W rok po orzeczeniu Trybunału Konstytucyjnego o niezgodności przepisu ustawy o ochronie przyrody z konstytucją, Sejm RP zajął się wreszcie odszkodowaniami za szkody wyrządzane przez bobry. Już nie tylko rolnikom, ale każdemu, komu bobry wyrządziły szkody, będzie przysługiwać odszkodowanie z tego tytułu.
Do tej pory taką możliwość mieli tylko właściciele działek rolnych, leśnych i rybackich. Ten przepis ustawy o ochronie przyrody, w czerwcu 2013 roku, sędziowie Trybunału Konstytucyjnego uznali jako niezgodny z konstytucją.
Zdaniem Trybunału wszyscy właściciele nieruchomości powinni być traktowani tak samo. Trybunał zajął się zasadami odpowiedzialności za szkody wyrządzone przez bobry na wniosek Sądu Rejonowego w Pile. Pilecki sąd orzekał w sprawie właściciela działki rekreacyjnej, który żądał odszkodowania od Skarbu Państwa za szkody, jakie na jego działce wyrządziły bobry. Zwierzęta zniszczyły drzewa owocowe i krzewy ozdobne, a ponadto uszkodziły wały, przez co właściciel stracił część ryb z własnego stawu.
Zgodnie z ustawą o ochronie przyrody z 2004 r., bobry podlegają ochronie i Skarb Państwa ponosi odpowiedzialność za szkody, wyrządzone przez nie w gospodarstwach rolnych, leśnych i rybackich. Zdaniem sądu w Pile, z ustawy wynika, że Skarb Państwa nie ponosi odpowiedzialności za szkody, wyrządzone przez bobry w innych nieruchomościach, sąd zaznaczył też, że właściciele innych, niż wymienione, nieruchomości nie mogą uzyskać odszkodowania za poniesione szkody w inny sposób, a to - stwierdził sąd - narusza zasadę równości obywateli wobec prawa i prawo do równej ochrony własności.
Sędzia Zbigniew Cieślak - uzasadniając wyrok - podkreślił, że różnicowanie sytuacji właścicieli nieruchomości prowadzić może do naruszeń w zakresie ochrony bobrów, bo właściciele, nie mając możliwości uzyskania odszkodowania, mogą chcieć pozbyć się bobrów.
W czwartek, 5 czerwca br. sejmowa komisja środowiska zajęła się projektem nowelizacji ustawy o ochronie zwierząt. Posłowie zdecydowali, że zajmie się nim podkomisja. Projekt nowelizacji przewiduje odpowiedzialność Skarbu Państwa za szkody wyrządzone przez żubry, wilki, rysie, niedźwiedzie i bobry, niezależnie od rodzaju majątku, w którym takie szkody powstały. Istotna zmiana w przepisach dotyczy poszerzenia zakresu podmiotowego. Obecnie odszkodowania za straty dostają niemal wyłącznie rolnicy. Jeśli przepisy wejdą w życie, rekompensaty otrzymają także m.in. samorządy, właściciele działek czy ośrodków wypoczynkowych.
Obowiązujące przepisy mówią, że Skarb Państwa odpowiada za szkody wyrządzone przez: żubry - w uprawach, płodach rolnych lub w gospodarstwie leśnym; wilki - w pogłowiu zwierząt gospodarskich; rysie - w pogłowiu zwierząt gospodarskich; niedźwiedzie - w pasiekach, w pogłowiu zwierząt gospodarskich oraz w uprawach rolnych; bobry - w gospodarstwie rolnym, leśnym lub rybackim. Nowe przepisy będą dotyczyć wszystkich terenów, także rekreacyjnych.
Sprzeciwiają się temu jednak dwa resorty: środowiska oraz finansów. Za jest ministerstwo rolnictwa. Głosowanie podczas plenarnych obrad Sejmu odbędzie się pewne dopiero jesienią br.
Jan Wyganowski
