W niedzielę,12 maja na Litwie odbyły się wybory prezydenta oraz referendum w sprawie podwójnego obywatelstwa.
Kandydatami byli: Gitanas Nausėda ubiegający się o drugą kadencję; Andrius Mazuronis (Partia Pracy), Giedrimas Jeglinskas (Unia Demokratyczna „Vardan Lietuvos” partia byłego premiera Skvernelisa), Dainius Žalimas (Partia Wolności), urzędująca premier Ingrida Šimonytė (Związek Ojczyzny-Chrześcijańscy Demokraci Litwy), Eduardas Vaitkus, populistyczny prawnik Ignas Vēgėlė i Remigijus Žemaitaitis.
Frekwencja w wyborach prezydenckich była wyższa niż w roku 2019. Do głosowania przystąpiło 59,37 proc. uprawnionych. Pięć lat temu było ich 57,37 proc.
W 12 z 60 litewskich gmin głosowało na ponad 60 proc. wyborców. Najbardziej aktywni byli mieszkańcy Neringi, Birsztan, Połągi, miasta i rejonu Kowna oraz miasta Wilna.
Ze wstępnych danych Centralnej Komisji Wyborcza (CEC) wynika, że na pierwszym miejscu znajduje się Gitanas Nausėda, który zebrał 44,60 proc. głosów. Ingrida Šimonytė jest na drugim miejscu z 19,87 proc. Trzeci Ignas Vēgėlė z 12,45 proc., czwarty Remigijus Žemaitaitis – 9,37 proc., piąty Eduardas Vaitkus – 7,39 proc. szósty Dainius Žalimas – 3,55 proc. siódmy Andrius Mazuronis – 1,40 proc., a na ósmym miejscu jest Giedrim Jeglinskas z 1,36 proc.
Tak więc, za dwa tygodnie, 26 maja, dogrywka. Zmierzą się urzędujący prezydent i premier. Wygląda na to, że Gitanas Nausėda ma wielkie szanse na drugą kadencję.
W 2019 roku także w drugiej turze zmierzył się z Ingridą Šimonytė i wygrał. Gitanas Nausėda otrzymał wówczas w II turze głosowania 65,86 proc., a Ingrida Šimonytė - 32,86 proc. poparcia obywateli.
Była minister finansów Ingrida Šimonytė została premierem w 2020 r. po nieudanej kampanii prezydenckiej w 2019 r.
Gitanas Nausėda
Popularny urzędujący Gitanas Nausėda był faworytem w wyścigu do kolejnej pięcioletniej kadencji.
Do jego głównych przeciwników należy populistyczny prawnik Ignas Vėgėlė i premier Ingrida Šimonytė.
Nausėda, to były bankier, umiarkowany konserwatysta, który tydzień po niedzielnych wyborach skończy 60 lat. Jest zdecydowanym zwolennikiem Ukrainy, a stanowisko to podziela większość spektrum politycznego. Za jego kadencji Litwa udzieliła schronienia wielu osobom, które uciekły przed autorytarnymi represjami na sąsiedniej Białorusi i nasilonymi represjami w Rosji.
- Jest postrzegany jako „bezpieczny wybór dla wyborców niemal wszystkich przekonań ideologicznych” – powiedział Tomas Janeliūnas, analityk w Instytucie Stosunków Międzynarodowych i Nauk Politycznych Uniwersytetu Wileńskiego.
Do głównych zadań prezydenta w systemie politycznym Litwy należy nadzorowanie polityki zagranicznej i bezpieczeństwa oraz pełnienie funkcji najwyższego dowódcy sił zbrojnych. Te obowiązki i strategiczne położenie kraju na wschodniej flance NATO w obliczu większego konfliktu geopolitycznego między Rosją a Zachodem zwiększają tę rolę pomimo stosunkowo niewielkich rozmiarów Litwy.
Referendum
W niedzielnym pytano, czy należy zmienić konstytucję, aby umożliwić podwójne obywatelstwo setkom tysięcy Litwinów mieszkających za granicą.
Obywatele Litwy, którzy przyjmują inne obywatelstwo, muszą obecnie zrzec się obywatelstwa litewskiego, co stwarza zagrożenie dla narodu, którego populacja spadła z 3,5 miliona w 1990 r. do 2,8 miliona obecnie.
Jeśli większość będzie „za”, parlament będzie mógł zmienić konstytucję z 1992 r., tak, aby osoby, które nabyły obywatelstwo litewskie przez urodzenie, mogły je zachować, jeśli nabędą obywatelstwo innego kraju „przyjaznego Litwie”.
Podobna próba zmiany ustawy zasadniczej nie powiodła się w 2019 r., gdyż frekwencja nie przekroczyła wymaganego do ważności 50% zarejestrowanych wyborców.
W chwili pisania tekstu nie były jeszcze znane wyniki obecnego referendum,
WYG
Na fot: Gitana Nauseda. Fot: profil społecznościowy
