W czwartek, 16 sierpnia w Urzędzie Marszałkowskim podpisano kolejne umowy w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich 2014-2020. Opiewają one na blisko pół miliona na renowację lokalnych zabytków i prawie trzysta tysięcy na wsparcie inicjatyw biznesowych i społecznych.
PieniÄ…dze z puli „ochrona lokalnych zabytków” otrzymaÅ‚y gminy PuÅ„sk, Szczuczyn i Nowogród.
W PuÅ„sku, przy wsparciu finansowym z PROW, zostanie przeprowadzona renowacja trzech zabytkowych obiektów skansenu. Natomiast w Szczuczynie zostanÄ… odsÅ‚oniÄ™te ruiny siedemnastowiecznego PaÅ‚acu Szczuków, którego wÅ‚aÅ›cicielem byÅ‚ zaÅ‚ożyciel Szczuczyna StanisÅ‚aw Antoni Szczuka. W Nowogrodzie, Miejsko – Gminny OÅ›rodek Kultury, otrzymaÅ‚ dofinansowanie na renowacjÄ™ pomnika MÅ‚odych Bohaterów
Puński skansen
Remont skansenu trwa już od kilku miesięcy.
PuÅ„ski skansen obchodziÅ‚ w 2017 roku jubileusz 25 lat istnienia. Idea stworzenia w PuÅ„sku muzeum na wolnym powietrzu narodziÅ‚a siÄ™ jeszcze w 1986 roku. Zanim jednak placówka zostaÅ‚a oddana do użytku, poszukiwano zarówno budynków, jak i elementów wyposażenia. ZostaÅ‚y przeniesione ze wsi Wojtokiemie. Znajduje siÄ™ po lewej stronie drogi PuÅ„sk-Sejny w odlegÅ‚oÅ›ci 0,5 km od centrum PuÅ„ska.
W postaci takiej jak obecnie, muzeum można podziwiać od 1992 roku. W skład zrekonstruowanej zagrody litewskiej z przełomu XIX i XX wieku wchodzą cztery drewniane budynki: chałupa, spichlerz, budynek inwentarski (obora), stodoła, żuraw.
Budynki uÅ‚ożone sÄ… w kwadrat. Najbliżej drogi usytuowana jest dwudrzwiowa stodoÅ‚a z plewnikiem na zapleczu. Naprzeciw stodoÅ‚y stoi chata wiejska, zaÅ› w poprzek do nich stojÄ… obora i Å›wironek. MiÄ™dzy Å›wironkiem i chatÄ… znajduje siÄ™ studnia z żurawiem, obok niej drugi. Jest to typowa zagroda wielobudynkowa, najbardziej charakterystyczna na terenie SejneÅ„szczyzny, Å›redniozamożnego rolnika. Zagroda posiada również drewniane ogrodzenie ze sztachet i żelazny kierat za stodoÅ‚Ä…. Przy chacie urzÄ…dzono tradycyjny wiejski ogródek.
Wszystkie budynki sÄ… drewniane, zrÄ™bowe, postawione na kamieniach lekko powiÄ…zanych wapnem i cementem. Do pokrycia dachów użyto sÅ‚omy. Tuż przy ogrodzie bÅ‚yszczy lustro niewielkiego stawu.
W stodole przechowywano pÅ‚ody rolne, maszyny rolnicze i inne narzÄ™dzia pracy. Tu, też, poczÄ…tkowo przy pomocy cepów, mÅ‚ócono zboże i inne pÅ‚ody rolne. Później mÅ‚ocarniÄ™ napÄ™dzano kieratem. Obecnie w spichlerzu, chaÅ‚upie i oborze oglÄ…dać można różnorodne wystawy staÅ‚e i czasowe zwiÄ…zane z kulturÄ… ludowÄ…. Można m.in. obejrzeć sprzÄ™ty używane na terenie pogranicza polsko-litewskiego do tkania, m.in. krosno, snowadÅ‚o, koÅ‚owrotek, uprawiania ziemi i przechowywania ziaren.
Skansen sÅ‚uży też do wystawiania sztuk teatralnych, przeglÄ…dów zespoÅ‚ów folklorystycznych i ich wystÄ™pów, spotkaÅ„ kapeli ludowych. WewnÄ…trz stodoÅ‚y sÄ… Å‚awki dla widzów oraz scena dla artystów i rekwizyty teatralne. Tu co roku odbywa siÄ™ Festiwal Teatrów Stodolanych.
Skansen PuÅ„sku zostaÅ‚ odznaczony 2. nagrodÄ… za Najlepiej Zachowany Zabytek Budownictwa Drewnianego w Województwie Podlaskim.
W 2007 roku zbudowano z funduszy unijnych (w ramach programu Interreg IIIA Program SÄ…siedztwa Litwa, Polska i Obwód Kaliningradzki Federacji Rosyjskiej) oraz rzÄ…du Republiki Litwy i Ministerstwo Spraw WewnÄ™trznych i Administracji RP, jeszcze dwa nowe obiekty: muzeum i zajazd ("Užeiga").
Jej budowa wzorowana byÅ‚a na przykÅ‚adach dawnych karczem przydrożnych, jakie do koÅ„ca XIX wieku istniaÅ‚y na naszym terenie. WnÄ™trze karczmy urzeka swojskim klimatem, który zawdziÄ™cza ciepÅ‚emu, drewnianemu, tradycyjnemu wystrojowi wnÄ™trza i miÅ‚Ä… obsÅ‚ugÄ…. Organizowane sÄ… także pokazy pieczenia, chleba, robienie sera i masÅ‚a, itp., a ponadto odbywajÄ… siÄ™ tradycyjne biesiady (wesela, jubileusze, Å›wiÄ™ta wiejskie).
Tuż za budynkiem karczmy stoi chata - muzeum, w której eksponowane sÄ… tymczasowe wystawy rÄ™kodzielnicta, tkactwa (starodawne narzuty na Å‚óżko, firanki wycinane z papieru z przeróżnymi wzorami) glinianych naczyÅ„, malarstwa, itp. Tam też znajdujÄ… miejsce inne ciekawe sprzÄ™ty i urzÄ…dzenia charakterystyczne dla tego terenu. Ponadto w chacie byÅ‚y organizowane warsztaty tkackie, na których rÄ™kodzielnicy bÄ™dÄ… mogli przyuczać tradycyjnego tkania dywanów, krajek i tkanin lnianych.
W Puńsku z PROW nie tylko skansen
Z Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020 gmina PuÅ„sk otrzymaÅ‚a ponadto w 2018 r. 1,6 mln zÅ‚ na budowÄ™ sieci wodociÄ…gowej i kanalizacyjnej wraz z przebudowÄ… stacji uzdatniania wody i budowÄ… studni gÅ‚Ä™binowej w gminie. Zadanie zostaÅ‚o już zrealizowane. Dofinansowanie wyniosÅ‚o 63.63% kosztów kwalifikowanych, czyli 1.620.812,00 zÅ‚.
Wcześniej, w 2010 roku, gmina - też w ramach funduszy PROW- modernizowała swoją stację uzdatniania wody i remontowała sieć wodno- kanalizacyjną w Puńsku i Trakiszkach.
SamorzÄ…d gminy pozyskaÅ‚ też z PROW pieniÄ…dze na budowÄ™ ogrodzonego wielofunkcyjnego boiska sportowego do gry w koszykówkÄ™ o nawierzchni poliuretanowej przy Szkole Podstawowej z Litewskim JÄ™zykiem Nauczania w Widugierach.
Boisko służyć będzie rekreacji oraz rozgrywkom sportowym dzieci i młodzieży szkolnej. Powinno zostać oddane do użytku w październiku br.
WYG
ŹródÅ‚a: Wrota Podlasia; UG PuÅ„sk
Na fot: Wójt Gminy PuÅ„sk Witold Liszkowski podczas uroczystoÅ›ci podpisywania umów w UM.
Fot: Wrota Podlasia; Ambasada RL w Warszawie oraz własne
