Pierwszego marca z Kaliningradu ruszył rajd samochodowy „Drogi pamięci” do miejsc pochówku radzieckich żołnierzy, którzy zginęli w czasie Wielkiej Wojny Ojczyźnianej na terytorium Polski.
Trasa rajdu przebiega przez Olsztyn, Warszawę, Kielce, Kraków, Rzeszów, Lublin, Białystok, Odrynki, a zakończy się w Suwałkach.
W akcji bierze udział około 100 blogerów, działaczy organizacji pozarządowych, dziennikarzy. Na trasie o długości prawie dwóch tysięcy kilometrów jest około 10 polskich miastach, powiedzieli rosyjskim mediom organizatorzy przedsięwzięcia.
Aktywiści odwiedzą groby żołnierzy, złożą kwiaty i wieńce pod pomnikami, w razie potrzeby posprzątają je, poinformował komitet organizacyjny. W szczególności zaplanowano wizytę w muzeum obozu koncentracyjnego „Majdanek” w Lublinie, złożenie kwiatów pod pomnikiem Radziecko-Polskiego Braterstwa Broni w parku Skaryszewskim w Warszawie, pod pomnikiem Wdzięczności Armii Czerwonej w Rzeszowie, którego mieszkańcy i władze w kwietniu 2016 roku odmówili zdemontowania pomnika, uroczystości na cmentarzu wojennym w Olsztynie. Odbędą się spotkania z polskimi działaczami, wspólne koncerty rosyjskich i polskich artystów.
„Główną ideą rajdu jest utrwalenie pamięci naszych żołnierzy, zachowanie pamięci historycznej” - powiedział rosyjskim mediom jeden z organizatorów rajdu, członek Izby Społecznej Obwodu Kaliningradzkiego Andriej Omielczenko.
Na cmentarzu wojennym w Olsztynie, gdzie spoczywa ponad 4 tys. żołnierzy radzieckich poległych podczas II wojny światowej, na Rosjan czekali 1 marca br. przedstawiciele olsztyńskich organizacji współpracujących z podobnymi organizacjami działającymi na terenie Kaliningradu, m.in. Związku Żołnierzy Wojska Polskiego oraz stowarzyszenia Centrum Turystyki Aktywnej „Kołodrom”. Niektórzy z uczestników spotkania zostali uhonorowani rosyjskimi medalami pamiątkowymi wybitymi specjalnie z okazji rajdu „Drogi pamięci” oraz dyplomami. Po okolicznościowych przemówieniach oraz po złożeniu wieńców i wiązanek kwiatów pod pomnikami i na grobach żołnierzy spoczywających na cmentarzu w Olsztynie, Rosjanie, eskortowani przez policjantów, odjechali do Warszawy, gdzie wzięli udział w zorganizowanym w Rosyjskim Centrum Nauki i Kultury przy rosyjskiej Ambasadzie spotkaniu.
Rajd „Drogi pamięci” odbywa się już drugi raz. Po rajdzie w 2016 roku nakręcono film dokumentalny, który zostanie pokazany w Warszawie na spotkaniu klubu dyskusyjnego poświęconemu problemom zachowania pamięci historycznej.
Cmentarz Żołnierzy Radzieckich w Suwałkach znajduje się obok cmentarza komunalnego przy ulicy Reja, przy wyjeździe z Suwałk w kierunku Jeleniewa.
Na cmentarzu pochowani zostali radzieccy jeńcy zamordowani w niemieckim stalagu IF Sudauen, który funkcjonował w latach 1941–1944 na terenie Suwałk. Na nekropolii spoczywają również żołnierze radzieccy, którzy zginęli podczas walk o wyzwolenie okupowanych przez Niemców Suwałk w czasie II wojny światowej.
Cmentarz otworzyli Niemcy w 1942 roku. Początkowo na nekropolii pogrzebane były tylko ciała ofiar stalagu. Pierwszy pomnik upamiętniający ofiary obozu postawiono w 1947 roku. Dopiero w latach późniejszych zaczęto zwozić ekshumowane ciała poległych w walce o wyzwolenie Suwalszczyzny radzieckich żołnierzy. Na cmentarzu jednak nie spoczywają wszystkie ofiary stalagu. Pierwsze ofiary z niemieckiego obozu były grzebane na cmentarzu prawosławnym. Część zamordowanych była także pochowana na najstarszym suwalskim cmentarzu przy ulicy Bakałarzewskiej, w miejscu gdzie obecnie stawiane są nowe pomniki. Dokładna ilość pochowanych na każdym z cmentarzy nie jest znana.
Żelbetonowy pomnik postawiony w 1947 roku przeszedł renowację w 1960 roku. Monument miał kształt graniastosłupa, z lewej strony do pomnika przylegały trzy dekoracyjne stopnie piętrzące się ku niebu. Na froncie wisiała tablica upamiętniająca zamordowanych oraz czerwona gwiazda. W 1967 roku wyburzono stary pomnik i postawiono nowy pomnik-mauzoleum, który zaprojektował suwalski architekt Andrzej Szulc. W 1991 roku cmentarz wpisano do rejestru zabytków.
Po II wojnie światowej na cmentarzu były organizowane częste uroczystości związane z upamiętnieniem ofiar stalagu, oraz składano hołd poległym czerwonoarmistom. Na uroczystościach były oficjalne delegacje zakładów pracy, władz, wojska, milicji i szkół. Od 1989 roku, po przemianach ustrojowych w Polsce, na cmentarzu takich uroczystości zaprzestano, ale władze miasta wciąż dbają o jego stan techniczny.
Ostatnią oficjalną uroczystością na cmentarzu była uroczystość w 2007 roku, związana z przeniesieniem pomnika upamiętniającego żołnierzy poległych w wyzwalaniu Suwalszczyzny. Pomnik, po konsultacjach ze stroną rosyjską, przeniesiono z Parku Konstytucji 3 maja, na teren cmentarza przy ulicy Reja. Portal ojczyzna- Suwalszczyzna, tak w 2014 roku przypominał owe wydarzenie: „Padły wtedy znamienne słowa ówczesnego zastępcy prezydenta Suwałk Marka Buczyńskiego: - Składamy hołd nie Sowietom i ich polityce, ale ludziom, którzy walczyli i ginęli za Suwalszczyznę.
WYG
Źródła: Rosyjskaja gazeta.ru; Olsztyn 24.pl;wikipedia.pl; ojczyzna – suwalszczyzna.pl
Fot, Wikipedia
