Z takiej możliwości korzysta aktualnie w województwie podlaskim 151 opiekunów do dzieci. Na terenie całej Polski zgłoszonych jest 8839 niań. Budżet państwa finansuje składki za nianię, gdy są spełnione określone przesłanki. Przede wszystkim rodzic musi być zatrudniony na umowę o pracę, umowę zlecenie lub inne które stanowią tytuł do ubezpieczeń.
Dziecko powinno ukończyć 20 tydzień życia, nie przebywać w żłobku, klubie dziecięcym, ani nie pozostawać pod opieką dziennego opiekuna. Należy pamiętać, że w sytuacji, gdy opiekujemy się dzieckiem jako zawodowa rodzina zastępcza, albo pobieramy zasiłek macierzyński, czy przebywamy na urlopie wychowawczym, to budżet państwa nie będzie płacił składek za nianię.
Niania musi być osobą pełnoletnią i nie może być rodzicem dziecka. Dobra wiadomość jest taka, że nianią może być również osoba spokrewniona, np. babcia, dziadek.
Umowa zawarta z nianią jest umową uaktywniającą, o świadczenie usług, do której zgodnie z przepisami Kodeksu Cywilnego stosuje się przepisy dotyczące zlecenia.
Umowa między nianią a rodzicami albo rodzicem samotnie wychowującym dziecko zawierana jest w formie pisemnej. Określa ona: strony umowy, cel i przedmiot umowy, czas i miejsce sprawowania opieki, liczbę dzieci powierzonych opiece, obowiązki niani, wysokość wynagrodzenia oraz sposób i termin jego wypłaty, czas, na jaki umowa została zawarta, warunki i sposób zmiany, a także rozwiązania umowy.
Niania jest objęta obowiązkowymi: ubezpieczeniami społecznymi (emerytalnym, rentowymi i wypadkowym) i ubezpieczeniem zdrowotnym – jeżeli opieka nad dzieckiem jest jej jedyną pracą. W sytuacji, gdy pracuje jednocześnie na przykład na cały etat tylko ubezpieczeniem zdrowotnym. Ubezpieczenie chorobowe jest dla niani dobrowolne. Składkę na nie finansuje sama niania. Potrąca ją rodzic, który zatrudnia nianię z jej pensji i odprowadza do ZUS.
Gdy podstawa wymiaru składek nie jest wyższa niż kwota minimalnego wynagrodzenia (w 2017r. nie wyższa niż 2000 zł), składki na ubezpieczenia emerytalne, rentowe i wypadkowe finansuje budżet państwa za pośrednictwem Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Składki za nianię są opłacane przez budżet państwa najdłużej do końca roku szkolnego, w którym dziecko ukończy 3 lata (ewentualnie 4 lata, jeżeli nie można zapewnić dziecku opieki przedszkolnej). Rok szkolny trwa od 1 września do 31 sierpnia następnego roku.
Katarzyna Krupicka
Regionalny Rzecznik Prasowy ZUS województwa podlaskiego
