Białous 
Przygotowanie wokalne i współpraca muzyczna: Piotr Szekowski 
Choreografia: Tomasz Dajewski
Inspicjent: Jerzy Taborski

Obsada: Danuta Bach, Jolanta Borowska, Krystyna Kacprowicz-Sokołowska, Urszula Szmidt, Ewa Palińska, Katarzyna Siergiej, Jolanta Skorochodzka, Bernard Bania, Marek Cichucki, Patryk Ołdziejewski, Marek Tyszkiewicz, Piotr Szekowski, Agnieszka Możejko-Szekowska, Sławomir Popławski, Mateusz Sacharzewski (gościnnie), Franciszek Utko (gościnnie)

Muzyka na żywo: Adam Białous (gitara elektryczna / ignoto Deo), Adam Galimski (wokal / ignoto Deo), Adam Radziszewski (perkusja), Piotr Chociej (bass).  

Teatr Dramatyczny im. A. Węgierki

Zdjęcia: Miłosz Kozakiewicz

udostępnij na fabebook
Skomentuj:
nick*
komentarz*
 
 
Zapraszamy na relację na żywo


Grupa Azoty ZAKSA Kędzierzyn-Koźle


Ślepsk Malow Suwałki

29.03.2024
20:30

Sponsor pogody
Pogoda
Newsletter

Jeżeli chcesz otrzymywać od nas informacje o nowych wiadomościach w serwisie podaj nam swój e-mail.

Kursy walut
03.29.2024 Kupno Sprzedaż
EUR 0.00% 4.4889 4.5795
USD 0.00% 4.1175 4.2007
GBP 0.00% 5.1508 5.2548
CHF 0.00% 4.5999 4.6929
28.03.2024

mieszkanie

Dodaj nowe ogoszenie