W Kielcach obradował Konwent Marszałków Województw. Rozmawiano m.in. o unijnej perspektywie finansowej na lata 201- 2027, funkcjonowaniu transportu publicznego, uchodźcach z Ukrainy.
Zdalnie w obradach przedstawicielki UE: Emma Toledano Laredo, dyrektor Dyrekcji Generalnej ds. Polityki Regionalnej i Miejskiej Komisji Europejskiej oraz Manuela Geleng, dyrektor Dyrekcji Generalnej ds. Zatrudnienia, Spraw Społecznych i Włączenia Społecznego.
Pieniądze z Interreg Polska - Rosja dla uchodźców z Ukrainy
Mówiono m.in. o newralgicznych obszarach dyskusji, propozycjach możliwości znalezienia źródeł finansowych, dających możliwość wspierania uchodźców z Ukrainy oraz instytucji i organizacji pozarządowych niosących im pomoc.
Jak informuje wicemarszałek województwa warmińsko mazurskiego Miron Sycz, padły konkretne propozycje, by pieniądze z Programu Współpracy Transgranicznej POLSKA-ROSJA, przeznaczyć na pomoc uchodźcom.
Wizję procesu negocjacji regionalnych omówiła Manuela Geleng, dyrektor Dyrekcji Generalnej ds. Zatrudnienia, Spraw Społecznych i Włączenia Społecznego. Wśród wyzwań społecznych, czekających polskie regiony dyrektor Geleng wymieniła m.in. kwestię pomocy uchodźcom z Ukrainy i stworzenie im dedykowanych lokalnych programów integracyjnych, otwartego spojrzenia na możliwość włączenia uchodźców w zmieniającą się sytuację polskiego rynku zatrudnienia.
Przypomnijmy, że w odpowiedzi na inwazję wojsk rosyjskich, wspomaganych przez Białoruś, na Ukrainę, Komisja Europejska zawiesiła współpracę transgraniczną z Rosją i Białorusią.
Zawieszenie współpracy obejmuje w sumie dziewięć programów Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Instrumentu Sąsiedztwa na lata 2014-2020 z udziałem Rosji i Białorusi oraz program współpracy transnarodowej Interreg Region Morza Bałtyckiego – również wdrażany z udziałem Polski.
Polska też to uczyniła na początku marca br.
Całkowity planowany wkład UE do budżetu Programu Interreg Polska - Rosja wynosił 87 344 800,00 euro. Alokacja pochodzi ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (43 240 000,00 euro) oraz Instrumentu Sąsiedztwa, Rozwoju i Współpracy Międzynarodowej 44 104 800,00 euro.
Wynegocjować dodatkowe fundusze na pomoc Ukraińcom
W obradach wziął udział minister funduszy i polityki regionalnej Grzegorz Puda. Minister zwrócił uwagę na sytuację polityczną, jaka musi zostać uwzględniona w negocjowaniu wysokości środków finansowych, o które Polska ubiega się z UE.
- Dla Polski sytuacja wojny za naszą granicą to wielkie wyzwanie, szacuje się, że około 4 mln uchodźców z Ukrainy pojawi się w naszym kraju. Myślimy o tym, by obywatele ukraińscy uciekający przed zawieruchą wojenną, przebywający w Polsce byli chronieni, mieli opiekę, pomoc finansową, szansę na pracę, edukację, opiekę zdrowotną - mówił minister Grzegorz Puda. - Zależy nam na tym, by wsparcie otrzymali także Polacy, niosący pomoc, udostępniający swoje domy, organizujący materialne, logistyczne wsparcie. Obecnie nie mamy żadnych środków europejskich, które moglibyśmy przeznaczyć na ten cel. Potrzebny jest nowy fundusz, dodatkowe pieniądze, by skutecznie, szybko i celowo nieść pomoc.
Unijna perspektywa finansowa 2021 - 2027
Dyskusja uczestników obrad w pierwszej części spotkania skupiła się na temacie finansów, czyli prowadzonych z Komisją Europejską negocjacjach dotyczących kształtu programów regionalnych dla poszczególnych województw na lata 2021-2027.
W nowej perspektywie budżetu funduszy unijnych na lata 2021-2027 Polska ma otrzymać największe środki od początku członkostwa w Unii Europejskiej - będzie to około 76 mld euro. Około 60 proc. funduszy unijnych ma być rozdysponowane na poziomie krajowym, pozostałe 40 proc. trafi do marszałków 16 województw na programy regionalne.
Środki unijne w nowej perspektywie unijnej na lata 2021-2027 zostaną przeznaczone między innymi na badania, innowacje, przedsiębiorczość, infrastrukturę, klimat i ochronę środowiska, energetykę, cyfryzację, edukację i sprawy społeczne.
Każde z województw prowadziło szerokie konsultacje społeczne nowego projektu swojego programu regionalnego. Negocjacje z Komisją Europejską kształtu tzw. Umowy Partnerstwa rozpoczęły się w styczniu bieżącego roku. Na razie niewiadomo, kiedy one zakończą się.
Oby samorządom nie zabrakło pieniędzy na wkład własny
Minister funduszy i polityki regionalnej Grzegorz Puda zwracał uwagę, że wyczerpanym walką z pandemią i ofiarnie organizującym pomoc dla Ukrainy regionom może zabraknąć w rozpoczynającej się perspektywie finansowej środków na tzw. wkłady własne w projekty, współfinansowane z pieniędzy unijnych.: - Identyfikujemy ryzyko kryzysu na Ukrainie w odniesieniu do szans realizacji zakładanych inwestycji, wiedząc o sytuacji na rynku pracy, o odpływie pracowników ukraińskich z polskich firm. Mamy nadzieję, że szybko uda nam się proces negocjacyjny z Komisją Europejską zakończyć, wypracować takie rozwiązania, które pozwolą nam na pomoc innym i własny rozwój - podkreślił Grzegorz Puda.
Trudna sytuacja firm transportowych
O tym, że czas pandemii był bardzo trudnym okresem zarówno dla przewoźników drogowych i kolejowych, jak i pasażerów, mówiła podczas Konwentu Iwona Budych, prezes Stowarzyszenia Wykluczenie Transportowe.
Wprowadzone obostrzenia spowodowały spadki w ruchu pasażerskim i sprzedaży biletów, a co za tym idzie - zmniejszenie przychodów firm transportowych. Na skutek zawieszania lub redukcji połączeń nastąpiło również ograniczenie dostępności usług dla pasażerów, zwłaszcza na terenach pozamiejskich. Co czwarta miejscowość w Polsce została wówczas odcięta od jakiegokolwiek transportu zbiorowego. W pewnym stopniu odpowiedzią na te problemy okazał się Fundusz Rozwoju Przewozów Autobusowych i wprowadzone w nim zmiany. W 2021 r. dopłatą z Funduszu objęto 4 080 linii komunikacyjnych (łączna kwota wsparcia to 435 993 128,69 zł).
- Obecnie większość przewoźników boryka się z takim problemami jak: wzrosty cen paliw, energii trakcyjnej i materiałów eksploatacyjnych, rosnące oczekiwania płacowe pracowników oraz zbyt wolne odrabianie strat w potokach pasażerskich po czasie ograniczeń pandemicznych - wyliczała Iwona Budych, prezes Stowarzyszenia Wykluczenie Transportowe.
Jej zdaniem w dalszym rozwijaniu transportu zbiorowego należy dążyć do optymalizacji rozkładów jazdy i siatki połączeń, budowania dobrej oferty biletowej oraz wypracowania katalogu podstawowych standardów przewozowych. Iwona Budych podkreśliła w swoim wystąpieniu, że rozwijanie publicznego transportu zbiorowego jest działaniem proekologicznym. Komunikacja zbiorowa jest bowiem kluczem do redukcji korków oraz zanieczyszczeń w miastach, dlatego warto wypracować katalog zachęt, który przekona potencjalnych podróżnych do wyboru transportu zbiorowego zamiast auta.
Będą zmiany w Funduszu Rozwoju Przewozów Autobusowych
Z kolei Renata Rychter z Ministerstwa Infrastruktury przedstawiła informację na temat postępu prac nad projektem zmian w ustawie o publicznym transporcie zbiorowym. Celem przygotowywanych modyfikacji jest jak najlepsze wykorzystanie środków z Funduszu Rozwoju Przewozów Autobusowych i przyspieszenie rozwoju transportu publicznego. Ważne zmiany to m. in. stworzenie rezerwy środków, z których Ministerstwo Infrastruktury, jako dysponent Funduszu, będzie mogło dofinansowywać w trybie pilnym najbardziej istotne linie, a także zwiększenie na stałe do 3 zł dopłaty do wozokilometra.
- Przez zmniejszanie barier administracyjnych chcemy tworzyć jak najlepsze warunki dla organizatorów transportu, by mogli w jak najlepszy sposób służyć lokalnym społecznościom - podkreślała Renata Rychter, dyrektor Departamentu Transportu Drogowego w Ministerstwie Infrastruktury.
Do końca drugiego kwartału 2022 roku powinien zakończyć się rządowy proces legislacyjny, następnie projekt zmian w ustawie o publicznym transporcie zbiorowym zostanie skierowany do prac parlamentarnych.
Projekty z dziedziny ochrony środowiska i klimatu
Wśród tematów dyskusji i prelekcji z udziałem ekspertów znalazł się również unijny program LIFE - instrument finansowy Unii Europejskiej poświęcony wyłącznie współfinansowaniu projektów z dziedziny ochrony środowiska i klimatu.
Program LIFE - program działań na rzecz środowiska i klimatu w okresie finansowania 2021-2027 został ustanowiony Rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) w 29 kwietnia 2021 roku. Wdrażanie programu zostało podzielone na dwa okresy rozliczeniowe, w ramach których będą przyjmowane tzw. Wieloletnie Programy Prac, w ramach których KE definiuje ramy wdrażania LIFE w danym okresie.
Dla polskich samorządów niezwykle istotne jest to, że na najbliższe lata Europa ma do wykorzystania blisko 5,5 mld euro na zadania związane z ochroną przyrody i różnorodności biologicznej, prowadzenie inicjatyw wspierających gospodarkę o obiegu zamkniętym, działania mające na celu łagodzenie zmian klimatu i przystosowywanie się do nich oraz na przejście na tzw. czystą energię, czyli odnawialne źródła energii i efektywność energetyczną.
Konwent Marszałków Województw RP jest organem opiniodawczo-doradczym, który analizuje i opiniuje propozycje zmian prawnych oraz omawia aktualne problemy samorządów. Posiedzenia Konwentu kończą się wypracowaniem wspólnych stanowisk, które następnie kierowane są do właściwych urzędów i instytucji centralnych.
WYG
Źródło: Urząd Marszałkowski Województwa Warmińsko -Mazurskiego
Fot. Urząd Marszałkowski Województwa Świętokrzyskiego
