W Urzędzie Gminy Szypliszki został wyłożony do publicznego wglądu projekt studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy wraz z prognozą oddziaływania na środowisko.
Uwagi można składać na piśmie do wójta gminy z podaniem imienia i nazwiska bądź nazwy i adresu jednostki organizacyjnej do 12 maja br. (włącznie). Uwagi mogą być składne formie papierowej lub elektronicznej.
Co zawiera projekt:
Jest to obszerne opracowane, liczące prawie 200 stron. Przedstawiamy niżej niektóre informacje i propozycje tam zawarte.
- Kierunki rozwoju sieci osadniczej
Dotychczasowy rozwój sieci osadniczej pozwala na ustalenie następującej hierarchii strukturalno - administracyjnej:
• Jednostka osadnicza administracyjno - usługowa, która obejmuje swoim zasięgiem tereny sołectw: Szypliszki, Słobódka. Lokalizować tu należy główne obiekty administracji lokalnej oraz użyteczności publicznej. Przewiduje się w tej jednostce i w jej sąsiedztwie lokalizację usług o charakterze głownie ponadlokalnym, wykorzystującym położenie przy węźle krajowej drogi tranzytowej. Zakłada się tu dynamiczny rozwój wszelkiego rodzaju działalności gospodarczych rozwijających się na bazie potencjału wynikającego z położenia na skrzyżowaniu obecnej drogi krajowej i drogi wojewódzkiej oraz przy węźle krajowej drogi tranzytowej. Jednostka jest również największym ośrodkiem osadniczym: miejscem zamieszkania, w tym w zabudowie wielorodzinnej oraz ośrodkiem usługowym realizującym usługi w skali gminy.
• Jednostka osadnicza o poszerzonym programie usługowym, która obejmuje swoim zasięgiem teren sołectwa Kaletnik – przewiduje się tu dalsze funkcjonowanie i rozwój usług w zakresie edukacji, handlu, gastronomii, rzemiosła, obsługi turystyki i komunikacji, zdrowia itp. oraz wykorzystanie potencjału rozwoju usług o charakterze ponadlokalnym wynikającym z położenia przy linii kolejowej na trasie E75
• Jednostki osadnicze wspierające wszelkiego rodzaju działalności gospodarcze rozwijające się na bazie potencjału wynikającego z położenia na trasie obecnej drogi krajowej, krajowej drogi tranzytowej i w przy granicy kraju, które obejmują swoim zasięgiem głownie tereny sołectw: Budzisko, Podwojponie, Szadzawki, Czerwonka, Żubryn, Jasionowo,
2. Strefy rozwoju przestrzennego i gospodarczego
Ustala się podział gminy na pięć stref rozwoju przestrzennego i gospodarczego:
• Strefa aktywności gospodarczej A
Obejmuje wielofunkcyjny obszar w obrębach geodezyjnych Szypliszki, Słobódka, Budzisko i Polule, tereny komunikacji drogowej i kolejowej, centrów logistycznych, składów, magazynów oraz zabudowy usługowo-produkcyjnej,
• Strefa turystyczna B
Obejmująca tereny w granicach obszarów chronionych na podstawie przepisów ustawy o ochronie przyrody, położone w sąsiedztwie jeziora Szelment Wielki, jeziora Szelment Mały i jeziora Kaletnik, w tym m.in. teren Wojewódzkiego Ośrodka Sportu i Rekreacji „Szelment”, teren ośrodka wypoczynkowego „Szelment", planowane tereny usług turystycznych, usług gastronomicznych, usług sportowych, usług rekreacyjnych i rekreacji indywidualnej oraz innej zabudowy towarzyszącej, w tym wielofunkcyjny obszar w obrębie geodezyjnym Jasionowo.
• Strefa rolniczo – turystyczna C
Obejmuje tereny usługowe w sąsiedztwie drogi krajowej oraz tereny zagospodarowane i użytkowane głownie rolniczo oraz z zabudową usługową i związaną z rolniczo - hodowlanym wykorzystaniem terenu.
• Strefa rolnicza D
Obejmuje tereny zagospodarowane i użytkowane rolniczo z zabudową związaną z rolniczo - hodowlanym wykorzystaniem terenu.
• Strefa rolniczo – leśna E
Obejmująca tereny w granicach obszarów chronionych na podstawie przepisów ustawy o ochronie przyrody, w tym obejmuje przede wszystkim tereny lasów zarządzanych przez Nadleśnictwo Suwałki oraz grunty rolne.
Hierarchia strukturalno - administracyjna
Dotychczasowy rozwój sieci osadniczej pozwala na ustalenie następującej hierarchii strukturalno – administracyjnej:
- Jednostka osadnicza administracyjno – usługowa, która obejmuje swoim zasięgiem tereny sołectw: Szypliszki, Słobódka. Lokalizować tu należy główne obiekty administracji lokalnej oraz użyteczności publicznej. Przewiduje się w tej jednostce i w jej sąsiedztwie lokalizację usług o charakterze głownie ponadlokalnym, wykorzystującym położenie przy węźle krajowej drogi tranzytowej. Zakłada się tu dynamiczny rozwój wszelkiego rodzaju działalności gospodarczych rozwijających się na bazie potencjału wynikającego z położenia na skrzyżowaniu obecnej drogi krajowej i drogi wojewódzkiej oraz przy węźle krajowej drogi tranzytowej. Jednostka jest również największym ośrodkiem osadniczym: miejscem zamieszkania, w tym w zabudowie wielorodzinnej oraz ośrodkiem usługowym realizującym usługi w skali gminy.
- Jednostka osadnicza o poszerzonym programie usługowym, która obejmuje swoim zasięgiem teren sołectwa Kaletnik – przewiduje się tu dalsze funkcjonowanie i rozwój usług w zakresie edukacji, handlu, gastronomii, rzemiosła, obsługi turystyki i komunikacji, zdrowia itp. oraz wykorzystanie potencjału rozwoju usług o charakterze ponadlokalnym wynikającym z położenia przy linii kolejowej na trasie E75
- Jednostki osadnicze wspierające wszelkiego rodzaju działalności gospodarcze rozwijające się na bazie potencjału wynikającego z położenia na trasie obecnej drogi krajowej, krajowej drogi tranzytowej i w przy granicy kraju, które obejmują swoim zasięgiem głownie tereny sołectw: Budzisko, Podwojponie, Szadzawki, Czerwonka, Żubryn, Jasionowo,
- Jednostki osadnicze wspierające intensywny rozwój turystycznej funkcji gminy położone w zachodniej części gminy, które obejmują swym zasięgiem obręby: Becejły, Przejma Wysoka, Przejma Mała, Przejma Wielka, Szelment, Rybalnia oraz część obrębów Białobłota, Krzywólka, Szury, Fornetka,
- Jednostki osadnicze wspierające rozwój ekstensywny turystycznej funkcji gminy położone we wschodniej i zachodniej części gminy, które obejmują swym zasięgiem: Dębowo, Polule, Deksznie, Majdan, Kupowo Folwark, Postawelek oraz część obrębów Białobłota, Krzywólka, Fornetka, Czerwonka.
Na terenach wszystkich jednostek osadniczych dopuszcza się realizację obiektów o funkcji mieszkaniowej lub rekreacyjnej, obiektów z podstawowym programem usług, inwestycji drogowych i infrastruktury technicznej.
Pozostałe wsie, obszary rozproszonej zabudowy rolniczej i grunty rolne z możliwością rozwoju zabudowy pełnią funkcję wspomagające w stosunku do wskazanych wyżej jednostek osadniczych. Na tych terenach dopuszcza się realizację obiektów o funkcji mieszkaniowej lub rekreacyjnej, obiektów z podstawowym programem usług, inwestycji drogowych i infrastruktury technicznej, prowadzenia oceny oddziaływania na środowisko i dokumentowania złóż piasku ze żwirem, realizacji obiektów i urządzeń na potrzeby pozyskiwania energii z odnawialnych źródeł w postaci słońca (w wielkościach dopuszczonych przepisami prawa) i innych działań nie sprzecznych z pozostałymi ustaleniami studium i w szczególności nie sprzecznych z przepisami odrębnymi.
- Zapotrzebowanie na nową zabudowę
Na podstawie analiz ekonomicznych, środowiskowych, społecznych, prognoz demograficznych oraz możliwości finansowych gminy, ustalono maksymalne w skali gminy zapotrzebowanie na nową zabudowę, wyrażone w ilości powierzchni użytkowej zabudowy, w podziale na funkcje zabudowy: - maksymalne zapotrzebowanie na nową zabudowę mieszkaniową w badanej perspektywie tj. do roku 2050 wynosić będzie w granicach 13.6900 m2 powierzchni użytkowej.
- maksymalne zapotrzebowanie na zabudowę handlowo-usługową, która obejmuje łącznie powierzchnie o ustalonym przeznaczeniu podstawowym, jako tereny zabudowy usługowej usług podstawowych, usług handlu w tym ponadlokalnego oraz usług obsługi rolnictwa szacuje się w granicach 3100 m2 powierzchni użytkowej
- maksymalne zapotrzebowanie na zabudowę przemysłowo-składową szacuje się w granicach ok. 6200 m2 powierzchni użytkowej
- maksymalne zapotrzebowanie na zabudowę pozostałą, która obejmuje łącznie powierzchnie o ustalonym przeznaczeniu podstawowym, jako tereny zabudowy usług sportowych i związanych z różnymi formami rekreacji oraz turystyki, szacuje się w granicach 26500 m2 powierzchni użytkowej.
Jednocześnie wskazanie dużych obszarów rozwoju zabudowy handlowo-usługowej i przemysłowo składowej w obszarze oddziaływania drogi krajowej ma skutkować wykorzystaniem tych części krajobrazu, które są już bowiem zniekształcone przez wielkoprzestrzenne obiekty infrastruktury i nie posiadają walorów krajobrazu naturalnego. Zasadne jest lokalizowanie zabudowy wymagające większych obiektów kubaturowych o formach utylitarnych lub wymagających przekształcenia znacznych powierzchni gruntu, na obszarach częściowo już obecnie zmienionego krajobrazu.
W związku z podniesieniem walorów komunikacyjnych drogi krajowej docelowo S61 i korzystną dla gminy lokalizacją węzła drogowego na tej drodze, w strefach polityki przestrzennej A i C ukierunkowanych na aktywizację społeczno-gospodarczą, konieczne jest rezerwowanie nowych terenów z przeznaczeniem na funkcje magazynowe, usługowo-handlowe i produkcyjno-przemysłowe. Predysponowane są w tym względzie tereny położone poza jednostkami mieszkalnymi struktur osadniczych i w powiązaniu z drogą ekspresową S61 na bazie istniejącego i projektowanych węzłów komunikacyjnych. Na tym obszarze ustala się również rozwój OZE, głównie wykorzystujący promieniowanie słoneczne.
Duże obiekty handlowe
Na terenie Gminy Szypliszki przewiduje się możliwość sytuowania obiektów handlowych o powierzchni w sprzedaży powyżej 2000 m2 – jako obszary, na których mogą być one sytuowane wskazuje się część terenów stref aktywności gospodarczej w obrębach geodezyjnych Szypliszki, Słobódka i Budzisko. Jednostki urbanistyczne, gdzie ustala się możliwość sytuowania obiektów handlowych o powierzchni w sprzedaży powyżej 2000 m2 oznaczono symbolami UC.
OZE
Obszar Gminy Szypliszki posiada sprzyjające warunki dla stosowania odnawialnych źródeł energii.
Na terenie gminy funkcjonują trzy elektrownie wiatrowe. Energia wytwarzana przez elektrownie wiatrowe oraz z elektrowni fotowoltaicznych jest przekazywana do krajowego systemu energetycznego. Istnieje możliwość budowy nowych elektrowni wiatrowych na terenach rolnych w strefach C - w tym poza obszarami chronionego krajobrazu. Na wszystkich terenach w ramach stref aktywności gospodarczej w obrębach geodezyjnych Szypliszki i Budzisko, ustala się możliwość lokalizowania urządzeń wytwarzające energię z odnawialnych źródeł energii o mocy przekraczającej 500 kW5 wykorzystujących w tym celu energię słoneczną (w tym fotowoltaiki). Podobnie na całym obszarze jednostek urbanistycznych 1R/C, 2R/C, 3R/C, 4R/C, 5R/C, 6R/C, 7R/C, 8R/C, 9R/C i 10R/C ustala się możliwość lokalizowania urządzeń wytwarzających energię z odnawialnych źródeł energii o mocy przekraczającej 500 kW wykorzystujących w tym celu energię słoneczną. Dodatkowo na części obszarów jednostek urbanistycznych 1R/C (w części poza strefą ochronną 3000m [1TZ.2]), 3R/C, 6R/C, 7R/C, 7OZE-S/C (w części poza strefą ochronną 3000m) ustala się możliwość lokalizowania urządzeń oraz wykorzystujących w tym celu energię wiatru.
Na wszystkich innych obszarach nie objętych zakazem zabudowy ustala się dopuszczoną prawem możliwość lokalizowania wolnostojących urządzeń fotowoltaicznych, o mocy zainstalowanej elektrycznej nie większej niż 1000 kW pod warunkiem zlokalizowania na gruntach rolnych stanowiących użytki rolne klas V, VI, VIz i nieużytki.
W obrębie Głęboki Rów zlokalizowane są już trzy elektrownie wiatrowe.
Potrzeby inwestycyjne gminy
Sytuacja finansowa gminy pozwala na planowanie wydatków inwestycyjnych na poziomie 12% dochodu gminy (jako średni udział z lat bez deficytu budżetowego), przy czym budżet na wydatki inwestycyjne wzrasta wraz z ze wzrostem wpływu środków pozyskanych m.in. środków unijnych, krajowych i wojewódzkich.
Najważniejsze i możliwe do oszacowania potrzeby inwestycyjne gminy wynikające z konieczności realizacji zadań własnych, są związane z:
- rozbudową sieci wodociągowej w kierunku obsługi terenów o zwartej zabudowie, w szczególności na terenach rozwoju mieszkalnictwa, usług, handlu, przemysłu,
- rozbudową sieci kanalizacji sanitarnej na terenach intensywnej zabudowy związanej z funkcją mieszkaniową – głównie na terenie wsi gminnej i w zasięgu możliwej technicznie i uzasadnionej finansowo rozbudowy istniejących oczyszczalni ścieków oraz podejmowanie działań w kierunku wspierania realizacji ekologicznych i objętych da środowiska indywidualnych oczyszczalni ścieków lub szczelnych szamb
- budową, przebudową i rozbudową dróg gminnych publicznych i w ciągu gminnych dróg wewnętrznych,
- urządzaniem terenów zielonych, szczególnie w przestrzeniach publicznych.
Sieć wodociągowo - kanalizacyjna
Obecnie wodociągowa sieć gminna zaopatrywana jest w wodę z 3 ujęć wody podziemnej. Dzięki temu około 84,9% mieszkańców korzysta z wodociągów zbiorowych ujmujących wodę podziemną. W zakresie rozwiązań gospodarki ściekowej na terenie gminy występuje znaczne niedoinwestowanie w budownictwie mieszkaniowym jednorodzinnym i wielorodzinnym.
Kanalizację sanitarną odprowadzającą ścieki do oczyszczalni ścieków posiadają jedynie miejscowości Słobódka, Szypliszki i Becejły (oczyszczalnia mieści się w Słobódce) i Czerwonka, oraz funkcjonują trzy oczyszczalnie zrealizowane w ramach większych inwestycji i zapewniające odprowadzenie ścieków z tych obiektów (Straż Graniczna w Budzisku, WOSiR Szelment, Centrum Konferencyjno-Wypoczynkowe Szelment).
Dzięki temu około 23,3% ogólnej liczby mieszkańców odprowadza ścieki do sieci zbiorczej.
Oprócz tego na terenie gminy znajdują się zbiorniki do gromadzenia ścieków przy budynkach wielo- i jednorodzinnych. Część budynków posiada szczelne urządzenia do gromadzenia ścieków lub przydomowe oczyszczalnie ścieków. Część ścieków, szczególnie z istniejących od lat zbiorników przydomowych niestety przedostaje się do ziemi lub do cieków wodnych.
Obszary zdegradowane i rewitalizacja
W dokumencie określono obszary zdegradowane na terenie gminy Szypliszki i zaliczono do nich następujące miejscowości: Becejły, Kaletnik, Wojponie, Białobłota, Czerwonka, Fornetka, Jegliniec, Kociołki, Kupowo-Folwark, Lipniak, Majdan, Pokomsze, Przejma Wielka, Romaniuki, Słobódka, Węgielnia.
Określono również obszar rewitalizacji dla Gminy Szypliszki i zaliczono do niego następujące miejscowości: Kaletnik, Słobódka, Becejły, Czerwonka. Obszar rewitalizacji obejmie teren o powierzchni 1608,15 ha stanowiący 10,39 proc. całej powierzchni gminy. Na tym terenie zamieszkuje 1028 mieszkańców tj. ok. 25 proc. populacji gminy.
Obszar zamknięty
W związku z lokalizacją na terenie gminy terenu zamkniętego (radar), będącego w trwałym zarządzie resortu obrony narodowej, obejmującego działki o nr ewid. 230/5 obręb Przejma Wielka, 15/3 obręb Szelment oraz dz. nr 80 obręb Szury, ustala się strefę ochronną z ograniczeniami, mierzoną od punktu znajdującego się na dz. ewid. nr 15/3 obręb Szelment gmina Szypliszki. W promieniu 500 m jest to obszar wymagający ograniczeń z całkowitym zakazem zabudowy, dopuszcza się okresowe przebywanie ludzi. W promieniu 3000 m jest to obszar wymagający ograniczeń w inwestowaniu, w którym obowiązuje zakaz wznoszenia linii energetycznych wysokiego napięcia, masztów telekomunikacyjnych lub radiostacji, wież, kominów, elektrowni wiatrowych itp., których wysokość lub oddziaływanie może ograniczyć możliwości funkcjonowania obiektu wojskowego o znaczeniu obronnym oraz budowy obiektów budowlanych o wys. powyżej 12 m nad poziomem terenu, licząc od wartości warstwicy 241 m n.p.m.
W granicach strefy ochronnej dla terenów, dla których nie ma sporządzonych miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, wydanie zgody na lokalizację zabudowy stałej (tymczasowej) wymaga uzgodnienia z Wojewódzkim Sztabem Wojskowym w Białymstoku. Granice gminy Szypliszki obejmują również tereny zamknięte ujęte w Decyzji Nr 3 Ministra Infrastruktury i Rozwoju z dnia 24.04.2014 r. w sprawie ustalenia terenów, przez które przebiegają linie kolejowe, jako terenów zamkniętych, na których zlokalizowana jest linia kolejowa nr 51 Suwałki - Trakiszki.
WYG
Źródło i fot: UG Szypliszki
