Europejska Agencja Wykonawcza ds. Klimatu, Infrastruktury i Środowiska (CINEA) oraz spółka joint venture trzech państw bałtyckich RB Rail AS (Litwa, Łotwa, Estonia) podpisały dodatkową umowę o finansowaniu projektu Rail Baltica.
Na ten dodatkowy projekt przeznaczono 295,5 mln euro z funduszy Unii Europejskiej w ramach programu „Łącząc Europę” (CEF), wspierając dalszą realizację projektu w Estonii, na Łotwie i Litwie.
Z całkowitej kwoty około 47,1 mln euro przeznaczono dla Estonii, 153,5 mln euro dla Łotwy i 94,9 mln euro dla Litwy,
Litwa – prace nabierają rozpędu
We wtorek i środę, 21 i 22 października odbyło się również spotkanie CINEA z realizatorami projektu, na którym omówiono rozwój kolei o europejskim rozstawie szyn na Litwie. Podkreślono, że dzięki inwestycjom Unii Europejskiej z lat 2014–2020 projekt poczynił znaczne postępy – w rejonie Janowa (Jonavy) budowane są tory kolejowe i obiekty inżynieryjne. Uczestnicy odwiedzili również inne kluczowe place budowy na Litwie, w tym most na Wilii, gdzie trwają prace nad 8,8 km dwutorowych obiektów i nasypów.
- Budowa kolei Rail Baltica na Litwie postępuje, pierwsze europejskie tory są już układane, a wkrótce prace budowlane między Kownem a Poniewieżem obejmą odcinek o długości 114 km. W ścisłej współpracy z partnerami w Europie aktywnie przygotowujemy się do innych ważnych prac w nadchodzącym okresie finansowania Unii Europejskiej. Nasz cel pozostaje niezmienny i niezmienny – dalsze przyspieszenie budowy Rail Baltica oraz wzmocnienie łączności i mobilności wojskowej z Europą - zauważa Tomas Daukantas, kanclerz Ministerstwa Transportu i Łączności Republiki Litewskiej.
Według Egidijusa Lazauskasa, prezesa LTG Group, podpisanie umowy o finansowaniu podczas wizyty przedstawicieli CINEA na placach budowy Rail Baltica na Litwie ma charakter symboliczny.
- Mieliśmy okazję pokazać, że projekt Rail Baltica na Litwie nabrał rozpędu. Świadczą o tym zarówno postępy w projektowaniu, jak i budowie. Spotkanie z CINEA to doskonała okazja do zaprezentowania osiągniętych postępów i omówienia dalszych działań z naszymi partnerami w Europie- – mówi E. Lazauskas;
Dodatkowe środki przeznaczone na projekt strategiczny będą nadal wykorzystywane na rozwój priorytetowych odcinków granicy państwowej Polski z Litwą i Litwy z Łotwą, w tym na budowę, projektowanie i pozyskiwanie gruntów.
Od Kowna do granicy z Łotwą
Dzięki inwestycjom z funduszy UE na lata 2014–2020 zatwierdzono rozwiązania projektowe, przeprowadzono badania archeologiczne i poszukiwawcze materiałów wybuchowych na odcinkach od Kowna do granicy litewsko-łotewskiej. Na odcinkach priorytetowych przeprowadzono również prace wykopaliskowe i inżynieryjno-budowlane.
Budowa 27,7 km nasypu wraz z niezbędnymi obiektami inżynieryjnymi na odcinku Szwajcaria-Žeimiai-Šėta jest prawie ukończona. Na tym odcinku zbudowano również 32 km lokalnych dróg dojazdowych i powiązanej infrastruktury wzdłuż korytarza kolejowego Rail Baltica. Trwa budowa mostu nad Wilią i układanie 8,8 km torów.
Na kowieńskim węźle i do granicy z Polską
Dzięki dodatkowemu finansowaniu, na Litwie kluczowe obiekty, takie jak wiadukty i przejazdy kolejowe, zostaną zbudowane na odcinku węzła miejskiego w Kownie. Dotacja obejmuje również badania techniczne i prace projektowe, w tym infrastrukturę stacji regionalnych, projekt techniczny odcinków od Kowna do granicy litewsko-polskiej oraz usługi projektowe. Dodatkowo, w rejonie Kowna przeprowadzone zostaną prace związane z wykupem gruntów i związane z tym procedury. Rozpoczęto już zresztą procesy wykupu gruntów na różnych odcinkach, w tym na węźle kowieńskim oraz odcinku między granicą litewsko-polską a Kownem, a prace projektowe są w toku.
Na odcinkach od granicy z Polską do Kowna oraz węzła kolejowego w Kownie. prace w zakresie planowania przestrzennego i oceny oddziaływania na środowisko zostały już zakończone
Finansowanie – na budowę linii głównej
Do tej pory Litwa pozyskała około 1,6 mld euro na projekt Rail Baltica. Do 85% finansowania pochodzi ze środków unijnych z instrumentu „Łącząc Europę”, a pozostała część z litewskich funduszy państwowych. Program CEF Transport wspiera rozwój i modernizację unijnej infrastruktury transportowej w całej Europie.
Estonia
W Estonii przyznane środki finansowe zostaną przeznaczone na kontynuację budowy magistrali z Tallina do granicy estońsko-łotewskiej, w tym na budowę 10,2 km nasypu i dwutorowej podbudowy na odcinku Rapla–Pärnu.
Łotwa
Inwestycje w Rail Baltica na Łotwie i związane z nią działania obejmą budowę nasypu kolejowego na czterech południowych odcinkach linii głównej o łącznej długości 13,3 km. Prace obejmą budowę dróg dojazdowych i remontowych, instalację systemów odwodnienia, budowę infrastruktury komunikacyjnej, a także inne prace niezbędne do budowy nasypu.
Ponadto, prowadzony będzie nadzór i kontrola budowy. Prowadzone będą również prace nad projektem technicznym elektryfikacji Rail Baltiki na odcinku Upeslejas – granica Łotwy i Litwy (etap I) oraz nad środkami wsparcia realizacji projektu (obejmującym usługi inżyniera FIDIC w celu zapewnienia nadzoru i zgodności projektu technicznego elektryfikacji z wymogami projektu globalnego, a także ekspertyzę projektu budowlanego).
Spółka Rail Baltica
Ponadto RB Rail AS, jako spółka joint venture odpowiedzialna za realizację projektu Rail Baltica, otrzymała finansowanie, które umożliwi jej dalszy nadzór nad koordynacją transgraniczną projektu oraz pozostałe prace zgodnie z Umową o zarządzanie projektem.
- Stałe wsparcie CINEA pozwala nam utrzymać stały postęp prac nad budową głównej linii Rail Baltica. Dzięki temu finansowaniu możemy rozwijać kluczowe odcinki we wszystkich trzech krajach - powiedział Marko Kivila, dyrektor generalny i prezes zarządu RB Rail AS.
Następna wizyta kontrolna CINEA planowana jest na Łotwie w listopadzie 2025 roku.
Rail Baltica to strategiczny projekt Unii Europejskiej, a także największy projekt infrastruktury kolejowej w historii państw bałtyckich. Projekt zakłada budowę zelektryfikowanej linii kolejowej o standardzie europejskim, łączącej Litwę, Łotwę i Estonię z Europą Środkową i Zachodnią, zapewniając integrację regionalną, mobilność cywilną i wojskową oraz odporność systemu transportowego.
WYG
Źródła i fot: Rail Baltica; Ministerstwo Komunikacji RL
