W sobotę, 22 września 2018 r. na wzgórzach zamkowych w północno-wschodniej Polsce oraz na Litwie, Łotwie zapłoną ogniska. To z okazji Dnia Jedności Bałtów.
W gminie Puńsk największa impreza z tej okazji odbędzie się w Osadzie Jaćwiesko – Pruskiej. Organizuje ją samorząd gminy.
Program:
22.09.2017r. (sobota) Osada Jaćwiesko - Pruska w Oszkiniach (Ožkiniai 42), w gminie Puńsk:
10.00 – rozpoczęcie imprezy, zwiedzanie osady, zapoznanie się z dziedzictwem Jaćwingów i Prusów, przedstawienie projektu pn.” Zachowanie i promocja dziedzictwa Bałtów na pograniczu polsko litewskim”, współfinansowanego z unijnego programu Interreg V-A Polska –Litwa (LT – PL -2S – 138), a realizowanego przez samorząd gminy Puńsk.
14.00 - Poczęstunek, w tym smakowanie pruskiej zupy „Putra”
15.00 - Prezentacja jaćwiesko – pruskiej techniki wojennej w wykonaniu Bractwa Starożytnych Walk Bałtów „Vilkatlakai” z Litwy
17.00 - Obrzędy Ognia, zapalenie świętego ognia w świętym miejscu ( tu ogień zapalano już przed 7000 laty), czytanie poezji jaćwiesko – pruskiej oraz litewskiej
Po 17.00 - Uczestnicy, podzieleni na grupy, wyjeżdżają ze świętym ogniem na okoliczne grodziska jaćwieskie i święte miejsca Bałtów, by tam zapalić ogniska i wziąć udział w prusko - jaćwieskich obrzędach
18.00 - zakończenie programu
Co roku z osady Jaćwiesko – Pruskiej w Oszkiniach ogień jest wieziony na Litwę do Rudaminy, 7 grodzisk między Vilkaviškis, Marijampolė i Vištyčiai oraz na grodziska Suwalszczyzny i Sejneńszczyzny.
Sejneńszczyzna i Suwalszczyzna:
- wzgórze Jedności Bałtów w Puńsku (gospodarstwo Witolda Kolesińskiego) – ognisko, podniesienie flag, wspólne śpiewanie,
- wzgórze Borsucze w lesie k. Krejwian, wzgórze Jana i wzgórze Burdeliszki w Giełujszach ( gm.Puńsk),
- Jegliniec ( gospodarstwo A, Jankowskiego, gm. Szypliszki), Osinki k. Suwałk, Pomorze (gm, Giby), Osowa i Białorogi, (gm.Suwałki), Góra Zamkowa k.Szurpił ( gm.Jeleniewo), Żubronajcie ( gm.Krasnopol).
Poza tym ogniska zapłoną na wielu pojaćwieskich i pruskich grodziskach od Powiśla do Wielkich Jezior Mazurskich.
W tym roku imprezę współorganizują m.in: Wspólnota Jaćwiesko - Pruska w Polsce, z siedzibą w Puńsku; Prusaspirā - stowarzyszenie osób identyfikujących się jako Prusowie (potomkowie Prusów bałtyckich) oraz wszystkich osób wspierających z Elbląga, Litewski Klub w Suwałkach ( „Vienybės klubas“), wydawnictwo „Aušra” z Puńska, Wspólnota Rudominy oraz liczni mieszkańcy wsi i osad na pograniczu polsko - litewskim.
Pokonali Krzyżaków pod Szawlami
Dzień Jedności Bałtów obchodzony jest na Litwie i Łotwie 22 września, w rocznicę bitwy pod Szawlami, do której doszło 22 września 1236 roku. W języku litewskim i łotewskim bitwa ta nazywana jest także słoneczną (lit.: Saulės mūšis, łot.: Saules kauja; słowo Saulė/Saule w obu językach oznacza Słońce). Sprzymierzone siły ludów bałtyckich odniosły wówczas historyczne zwycięstwo nad Zakonem Kawalerów Mieczowych w jednym z najważniejszych starć zbrojnych owej epoki, dając świadectwo jedności Bałtów. Zdaniem historyka Tomasa Baranauskasa bitwa pod Szawlami jest pierwszym wielkim krokiem prowadzącym do zwycięstwa pod Grunwaldem.
22 września 1236 roku u brodu na Muszy nieopodal Szawli Bałtowie doszczętnie rozbili dowodzone przez mistrza zakonu inflanckiego Volquina wojsko Kawalerów Mieczowych i Krzyżaków, którzy najechali ziemie północnej Litwy. W bitwie pod Szawlami polegli niemal wszyscy uczestniczący w niej rycerze zakonu oraz sam mistrz. Zakon Kawalerów Mieczowych poniósł ogromne straty. Po bitwie pod Szawlami i innych zwycięskich bojach, w roku 1237 do walki z Krzyżakami i Kawalerami Mieczowymi powstali między innymi Zemgalowie, Zelowie, Kurowie i Estończycy z Saremy. W tymże roku zakon Kawalerów Mieczowych został wcielony do Zakonu Krzyżackiego. Ludy bałtyckie obroniły swoje ziemie.
Zwycięstwo sprzymierzonych Bałtów pod Szawlami to jedno z najważniejszych wydarzeń w historii Litwy i Łotwy, obu ostatnich państw, w których mówi się w językach bałtyckich (po litewsku i łotewsku).
Wspólną nazwa dla plemion naszych przodków, jako termin naukowy, nadał w połowie XIX wieku naukowiec G. Neselmanas i od tego czasu stała się powszechnie używana. O nazwie zadecydowało położenie geograficzne plemion w pobliżu Morza Bałtyckiego.
W roku 2000 parlamenty Litwy i Łotwy ogłosiły 22 września, dzień zwycięstwa pod Szawlami - Dniem Jedności Bałtów.
Natomiast 11 stycznia 2108 roku litewski minister spraw zagranicznych Linas Linkevičius i łotewski minister spraw zagranicznych Edgar Rinkevičiusa podpisali porozumienie w sprawie ustanowienia nagrody Bałtów. Nagroda będzie przyznawana osobom fizycznym i prawnym m.in. za badania naukowe dotyczące materialnego i niematerialnego dziedzictwa kulturowego i historycznego, historii, kultury i turystyki.
WYG
Fot. arch. UG Puńsk
