Forum Spójności. Premier Donald Tusk zapowiedział otwarcie dwóch przejść granicznych z Białorusią

– Jeszcze w tym roku, w listopadzie, będziemy gotowi na otwarcie dwóch przejść granicznych w Bobrownikach i Kuźnicy – powiedział premier Donald Tusk we wtorek, 28.10, podczas Forum Spójności w Białymstoku.

To chyba jedna z najbardziej oczekiwanych zapowiedzi, zwłaszcza biorąc pod uwagę, jak kluczowe są te przejścia dla regionu. Granica polsko-białoruska należy do najlepiej strzeżonych w Europie, co niesie ze sobą zarówno wyzwania, jak i ogromne korzyści – szczególnie w kontekście bezpieczeństwa.

– Jeśli chodzi o logistykę, otwarcie przejścia w Bobrownikach nie powinno napotkać większych trudności. W przypadku Kuźnicy sytuacja jest trochę bardziej skomplikowana, bo jeszcze nie jest gotowa nawierzchnia na S19, więc do końca roku dotyczyłoby to samochodów do 3,5 tony – mówił szef rządu.

Podkreślił, że te przejścia będą miały ogromne znaczenie z punktu widzenia gospodarki, a także bezpieczeństwa narodowego.

– Warto zauważyć, że Podlaskie i Białystok, jako obszar wschodniej granicy, są szczególnie ważne w tej strategii – dodał.

Natomiast na razie, jak zapowiedział Donald Tusk nie ma możliwości otwarcia przejścia w Połowcach: – Tutaj tak długo, jak mamy wojskowy kamp, to ze względu bezpieczeństwa na razie nie możemy o tym mówić - poinformował.

Przejścia graniczne z Białorusią w Bobrownikach i Kuźnicy są zamknięte od trzech lat.

W Białymstoku premier mówił również o nadziei na „złotą dekadę” dla Polski, wskazując na przedsiębiorców, samorządowców i ludzi, którzy "stanowią narodowy zasób i są największym atutem kraju".

Forum Spójności i Rozwoju Granicznego UE zgromadziło kluczowych przedstawicieli rządów, instytucji europejskich, liderów biznesu i nauki, którzy rozmawiali o strategicznych wyzwaniach oraz szansach rozwoju Europy Wschodniej w kontekście zmieniającej się sytuacji geopolitycznej.

Do Białegostoku przyjechało około 1000 uczestników z całej Polski oraz z siedmiu krajów wschodnich regionów Unii Europejskiej.

Wśród nich przedstawiciele Parlamentu Europejskiego, posłowie i senatorowie, samorządowcy, reprezentanci świata nauki i liderzy gospodarki, a także partnerzy z państw przygranicznych.

Konferencja koncentrowała się na tematach związanych z bezpieczeństwem wschodnich regionów granicznych, strategicznymi wyzwaniami rozwoju oraz potrzebą intensyfikacji współpracy międzynarodowej. W ramach równoległych sesji omawiano m.in. rozwój infrastruktury wspierającej inwestycje, innowacje i rozwój talentów, zagrożenia bezpieczeństwa na pograniczu oraz rosnące zagrożenia cybernetyczne w dobie cyfryzacji. Dyskutowano także kwestie związane z finansowaniem firm przygranicznych oraz dostosowywaniem biznesu do zmian społecznych i demograficznych.

Bezpieczeństwo wschodnich regionów granicznych

Dyskusję na temat wyzwań związanych z bezpieczeństwem wschodnich regionów granicznych UE otworzyli minister rolnictwa Stefan Krajewski, marszałek Łukasz Prokorym, Aija Kalanaja z Europejskiej Straży Granicznej i Przybrzeżnej (Frontex), ambasador Finlandii Paivi Laine oraz ambasador Łotwy Raimonds Jansons. Zwrócono uwagę na rosnące zagrożenia związane z Rosją, destabilizację regionu oraz konieczność reagowania Unii Europejskiej w obliczu rosnącego napięcia geopolitycznego. Sytuacja w regionach granicznych staje się coraz bardziej złożona, a zagrożenia, takie jak ataki hybrydowe, wymagają współpracy międzynarodowej na niespotykaną dotąd skalę.

Doświadczenia Finlandii w kontekście bezpieczeństwa

Ambasador Finlandii Paivi Laine podkreśliła, że Finlandia, mając „1343 powody” do dbania o bezpieczeństwo (tyle kilometrów wynosi granica z Rosją), od zakończenia II wojny światowej konsekwentnie przygotowuje się na kryzysy. Wskazała na budowę schronów oraz edukację obywatelską, które stanowią fundament fińskiego systemu obronnego. Finlandia stawia na powszechny pobór wojskowy, a społeczeństwo jest edukowane w zakresie reagowania na kryzysy.

Rola Unii Europejskiej w kwestii obronności

Marszałek Prokorym przypomniał, jak zmieniła się sytuacja Województwa Podlaskiego w kontekście geopolitycznym. Jeszcze kilka lat temu region ten czerpał korzyści z bliskości granicy z Białorusią, rozwijając współpracę gospodarczą. Dziś, w obliczu trudnego sąsiedztwa, sytuacja uległa zmianie. Marszałek podkreślił, że w polityce spójności Unii Europejskiej powinny zostać uwzględnione szczególne potrzeby regionów granicznych, które borykają się z wyzwaniami geopolitycznymi.

- Polityka spójności – jedno z kluczowych narzędzi Unii Europejskiej – musi wspierać nasz region i inne regiony graniczne Unii Europejskie ,aby stawić czoła wyzwaniom związanym z trudnym sąsiedztwem – powiedział Łukasz Prokorym.

Bezpieczeństwo żywnościowe i infrastruktura

Minister Stefan Krajewski zaznaczył, że bezpieczeństwo żywnościowe jest ściśle związane z odpowiednią infrastrukturą. Podkreślił, że precyzyjne rolnictwo wymaga dobrych warunków i sprawnej infrastruktury, aby mogło zachować konkurencyjność w obliczu kryzysów geopolitycznych.

– W dzisiejszym świecie, w obliczu zagrożeń, nie możemy pozwolić sobie na zaniedbanie infrastruktury – zauważył minister.

Pieniądze na rozwój

Podczas forum nie mogło zabraknąć dyskusji przedsiębiorców na temat nowych sposobów finansowania firm przygranicznych. To właśnie biznes najbardziej odczuł skutki trudnego sąsiedztwa, skomplikowanej sytuacji geopolitycznej. Podkreślano, że jeśli chodzi o region Polski Wschodniej, to kluczowe są fundusze unijne, które stanowią istotne wsparcie dla tego obszaru.

Zarządzanie kryzysowe i odporność na zagrożenia

Podczas panelu „Bezpieczne pogranicze” omawiano rolę mediów w edukacji obywateli na temat zachowań w obliczu zagrożeń. Ważnym tematem była odporność społeczeństwa na dezinformację i panikę w sytuacjach kryzysowych. Zwrócono uwagę, jak istotna jest edukacja, która pozwala na rozumienie natury zagrożeń, takich jak ataki hybrydowe, w tym ataki dronów, oraz na reagowanie w sposób spokojny i rozsądny.

– Odporność polega na zrozumieniu ryzyka, rozpoznawaniu zagrożeń i niereagowaniu histerycznie. Wiedza o naturze zagrożeń, jak np. wojna hybrydowa, jest kluczowa – mówiła Agnieszka Lichnerowicz, dziennikarka i reporterka radia TOK FM.

Wspólna przyszłość regionów granicznych

Forum Spójności i Rozwoju Granicznego UE uwydatniło, że zmiana postrzegania regionów granicznych przez Unię Europejską jest szansą na ich rozwój. Regiony te, zamiast być traktowane jako peryferyjne, powinny stać się silnymi ośrodkami gospodarczymi i demograficznymi. Uczestnicy debaty zgodzili się, że przyszłość tych obszarów zależy od wspólnych działań w zakresie polityki spójności, innowacji oraz międzynarodowej współpracy.