To wydarzenie na skalę międzynarodową.
Od 7 do 12 września w Wigrach odbędzie się Światowy Kongres skupiający badaczy zajmujących się problematyką pochodzenia państwa, dziejami jego formowania się oraz regułami tworzenia się i transformacji ośrodków władzy. Konferencja ta zatytułowana „State Origins and Related Subjects” (Pochodzenie państwa i pokrewne zagadnienia) zgromadzi wybitnych naukowców z krajów europejskich, jak i obu Ameryk. Reprezentują oni takie dyscypliny, jak: historię i etnohistorię, archeologię, antropologię społeczną i kulturową, etnologię, nauki polityczne i nauki prawne.
Przez kilka dni uczeni będą przedstawiali rezultaty swych dotychczasowych badań i poprowadzą debaty nad najnowszymi ustaleniami i nurtami teoretycznymi dotyczącymi formowania się wczesnego państwa. Będą odwoływali się do różnorodnego materiału empirycznego, przywołując zarówno czasy starożytne jak i średniowieczne. Nie zabraknie porównywania procesów powstawania silnych ośrodków władzy w wielu regionach świata, poczynając od Azji i Europy, a kończąc na Ameryce Południowej i Afryce.
Studia nad początkami państwowości należą do bardzo ważnego działu badań humanistycznych i społecznych. Pokazują one bowiem jakimi drogami dochodziło w dawnych wiekach do koncentracji władzy i jak ta władza stopniowo organizowała wokół siebie miejscową ludność i poddawała kontroli podległe sobie terytorium. Studia tego rodzaju są w istocie badaniami pokazującymi początki cywilizacji, gdyż jednym z ważnych kryteriów tego zaawansowanego etapu dziejów było istnienie instytucji państwa. Rozważania nad genezą państwa i władzy są niezwykle istotne dla teorii społeczeństwa i polityki, jak i dla refleksji o kulturze i cywilizacji. Pokazują one z jednej strony osobliwości regionalne w procesie wyłaniania się państwowości, z drugiej strony uwidaczniają wspólne regularności koncentrowania się władzy w rękach elit.
Tego typu dociekania są również i dla naszego kraju i naszej świadomości historycznej niezwykle ważne. Badania nad pierwszymi wiekami kształtowania się naszej państwowości są bardzo istotne nie tylko z naukowego punktu widzenia, ale również i z tego względu, iż pozwalają nam one lepiej zrozumieć drogę jaką przeszliśmy od czasów Mieszka I i jego następców do dnia dzisiejszego. Na te zagadnienia zwrócą uwagę oczywiście polscy uczestnicy Kongresu.
Badania nad pochodzeniem państwa rozwijane są intensywnie na całym świecie i to przez uczonych wielu specjalności. Stąd też potrzeba spotkań naukowych i wymiany doświadczeń, które pozwalają na wytyczanie nowych kierunków dalszych studiów i wyzwalają w toku dyskusji nowe idee. Choć w Polsce tego rodzaju spotkania już miały miejsce (np. ostatnio w Poznaniu w r. 2012), to jednakże Kongres Światowy zwołany we Wigrach jest pierwszym tego rodzaju wydarzeniem o tak poważnej skali międzynarodowej.
Inicjatorem tej konferencji jest Międzynarodowa Unia Nauk Antropologicznych i Etnologicznych, a więc najważniejsza organizacja skupiająca badaczy obu wymienionych specjalności, działająca pod patronatem UNESCO. Z drugiej strony konferencję wspiera Explorers Club i jego Oddział Polski, prestiżowe i elitarne stowarzyszenie z Nowego Jorku, grupujące wybitnych uczonych i odkrywców. Z polskiej strony wspomagają konferencję Uniwersytety Warszawski i Wrocławski, a także Komitet Nauk Etnologicznych Polskiej Akademii Nauk.
Warto w tym miejscu wspomnieć, iż Komitet Organizacyjny Kongresu współtworzyli wybitni naukowcy Byli to: profesor Petr Skalnik z Uniwersytetu Wrocławskiego, reprezentujący Międzynarodową Unię Nauk Antropologicznych i Etnologicznych, a jednocześnie jeden z najbardziej znanych i cytowanych w świecie badaczy wczesnego państwa; z kolei z ramienia Explorers Club kongres przygotowywał profesor Mariusz Ziółkowski z Uniwersytetu Warszawskiego, znany archeolog i etnohistoryk, badacz dziejów Inków oraz dawnych kultur Ameryki Prekolumbijskiej, a jednocześnie inicjator pierwszej polskiej stałej misji badawczej na terenie Peru; Komitet Nauk Etnologicznych PAN reprezentował jej przewodniczący – profesor Aleksander Posern-Zieliński, członek-korespondent PAN, antropolog kulturowy, etnolog i badacz rdzennej ludności Ameryki Łacińskiej, zawodowo związany z Uniwersytetem im. A. Mickiewicza w Poznaniu.
Jednocześnie wielką pomoc i życzliwość udzieliły tej ważnej inicjatywie naukowej władze regionalne Suwałk, a przede wszystkim Prezydent Miasta Suwałki – Czesław Renkiewicz i dyrektor Muzeum Okręgowego – Jerzy Brzozowski, którzy stworzyli bardzo korzystne warunki dla tego intelektualnego spotkania międzynarodowego. Dzięki tej owocnej współpracy uczestnicy kongresu będą nie tylko mogli zapoznać się z pięknem krajobrazu Ziemi Suwalskiej i jej dziedzictwem kulturowym, ale będą również mieli okazję uczestniczyć w obradach poświęconych rdzennemu na tej ziemi ludowi Jaćwingów i ich niespełnionym nadziejom by zbudować własne państwo.
Jednym z ważnych efektów Kongresu będzie specjalna publikacja w języku angielskim, w której znajdą się najciekawsze referaty wygłoszone w trakcie obrad we Wigrach.
Program konferencji:
Sunday 7 September
Arrival of participants
19:00 Informal opening of the congress followed by a welcome dinner
Monday 8 September
8:00
Departure from Wigry to Suwałki
8:40
Welcome by Jerzy Brzozowski, director of Suwałki Regional Museum
8:50 – 10:10
Guided tour of the museum
10:10 - 10:30
Coffee break
10:30 - 11:40
Scientific session on „The Yotvingians – precursors of the state“)
Marcin Engel, Cezary Sobczak
- Yotvingians - the historical and archaeological outline.
- The interdisciplinary research of archaeological complex in Szurpiły.
Discussion
11:50
Departure by bus to Puńsk
12:30 - 13:45
Lunch at Puńsk
14:00 - 15:00
Guided tour through the open-air ethnographic museum at Puńsk
15:00
Departure to Szurpiły
15:40 - 17:40
Tour of the Szurpiły – administrative-ceremonial-defense centre of the Yotvingians
17:40 Return to Wigry
18:20 - 19:15
Free time at Wigry
19:15
Departure by bus to Suwałki
20:00
Suwałki – Festive dinner offered by Czesław Renkiewicz the Lord Mayor of Suwałki
Tuesday 9 September
9:00-9:30
Official opening of the congress
Speakers: Vice-Rector of the University of Warsaw Prof. Alojzy Nowak
Prof. Mariusz Ziólkowski (Polish Chapter of The Explorers Club), Prof. Aleksander Posern-Zieliński (Committee of Ethnological Sciences of the Polish Academy of Science), Prof. Petr Skalník (International Union of Anthropological and Ethnological Sciences)
Session 1 Chair: D. Blair Gibson
9:30-10:00
Anna Malewska-Szalygin
The images of the nation-state in highlanders’ local discourses in the beginning of 21st century.
10:00-10:30
Alexey Shchavelev
Knyaz Oleg’s Rus’ and konungr Harald Fairhair’s Norway: Typological and historical analogies
10:30 Coffee and tea break
Session 2 Chair: Andrzej Buko
11:00-11:30
Mariusz Filip
The political organization of Mieszko I. The notion of tribe in the research on the origins of the state
11:30-12:00
Oleg Łatyszonek and Hienadzi Semianchuk
Early state-building on the territory of Belarus in the 9th – the beginnings of 11th century
12:00-12:30
Roman Michałowski
Religious rigorism and the emergence of Slavic state (Bohemia and Poland, 10th-11th c.)
12:30-14:00 Lunch
Session 3 Chair: Francis Lankester
14:00-14:30
Janusz Czebreszuk (presented by Mateusz Jaeger)
The complicated beginnings. To the oldest civilizations of Europe.
14:30-15:00
Sergey V. Dobrolyubov
The statehood formation in Rus and Russia: Theoretical schema and empirical data
15:00-15:30
Evgeny Vdovchenkov
Ekzopolitarian model of nomads politogenesis: The case of Don Sarmatians
15:30-16:00 Tea and coffee break
Session 4 Chair: Nikolay Kradin
16:00-16:30
Elena A. Okladnikova
Proto-state symbols in the EPI-paleolithic Middle East
16:30-17:00
Pierre Senécal
Premises for the elaboration of an early state matrix
17:00-18:00
Discussion
19:00 Dinner
Wednesday 10 September
Session 5 Chair: Michał Tymowski
9:00-9:30
Marek Pawelczak
Caravan routes and political organization in the 19th century East African interior
9:30-10:00
Michal Leśniewski
Commando system as backbone of Griqua and Korana chiefdoms and states in the late 18th and the early 19th centuries
10:00-10:30
Vladimir A. Popov
The networking of “communities on jamu” as a way of political centralization process in pre-colonial West Africa
10:30-11:00 Coffee and tea break
Session 6 Chair: Pierre Senécal
11:00-11:30
Francis Lankester
Egypt - from Upper Egyptian rural petty polities to unitary state
11:30-12:00
Dmitri M. Bondarenko
State societies, non-state societies and ideology of kinship
12:00-12:30
Joanna Modrzejewska-Leśniewska
Afghanistan – ordinary state, failed state, or something else?
12:30-14:00 Lunch
Session 7 Chair: Renée van Kessel-Hagesteijn
14:00-14:30
Mariusz Ziółkowski
The huacas and the Cross: the ideological basis of the neo-Inca state of Vilcabamba
14:30-15:00
Aleksander Posern-Zieliński
Indigenous peoples, expanding state, and the Middle ground theory. The case of Mapuche socio-political transformation during colonial times
15:00-15:30
Michał Tymowski
Booty and the formation of Early States
15:30-16:00 Tea and coffee break
Session 8 Chair: Elena A. Okladnikova
16:00-17:30 Discussion
19:00 Dinner
Thursday 11 September
Session 9 Chair: Aleksander Posern-Zieliński
9:00-9:30
D. Blair Gibson
Strong states, weak states and chiefdom confederacies
9:30-10:00
Nikolay Kradin
Origins of the state in comparative perspective
10:00-10:30
Petr Skalník
War as a decisive factor in state origins
10:30-11:00 Coffee and tea break
Session 10: Chair
11:00-11:30
Renée van Kessel-Hagesteijn
Combining crossovers in studying political dynamics – hopefully benefitting Early State research
11:30-12:00: Chair: Mariusz Ziółkowski
Ludomir Lozny
Sphere of authority as an analytical unit to assess levels of political integration
12:00-12:30
J. Daniel Rogers
Trajectory and dynamics in a theory of state formation
12:30-14:00 Lunch
Session 11 Chair: Petr Skalník
14:00-15:30
General discussion
15:30-16:00 Tea and coffee break
Session 12 Chair: Ludomir Lozny
16:00-17:30
COTA as a platform for continuous coordinated research on state origins
Publications, journal Social Evolution and History
Future meetings, networking
Closing of the academic programme
19:00 Dinner
Friday 12 September
7:00-18:00 Excursion to Trakai Castle and Kernave (Lithuania) including lunch
10:00-17:30 For those who do not choose to be with a trip to Lithuania was prepared a tour (with lunch) in the area of Wigry.
19:00 Farewell dinner
Saturday 13 September
Departure after breakfast
