4 czerwca 1989. Początek drogi do demokracji i wolności

Czas jest nieubłagany. Mija już 30 lat od pierwszych częściowo wolnych wyborów do Sejmu i całkowicie wolnych do nowo tworzonego Senatu PRL.

Podczas przeprowadzonych kilka miesięcy wcześniej obrad okrągłego stołu władze komunistyczne zagwarantowały sobie 65 proc. miejsc w Sejmie, ale liczyły, że zdobędą ich dużo więcej. Wyborcy zagłosowali jednak za kandydatami „Solidarności”, którzy zdobyli wszystkie „wolne” mandaty w Sejmie i 99 na 100 w Senacie. W ówczesnym województwie suwalskim posłami zostali Bronisław Geremek i Jerzy Pietkiewicz, a senatorami Andrzej Wajda i Stanisław Bernatowicz.

4 czerwca 1989 r. Polacy powiedzieli „nie” socjalizmowi, „nie” władzy Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej”. Weszli na drogę do wolności i demokracji. Wyrazem tej ostatniej jest, że po 30 latach jeden z sekretarzy Komitetu Centralnego PZPR Leszek Miller został właśnie wybrany na posła do Parlamentu Europejskiego, a kolejny sekretarz KC PZPR Marek Król jest autorytetem i ekspertem w "narodowych" mediach.

Wybory czerwcowe doprowadziły do końca PRL-u, zapoczątkowały upadek całego bloku państw socjalistycznych, a wreszcie Układu Warszawskiego. Suwerenna, niepodległa Polska 10 lat później została członkiem NATO, a po kolejnych pięciu – Unii Europejskiej

Z pierwszymi już całkowicie wolnymi wyborami Polacy mieli do czynienia rok po czerwcowych wyborach, wiosną 1990, kiedy wybrali samorządy terytorialne. Jesienią tego samego roku w wyborach powszechnych wyłonili prezydenta RP. Dopiero w drugiej turze, po wygranej z nikomu wcześniej nieznanym Stanisławem Tymińskim, został nim przywódca „Solidarności” Lech Wałęsa. Wybrany 4 czerwca kontraktowy Sejm rozwiązał się w 1991 roku. Wtedy w Polsce zostały przeprowadzone pierwsze po II wojnie w pełni demokratyczne wybory parlamentarne.

Do ustępstw w postaci obrad okrągłego stołu, a potem częściowo wolnych wyborów komunistyczne władze zostały zmuszone potężną zapaścią gospodarczą. W czerwcu 1989 roku w naszym kraju obowiązywały jeszcze kartki na mięso.

Na zdjęciu: Bronisław Geremek i Lech Walęsa, Gdańsk 1989

Fot. L. Biernacki