Litwa potrzebuje dodatkowych 3,5 mld euro na budowę Rail Baltiki. Zakończenie dopiero w 2033 roku?

Budowa głównego odcinka Rail Baltiki na Litwie z Kowna do granicy z Polską w Trakiszkach ma rozpocząć się w 2028 roku.

Aby zwiększyć mobilność wojskową i wspierać wzrost gospodarczy, Europa musi aktywnie inwestować w infrastrukturę kolejową. Ponadto, aby promować zrównoważoną mobilność, należy szukać możliwości rozszerzenia systemu jednego biletu na różne środki transportu na terenie całej Unii Europejskiej (UE). Cele te podkreślił wiceminister transportu i komunikacji Litwy Julijus Glebovas podczas swego udziału w międzynarodowej konferencji we Wrocławiu, poświęconej kwestiom konkurencyjności transportu kolejowego.

- Kolej jest ważną częścią obrony i bezpieczeństwa państwa. Umożliwiają one sprawny transport ładunków wojskowych, a w czasie pokoju zapewniają przemieszczanie się ludzi i towarów oraz promują rozwój gospodarczy. Infrastruktura podwójnego zastosowania na kolei, a także na drogach, morzu i lotniskach musi zostać wzmocniona i unowocześniona jako główny środek zapewnienia potrzeb cywilnych i wojskowych - powiedział wiceminister transportu J. Glebovas.

Szacuje się, że na Litwie potrzeba projektów zaspokajających potrzeby w zakresie transportu o podwójnym przeznaczeniu wynosi obecnie około 3,5 miliarda euro. Litwa potrzebuje dodatkowych 4 miliardów euro, aby dokończyć projekt Rail Baltica do 2030 roku.

Wiceminister zauważył, że dla Litwy i innych krajów bałtyckich niezwykle ważne jest dalsze rozwijanie międzynarodowych tras kolejowych, mobilizacja odpowiednich środków na modernizację infrastruktury kolejowej i przyspieszenie budowy linii kolejowej spełniającej europejskie standardy.

Podkreślono, że projekt Rail Baltica jest doskonałym przykładem podwójnego przeznaczenia – cywilnego i wojskowego: połączy kraje bałtyckie z rynkiem europejskim i znacznie zwiększy mobilność i odporność wojsk.

Jeden bilet

Inicjatywa wprowadzenia jednego biletu intermodalnego na różne środki transportu cieszy się poparciem coraz większej liczby państw członkowskich UE. Komisja Europejska obiecuje przedstawić wniosek mający na celu wprowadzenie takiego biletu do końca tego roku.

- Dzięki stworzeniu bardziej korzystnych i dostępnych warunków do planowania i zakupu jednego biletu na podróże różnymi środkami transportu, podróżowanie po Europie stanie się jeszcze wygodniejsze i łatwiejsze - powiedział wiceminister transportu J. Glebovas.

W ubiegłym roku na międzynarodowych trasach kolejowych Wilno – Suwałki - Warszawa – Kraków i Wilno – Ryga podróżowało ponad 100 tys. pasażerów. Po ujednoliceniu rozkładów jazdy pociągów pasażerskich krajów bałtyckich, na początku tego roku uruchomiono linię kolejową łączącą Wilno, Rygę i Tallin.

Budowa Rail Baltiki na Litwie

Obecnie na Litwie trwa budowa Rail Baltiki na odcinku o długości 46,3 km między Kownem a Poniewieżem. W 2025 roku prace będą odbywały się na odcinku 114 km.

Jonava

W 2024 roku prowadzono aktywne prace na odcinku około 48 km w pobliżu Jonawy, największym projekcie infrastruktury kolejowej w historii kraju – budowie europejskiego standardu 1435 mm Rail Baltica. „2025 m.2025-02-13

Budowa obiektów inżynieryjnych Rail Baltica na odcinku Szwajcaria – Žeimiai (rejon Jonava) jest już w końcowej fazie.

W związku z trwającą w rejonie Jonava budową 46,3 km głównego toru drogowego i obiektów inżynieryjnych (mostów, wiaduktów, przepustów, przepustów) szybkiej kolei Rail Baltica, ogłoszono przetarg na nowy odcinek, który połączy linię Schweicarija–Žeimiai–Šėta–Ramygala z miastem Kowno.

Trwa tu budowa dróg tymczasowych i trwałych dla urządzeń budowlanych, materiałów i logistyki personelu na plac budowy.

Prace budowlane torów od Jonavy w kierunku Kowna powinny rozpocząć się w drugiej połowie tego roku.

Wykonawcą robót jest główny wykonawca, czeska firma Eurovia CZ a.s. z partnerem AB Eurovia Lithuania.

Kowno - Wilno

Budowa odcinka Rail Baltiki między Kownem a Wilnem zostanie zakończona najwcześniej w 2030 roku – poinformował Arenijus Jackus, szef Rail Baltica statyba, spółki zależnej od Lietuvos geležinkeliai. Oznacza to, że główna linia kolejowa na Litwie zostanie ukończona później niż pierwotnie planowano.

Obecnie szacowany koszt budowy odcinka Kowno-Wilno wynosi około 200 mln euro. Ministerstwo Transportu Litwy zaproponowało rządowi przyjęcie planu rozwoju infrastruktury inżynieryjnej linii kolejowej Kowno-Wilno, co umożliwi rozpoczęcie procedur związanych z przejęciem gruntów.

Kiedy powstanie Rail Baltica do granicy z Polską?

Budowa głównego połączenia Rail Baltica Kowno–granica z Polską ma rozpocząć się w 2028 roku.

Planowana jest budowa linii kolejowej na nowych terenach od stacji Jiesia, z pominięciem Mariampola i Kalwarii, z dala od Kazlų Rūdy i tam, gdzie pozwalają na to możliwości techniczne, z wykorzystaniem odcinków istniejącej kolei europejskiej. Odcinek ten będzie w dalszym ciągu obsługiwany dla regionalnego ruchu pasażerskiego i mobilności wojskowej. Kursują już na nim pociągi towarowe pomiędzy Terminalem Intermodalnym w Kownie a Europą Zachodnią.

Arenijus Jackus, szef firmy Rail Baltica statyba, stwierdza, że dokłada się wszelkich starań, aby zakończyć prace budowlane projektu Rail Baltica na Litwie w 2030 r., ale widzi zagrożenia, które mogą opóźnić projekt. Twierdzi, że obecnie nie wie, ile kosztowałby projekt, gdyby oczekiwana data zakończenia została przesunięta.

- Mamy cel, aby ukończyć projekt do 2030 r. Obecnie zidentyfikowaliśmy szereg ryzyk, z których część się zmaterializowała i może opóźnić realizację nawet do 2032-2033 r. (…) Obecnie opracowywany jest plan, aby zobaczyć, ile wszystko kosztowałoby, gdybyśmy mieli to ukończyć w 2033 r. – powiedział A. Jackus podczas posiedzenia Komitetu Ekonomicznego Sejmu.

Według szefa Rail Baltica statyba, najważniejsze jest zapewnienie finansowania prac zaplanowanych na 2027 r., ponieważ nie ma już możliwości składania nowych wniosków do Komisji Europejskiej (KE) do 2028 r.

- Wydaje się, że w 2027 r. wszystkie trzy kraje będą musiały znaleźć sposób na zamknięcie tej technicznej luki finansowej. Kwalifikowalność kosztów, jeśli będą obowiązywały te same zasady, będzie obowiązywać od 1 stycznia 2028 r. Do tego czasu będziemy potrzebować pieniędzy, aby móc dalej pracować, powiedział. Bardzo ważne jest, aby Komisja Europejska uznała te koszty za kwalifikowalne i zezwoliła na ich pokrycie z kolejnej perspektywy finansowej - powiedział.

Najpierw można wyeliminować przesiadkę w Mockavie

Według V. Žalimasa krótsza podróż z Kowna do Polski mogłaby ruszyć w 2028 r., gdyby zwiększono przepustowość istniejącej linii. Nie byłoby wówczas przesiadki w Mockavie.

- Jest to możliwe, ponieważ budowa od granicy polskiej do Kowna rozpocznie się dopiero po zakończeniu projektowania tego odcinka, a umowę na projekt podpisano dopiero w marcu tego roku - powiedział. - Aby nie czekać na budowę linii dużych prędkości, musimy w pełni zwiększyć przepustowość istniejącego odcinka - dodał V. Žalimas.

WYG

Ministerstwo Komunikacji RL; Komisja Ekonomiczna Sejmu RL; Rail Baltica Lietuva

Fot: Ministerstwo Komunikacji RL; Kancelaria premiera RP; Rail Baltica