Puńsk. W niedzielę Jaćwieska Wiosna

Coroczne obrzędy powitania wiosny w Osadzie Jaćwiesko - Pruskiej w Oszkiniach koło Puńska odbędą się w niedzielę, 12 maja. Początek imprezy o godz. 14.00.

Aby tam trafić, należy w centrum Puńska skręcić w kierunku wsi Oszkinie, a tam odnaleźć drewniany kierunkowskaz wskazujący „Šilainė“, z kolei po dojechaniu do pierwszego lasanku, jechać według kierunkowskazu w języku litewskim „Į Jotvingių, prūsų gyvenvietę“.

W programie imprezy organizowanej przez Urząd Gminy w Puńsku i Stowarzyszenie Jaćwiesko - Pruskie znajdują się:

14:00 – Otwarcie jarmarku rzemiosła. Zwiedzanie Osady Jaćwiesko - Pruskiej.

14:30 – Pochód. Pradawne obrzędy jaćwieskie związane z nadejściem wiosny, czytanie poezji, koncert zespołów artystycznych.

16:30 – Degustacja zupy "dilge" ( zupa z pokrzywy) oraz poczęstunek przyniesionymi przez uczestników specjałami, występy zespołów arystyznuch, Zabawa przy ognisku.

Jaćwieskie wierzenia

W wierzeniach pruskich, jaćwieskich świętowano nie tylko Dzień Przesilenia Wiosennego/Równonocy, ale i Święto Pergubii - symbolicznej hierogamii (zespolenia) bogini Žemyny (Ziemi) z boskim Pergrūbris (Niebem), gwarantujący coroczne odtworzenie kosmosu, płodność przyrody i urodzaj. Świętowano je ok. 22.IV.

Žemyna przekształca energię Słońca w rośliny i w ten sposób karmi wszelkie życie na ziemi. Jest to pierwotna Bogini, niepodlegająca Bogom nieba, ani niewywodząca się z ich rodu. Z jej rodu wywodzi się Ragana – bogini śmierci i przeistoczenia, tworząca nowe życie ze zmarłych istot, zapewniająca cykliczność obiegu życia. Traktując ród Bogiń ziemi, jako jedno, widzimy, że ich domeną jest odradzanie życia oraz obieg materii. Obieg taki w sposób nieunikniony rozprasza energię i potrzebuje jej dopływu z zewnątrz. Žemyna zdobywa energię do karmienia życie od Saūli, ( Słońce) do czego potrzebuje ślubu z Niebem, które zamienia światło Saūli w energię chemiczną karmiącą ziemskie życie.

Ciekawe były też późniejsze tradycje związane np., z pierwszym wypasem bydła na pastwiskach.

Wiara jaćwieska była typowo politeistyczna. Czczono ciała niebieskie: słońce i księżyc oraz żywioły: ogień, ziemię, wodę i powietrze. Wierzono również w demony i bóstwa, a także wierzono w życie pozagrobowe, dlatego też wyposażano zmarłych w przedmioty codziennego użytku. Jaćwingowie nie budowali świątyń, gromadzili się przy świętych drzewach i składali ofiary ze zwierząt a czasem nawet i z ludzi. Węże i kozły uważano za zwierzęta święte. Czynności kultowe w obrzędach religijnych Jaćwingów spełniał Wajdelota - niższy kapłan, często także śpiewak wędrowny, guślarz, wróżbita. Wajdelota występował także w kulturze Prusów, a w pogańskiej Litwie pełnił funkcję wieszcza.

WYG