Jeszcze nie mieliśmy tak upalnego roku. Lato trwało od połowy kwietnia do połowy października. Mniej więcej pół roku trwała także kampania w wyborach samorządowych.
Rok zaczął się od straszenia apokalipsą, wielomilionowymi karami, od codziennych komunikatów, że nieuchronnie zbliża się RODO. Unijne rozporządzenie o ochronie danych osobowych weszło w życie 26 maja i doprowadziło do wielu absurdów, zwłaszcza w służbie zdrowia i oświacie. Ludzie zostali pozbawieni nazwisk, czyli stracili część swojej godności. Przepis zaś, przypomnijmy, miał nas przede wszystkim chronić przed zalewem handlowych ofert.
Gorąco zrobiło się już w marcu. Dokładnie 11 dnia tego miesiąca przypadła pierwsza niedziela z zakazem handlu. Do dzisiaj ciężko się do niego przyzwyczaić, wykoncypować, czy to w tę, czy w następną niedzielę sklepy będą zamknięte. Wciąż niezadowoleni są ci, którzy akurat w wolny od pracy dzień mieli czas, by ruszyć na zakupy. Tych, którzy nie znoszą, kiedy ktoś ogranicza ich wolność i decyduje, co i kiedy mogą robić dobiła uchwala suwalskich radnych. Zakazali oni handlu alkoholem od 23.00 do 6.00 rano, a wystarczyło przecież zmobilizować służby do roztoczenie większej opieki nad siedmioma bodaj nocnymi sklepami w mieście. Efekt jest taki, że suwalczanie po godz. 23.00 jeżdżą po alkohol na stacje paliw, zlokalizowane w pobliskich miejscowościach.
Gospodarcze hity i zgrzyty
Nie temperaturę, a ciśnienie mieszkańcom Suwałk i podróżującym do naszego miasta w marcu podniosła podlegająca samorządowi województwa spółka PKS Nova, która w geście ekonomicznego szantażu przeniosła dworzec z głównego gmachu do przybudówki przy ul. Utrata. Trzeba było wielu tygodni negocjacji z władzami Suwałk, by dworzec PKS wrócił na swoje miejsce. Niewykluczone, że ta głośna i wstydliwa dla zarządu województwa sprawa przyczyniła się do porażki rządzącej koalicji PO-PSL w wyborach do sejmiku.
W kwietniu w blasku słońca wystąpiły Fabryki Mebli Forte SA, które w Suwałkach uroczyście oddały do użytku wzniesioną kosztem 520 mln zł fabrykę płyt wiórowych i wmurowały kamień węgielny pod budowę drugiej w naszym mieście fabryki mebli. Ta druga inwestycja rozpocznie się jednak w 2020 roku, a jednym z głównych powodów jest drożyzna na runku budowlanym i brak rąk do pracy.
Rosnące ceny surowców, materiałów, płace robotników i ich niedobór sprawiły, że kilka dużych inwestycji w mieście trzeba było rozpoczynać raz jeszcze lub przełożyć na rok następny. Mowa m.in. o bulwarach nad Czarną Hańczą, no i przede wszystkim o odcinkach trasy wschodniej od Pułaskiego do Północnej (ul. Rotmistrza Pileckiego) i od Sejneńskiej do Utraty (100-lecia Niepodległości Polski). Na szczęście, udało się oddać do użytku nową ulicę łącząca Utratę z Leśną i dalej z Raczkowską).
Drożej niż zakładano, bo kosztem 36 mln zł powstaje, mimo kłopotów wykonawcy, hala widowiskowo-sportowa (10 mln zł dokłada ministerstwo sportu) oraz pas startowy lotniska lokalnego, który pochłonie 27 mln zł (10 mln zł wykładają Fabryki Mebli Forte SA i 6 mln zł Unia Europejska poprzez RPOW).
Hala i pas startowy, które mają dźwignąć nas cywilizacyjnie, będą gotowe najwcześniej za pół roku, a najpóźniej w marcu powinna zostać oddana do użytkowania obwodnica Suwałk, która także przybliży nas do cywilizacji. Obwodnica jest częścią trasy Via Baltica, a w 2018 roku zostały podpisane umowy na wszystkie odcinki od Ostrowi Mazowieckiej do granicy w Budzisku. Ponad 200 km drogi szybkiego ruchu w sumie będzie kosztować 5 mld zł i być gotowe do końca 2021 r. Pytanie, czy firmy które powygrywały przetargi w mijającym, czy też jeszcze w 2017 roku, będą w stanie, przy stale rosnących cenach, wywiązać się z zobowiązań. Wbrew zapowiedziom, jesienią nie rozpoczęła się budowa odcinka Via Baltiki z Suwałk do Budziska. Wycinka drzew ma ruszyć w lutym. W tym samym czasie można się spodziewać rozpoczęcia prac na 20-kilometrowym odcinku Raczki - Wysokie (termin zakończenia - koniec 2020 roku).
Tylko w planach budujemy szybką kolej, Rail Baltikę, która może będzie za 6 lat. Na razie, od 9 grudnia PKP zlikwidowały bezpośrednie połączenia Suwałk z Krakowem i ze Świnoujściem. Do Suwałk i na Litwę coraz więcej za to jeździ pociągów towarowych i wojskowych. Częściej opuszczane są szlabany na przejeździe na ulicy Sejneńskiej, przez co ta jedyna wiodąca na wschód ulica bywa zakorkowana do granic.
O dworcu, takim z prawdziwego zdarzenia, zintegrowanym kolejowo-autobusowym, połączonym z biurowcem lub galerią hadlową dużo mówiło się tuż przed wyborami. Czesław Renkiewicz zaprezentował wizualizację obiektu, który mógłby powstać przy skrzyżowaniu Kolejowej i Utraty wspólnym wysiłkiem miasta, państwa i kapitału prywatnego. O przywłaszczenie pomysłu na wybudowanie dworca w tym miejscu oskarżył prezydenta Suwałk poseł Jarosław Zieliński, który nie omieszkał dodać, że nie jest rolą miasta decydować o inwestycjach, na które nie ma żadnego wpływu.
Różne koleje wyborów
O Czesławie Renkiewiczu i Jarosławie Zielińskim, chociaż ten drugi w wyborach samorządowych nie kandydował, było najgłośniej w polityce, nie tylko tej lokalnej. Obu panów jednocześnie można było zobaczyć tylko na inauguracji obchodów 350-lecia przybycia kamedułów na Wigry (na głównym zdjęciu) oraz na Święcie Myśliwych.
Poseł PiS i wiceminister spraw wewnętrznych konsekwentnie nie zapraszał władz miasta na uroczystości, organizowane przez siebie lub podległe mu służby (policja, straże pożarna oraz graniczna) albo mu nie podlegające, jak wojsko czy służba więzienna, dzielił suwalczan na prawdziwych i nieprawdziwych Polaków. Zdaniem samych kandydatów Prawa i Sprawiedliwości do rady miejskiej, miało to duży wpływ na to, że w Suwałkach osiągnęli słabszy wynik niż cztery lata temu. PiS wprowadził do samorządu nie 9, a tylko 7 radnych, osiągnął 28 proc. głosów. To sukces w porównaniu z Koalicją Obywatelską (10 proc.), ale porażka, jeżeli zderzy się ten w wynik z 42,5 proc i 12 mandatami w 23-osobowej radzie, wywalczonymi przez komitet Łączą Nas Suwałki – Czesław Renkiewicz. Prezydent Suwałk odniósł też sukces w wyborach na najważniejszy urząd w mieście. Chociaż rządzi już 8 lat, a jak wiadomo każda władza się zużywa, otrzymał 63 proc głosów, wygrał już w I turze, przed kandydatem PiS Grzegorzem Mackiewiczem (21 proc.).
Wygrana Czesława Renkiewicza potwierdziła ogólnopolską prawidłowość, że w wyborach samorządowych (z wyjątkiem tych do sejmików) królują komitety lokalne. Ich kandydaci są prezydentami w większości ze 107 miast, burmistrzami w 85 proc. miast i wójtami w 80 proc. gmin.
Jarosławowi Zielińskiemu nie można za to odmówić zasług w kampanii wyborczej. W Suwałkach lub na Suwalszczyźnie gościli premier Mateusz Morawiecki, wicepremier Beata Szydło, ministrowie zdrowia, spraw wewnętrznych oraz obrony narodowej. Prawo i Sprawiedliwość startowało pod hasłem „czas na samorządy” i zdobyło władzę w sejmiku województwa podlaskiego (żal, że w zarządzie nie zasiadł nikt z Suwałk) oraz w powiecie suwalskim. Wójtem Przerośli został kandydat PiS Marcin Brzozowski, ponowny sukces w Raczkach osiągnął Andrzej Szymulewski, o reelekcję w Jeleniewie oraz w Wiżajnach postarali się Kazimierz Urynowicz i Jacek Pietrukiewicz, tym razem startujący pod szyldem PiS.
W pozostałych gminach naszego powiatu wybory wygrali kandydaci lokalnych komitetów – Mariusz Grygieńć (Szypliszki), Piotr Sinkiewicz (Rutka Tartak), Tomasz Rogowski (Filipów), Zbigniew Mackiewicz (gmina Suwałki) oraz Tomasz Naruszewicz (Bakałarzewo), który, podobnie zresztą jak Witold Liszkowski w Puńsku, nie miał konkurenta.
Jarosław Zieliński przysłużył się też posłance Platformy Obywatelskiej Bożenie Kamińskiej, która dzięki upublicznianiu anonimów, oskarżających wiceministra o doprowadzenie do „patologii w służbach mundurowych” stała się znana w całym kraju. Komendant Główny Policji nakazał kontrolę komendy miejskiej w Suwałkach, po której stwierdził m.in. że „przełożeni wydający niektóre polecenia wykazali się zbyt dużą nadgorliwością, która mogła spotkać się z brakiem zrozumienia ze strony części funkcjonariuszy, a w konsekwencji także opinii publicznej. Dlatego Komendant Główny Policji zapowiedział działania dyscyplinujące wobec przełożonych, którzy poprzez swoje nierozważne polecenia, stanowiące nadinterpretację obowiązujących procedur, narażają dobre imię funkcjonariuszy i Policji. Kierownictwo polskiej Policji nie akceptuje bowiem takich zachowań, nawet pojedynczych, które narażają na utratę zaufania, budowanego codzienną, ciężką i ofiarną służbą szeregowych policjantów”. W niedawnym wywiadzie dla Radia Białystok Jarosław Zieliński oznajmił, że nie ma sobie nic do zarzucenia.
Trochę kultury
Bożena Kamińska w sierpniu uczestniczyła w konkursie na stanowisko dyrektora Suwalskiego Ośrodka Kultury, które pełniła w latach 2012-2017. Nie poparł jej żaden z członków 9-osobowej komisji. Jeden głos otrzymała Jolanta Hinc – Mackiewicz, a 8 wskazań pełniąca od listopada 2017 obowiązki dyrektora Alicja Andrulewicz, którą prezydent Suwałk powołał na stanowisko dyrektora SOK do 31 października 2021 r.
SOK zorganizował 11. już edycję Suwałki Blues Festival, która okazało się jedna z najlepszych w historii. Z wyjątkiem jednego koncertu, nareszcie dopisała pogoda. Klasę potwierdziły największe gwiazdy - Billy F. Gibbons i Supersonic Blues Machine, Malvis Staples, Eric Burdon i The Animals oraz Tomasz Organek. Gorszy od wymienionych na pewno nie był Kortez, którego kwietniowy koncert w sali SOK był jednym z najpiękniejszych w dziejach tej sceny.
Kilka dni po bluesowym festiwalu Tomasz Organek ponownie przyjechał do Suwałk jako specjalny gość wernisażu prac plastycznych słynnego reżysera Jerzego Skolimowskiego w Muzeum Sztuki Współczesnej – Galerii Andrzeja Strumiłły. Placówka ta podlega Muzeum Okręgowemu, które ogłosiło właśnie, iż ze względu na duże zainteresowanie do 13 stycznia 2019 r. przedłuża prezentację wystawy "Juliusz Kossak (1824-1899) Wojciech Kossak (1856-1942)".
Tym sposobem wchodzimy w nowy rok z życzeniami, aby dla wszystkich Państwa był najlepszy.
Wojciech Drażba
Fot. Marta Orlowska, Wojciech Drażba
