Posłowie Polskiego Stronnictwa Ludowego złożyli w Sejmie projekt ustawy, którego celem jest wzmocnienie pozycji sołtysa. Jedną z propozycji jest stała pensja, wynoszącą połowę minimalnego wynagrodzenia. Poza tym, zgodnie z projektem, im, jak i członkom rady sołeckiej, mają przysługiwać diety i zwroty kosztów podróży służbowych.
"Regulacja zakłada, że sołtysom niezależnie od diet i zwrotu kosztów podróży służbowych będzie przysługiwało wynagrodzenie związane z pełnioną funkcją. Ma ono wynieść połowę wynagrodzenia minimalnego określonego na podstawie ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (w 2017 r. - 2000 zł brutto), a więc ok. 1000 zł za każdy rozpoczęty miesiąc pełnienia funkcji" - podaje Serwis Samorządowy PAP.
Pełnienie funkcji sołtysa będzie równoznaczne z przystąpieniem do ubezpieczenia emerytalno-rentowego w związku z czym wynagrodzenie będzie stanowiło dodatek do ustalenia podstawy wymiaru emerytury.
„Sołtys pełni bardzo ważną rolę w społecznym życiu wsi. Jest nie tylko reprezentantem sołectwa, lecz także inicjatorem przedsięwzięć służących społeczności wiejskiej. Cieszy się autorytetem i społecznym uznaniem. Istotą wnoszonego projektu ustawy jest dowartościowanie i wzmocnienie pozycji sołtysa i rady sołeckiej” - czytamy w uzasadnieniu do projektu ustawy.
Ludowcy zaznaczają, że sołtys wykonuje również szereg innych, związanych z reprezentowaniem mieszkańców sołectwa (np. organizuje i prowadzi zebranie wiejskie lub informuje mieszkańców o ogłoszeniach dotyczących jednostki samorządu terytorialnego). Dlatego też należy dookreślić rolę sołtysa oraz uwzględnić fakt, że wykonywane przez niego zadania mają charakter zadań publicznych. Stąd pomysł o wynagrodzeniu. Środki nie będą pochodziły z funduszu sołeckiego, a budżetu państwa.
Obecnie sołtysi, oprócz słów uznania, mogą liczyć na to, co zaproponują im radni. Zwykle jest to 200-300 zł miesięcznej diety, czasem uzależnionej od obecności na sesjach rady gminy. I tzw. inkaso, czyli prowizja od zebranych podatków, sięgająca od 0,5 do kilku procent dostarczonej do urzędu kwoty.
Do obowiązków sołtysów należy m.in. zbieranie podatków, pomoc przy przekazywaniu urzędowych informacji, realizacja wydatków z funduszu sołeckiego, organizacja wiejskich zebrań i wiele innych, nigdzie niezapisanych, ale zwyczajowych zadań.
Posłowie chcą także wzmocnić rolę sołectwa, które będzie mogło działać tak jak organizacje pożytku publicznego, „dzięki czemu lokalne wspólnoty będą miały szersze uprawnienia co do pozyskiwania pozabudżetowych środków na wykonywanie planowanych zadań”.
Proponowana ustawa ma też umocnić ustrój sołectw poprzez dokładne wskazanie kompetencji organów sołectwa (zebranie wiejskie, sołtys) oraz umożliwienie gminom dokładnego wskazania mienia, którym dysponuje sołectwo.
Dzień Sołtysa
Sołtysi mają też już swoje święto. Dzień Sołtysa - coroczne polskie święto obchodzone, w większości przypadków na terenie kraju, 11 marca. Lokalnie można napotkać inne daty. Pochodzenie nie jest znane, jednak w ostatnich latach staje się coraz popularniejsze w gminach wiejskich.
Święto to ma na celu okazanie wdzięczności i szacunku sołtysom za ich pracę oraz zwrócenie uwagi społeczeństwa na rolę sołtysa w polskiej wsi. Z okazji tego święta w organizowane są spotkania, biesiady i konkursy, a na wielu oficjalnych stronach internetowych urzędów gminy i miasta składane są przez wójtów i burmistrzów życzenia dla lokalnych sołtysów i członków rad sołeckich.
Sołtysi pojawili się już w średniowieczu – wyznaczani byli przez feudalnych panów, a ich głównymi obowiązkami było zbieranie czynszu i przewodniczenie ławie wiejskiej. Pełnili oni również rolę wiejskich sędziów. Z czasem ich mocna pozycja została częściowo ograniczona.
Obecnie sołtys został organem wykonawczym sołectwa, czyli jednostki pomocniczej gminy.
Co ciekawe, przemiany obyczajowe nie ominęły obszarów wiejskich – jeszcze kilkadziesiąt lat temu sołtysami byli praktycznie wyłącznie mężczyźni, dziś panie stanowią prawie jedną trzecią w tej grupie.
Według Rocznika Statystycznego Województw z 2014 r. w kraju było 40 382 sołtysów.
WYG
