Unia Europejska zidentyfikowała 4 priorytetowe korytarze mobilności wojskowej i 500 punktów krytycznych, które wymagają modernizacji, aby spełnić standardy wojskowe. Znalazła się w nich także budowana Rail Baltica.
Według Wspólnoty Europejskich Przedsiębiorstw Kolejowych i Zarządców Infrastruktury (CER), potrzebne jest ambitne i przewidywalne finansowanie, aby przyspieszyć inwestycje w zidentyfikowane korytarze i punkty newralgiczne oraz lepiej zintegrować linie kolejowe z portami UE, które są kluczowymi węzłami mobilności wojskowej.
CER apeluje o stworzenie sieci, która będzie dwufunkcyjna, interoperacyjna i cyberbezpieczna – nie do 2040 roku, ale do końca tej dekady.
Ministrowie transportu państw bałtyckich już uzgodnili, że wspólnie będą ubiegać się o dodatkowe fundusze europejskie dla projektu Rail Baltica, który jest ważny dla mobilności wojskowej i bezpieczeństwa regionalnego. Cel ten został zapisany we wspólnym oświadczeniu podpisany w Wilnie przez litewskiego ministra transportu Eugenijusa Sabutisa, łotewskiego ministra transportu Atisa Švinkę i estońskiego ministra infrastruktury Kuldarasa Leisa.
Rail Baltica dla bezpieczeństwa europejskiego
W najnowszym artykule w kwartalniku Baltic Business Quarterly autorstwa Alexandra Welschera można znaleźć klarowne spostrzeżenia na temat tego, w jaki sposób Rail Baltica kształtuje przyszłość Europy.
Artykuł podkreśla rosnącą rolę projektu we wzmacnianiu łączności regionalnej, rozwoju gospodarczego i bezpieczeństwa europejskiego. Pokazuje, jak nowoczesna, szybka kolej normalnotorowa połączy państwa bałtyckie z resztą Europy, zwiększając mobilność pasażerów i towarów, a jednocześnie wspierając gotowość militarną w dzisiejszym kontekście geopolitycznym.
Opinie regionalnych liderów i partnerów projektu dodatkowo podkreślają wkład Rail Baltica w zapewnienie długoterminowej odporności dzięki ulepszonej logistyce, zrównoważonym rozwiązaniom transportowym i silniejszej współpracy transgranicznej.
Marko Kivila, dyrektor generalny, spółka joint venture Rail Baltica RB Rail AS podkreśla, że Rail Baltica to jedyny projekt w Europie, który został zaprojektowany specjalnie, aby spełnić ten precyzyjny, niepodlegający negocjacjom standard. Nie jest to stopniowa modernizacja, lecz konieczność operacyjna, mająca na celu rozwiązanie tej luki. Rail Baltica została zaprojektowana od podstaw, aby spełnić surowe specyfikacje określone przez CER i stawiane przez nowoczesną obronność:
-Standardowy rozstaw szyn (1435 mm) spełniający szczególne wymagania umożliwiające mobilność wojskową
- Nacisk na oś 25 t i szerokość toru SeC 1980 mm
- Możliwość przewozu pociągów o łącznej pojemności 740 m oraz węzły intermodalne umożliwiające prowadzenie operacji cywilno-wojskowych.
- Cyfrowa sygnalizacja ERTMS z cyberodpornymi systemami awaryjnymi.
- A co najważniejsze, podwójne zasilanie - lokomotywy elektryczne oraz s silnikami na olej napędowy gwarantują działanie w sytuacjach kryzysowych. Wojna na Ukrainie, kraju , która ma zelektryfikowane linie kolejowe, pokazuje, jak ważne, aby mieć zapasowe zasilanie pociągów.
Odzwierciedla to nową rzeczywistość strategiczną: infrastruktura cywilna musi być ożywiona wojskowym nastawieniem. Celem nie jest „militaryzacja” transportu, lecz „cywilizacja” logistyki obronnej – uczynienie jej wydajną, skalowalną i płynną. Kolej o podwójnym przeznaczeniu oznacza, że ten sam system, który we wtorek obsługuje handel komercyjny, może przewozić brygadę czołgów w środę, integrując wartości redundancji, interoperacyjności i szybkości, które służą zarówno obywatelom, jak i żołnierzom.
Jeden pociąg zastąpi 7-kilometrowy konwój wojskowy
- Fakt, że pojedynczy 40-wagonowy pociąg na tej linii może zastąpić 7-kilometrowy konwój wojskowy, nie jest błahym szczegółem. To konkretny dowód ogromnego strategicznego skoku w wydajności i szybkości, jakiego wymaga nowoczesna obronność. To właśnie tę zdolność ma na celu zbudowanie na całym kontynencie 100-miliardowego budżetu CER i sektora kolejowego. To właśnie to stawia całą debatę nad kolejnym budżetem UE (2028–2034) w tak ostrym, niepokojącym świetle: alarmujący rozdźwięk między tym zademonstrowanym, niezbędnym potencjałem a obecnie rozpatrywanymi propozycjami. To właśnie to sytuuje debatę nad kolejnym budżetem UE (2028–2034) w szerszym kontekście: potrzeba zapewnienia, aby inwestycje Europy odzwierciedlały skalę i pilność jej rodzących się ambicji strategicznych – nie ma wątpliwości Marko Kivila, dyrektor generalny spółki joint venture Rail Baltica.:
- Wojna na Ukrainie posłużyła jako brutalna, codzienna korekta wszelkich złudzeń co do jej znaczenia. Udowodniła, że strategia bez logistyki to tylko teatr działań. „Wysunięta obrona”, której nie da się wzmocnić w czasie rzeczywistym, nie jest obroną, lecz obciążeniem. W brukselskich korytarzach pojawiło się zrozumienie, że strategiczna autonomia opiera się na stali. Inicjatywy takie jak Pakiet Mobilności Wojskowej i program „ReArm Europe” są oficjalnym potwierdzeniem tej prawdy – dodaje i wskazuje, że:
-Rail Baltica to jedyny projekt w Europie, który został zaprojektowany specjalnie, aby spełnić ten precyzyjny, niepodlegający negocjacjom standard. Nie jest to stopniowa modernizacja, lecz konieczność operacyjna, mająca na celu rozwiązanie tej luki. Został zaprojektowany od podstaw, aby spełnić surowe specyfikacje określone przez CER i stawiane przez nowoczesną obronność. Kolej o podwójnym przeznaczeniu oznacza, że ten sam system, który we wtorek obsługuje handel komercyjny, może przewozić brygadę czołgów w środę, integrując wartości redundancji, interoperacyjności i szybkości, które służą zarówno obywatelom, jak i żołnierzom.
Koleje są jednym z najważniejszych środków transportu zarówno w obronie cywilnej, jak i wojskowej
- Mobilność wojskowa jest dziś integralną częścią europejskiej sieci transportowej, a infrastruktura kolejowa jest jednym z najważniejszych elementów decydujących o naszej ogólnej gotowości. Litwa już aktywnie uczestniczy w tym procesie, a projekty takie jak Rail Baltica zwiększają strategiczną odporność całego regionu” – mówi Egidijus Lazauskas, dyrektor generalny LTG.
Z kolei ekspert wojskowy i major rezerwy litewskich sił zbrojnych Darius Antanaitis twierdzi, że koleje są jednym z najważniejszych środków transportu zarówno w obronie cywilnej, jak i wojskowej.
- Dzięki planowaniu, organizacji i kontroli ruchu kolejowego nie ma korków, można przewozić duże ilości lub ciężary ładunków, a sprzęt wojskowy i żołnierzy można szybko i bezpiecznie transportować. Dlatego system kolejowy jest jednym z kluczowych elementów planów obronnych Litwy i całego regionu – podkreśla D. Antanaitis.
Przywiozą sprzęt wojskowy i ewakuują ofiary.
Według Vytisa Žalimasa, prezesa LTG Infra, europejski rozstaw szyn jest już używany na Litwie do transportu ładunków, w tym wojskowych. Brak konieczności zmiany rozstawu szyn pozwala zaoszczędzić pieniądze i czas – co najmniej jeden dzień.
D. Antanaitis zauważa: infrastruktura kolejowa jest ważna nie tylko ze względu na logistykę wojskową. Umożliwia również transport rannych żołnierzy i cywilów.-Infrastruktura kolejowa umożliwia udzielanie pomocy medycznej w drodze do szpitali w innych krajach NATO, a specjalne wagony medyczne mogą udzielać pierwszej pomocy, a nawet przeprowadzać operacje. Wszystko to przyczynia się do ratowania ludzkiego życia, a to właśnie bezpieczeństwo i ochrona życia obywateli jest najważniejszym celem obronności państwa - mówi ekspert wojskowy.
W czasie kryzysu
Oprócz ładunków wojskowych, koleje transportują również towary cywilne, niezbędne dla państwa i społeczeństwa: żywność, paliwo, leki czy sprzęt ewakuacyjny.
- W czasie kryzysu lub wojny państwo działa jak jeden organizm, dlatego ścisła koordynacja między instytucjami cywilnymi i wojskowymi pozwala zapewnić efektywną alokację zasobów, uniknąć chaosu i utrzymać funkcjonowanie państwa. Bez odpowiednio skoordynowanego przepływu ładunków i ludzi państwo po prostu nie byłoby w stanie funkcjonować - podkreśla D. Antanaitis.
Rail Baltica to strategiczny projekt państw bałtyckich, Polski i całej Unii Europejskiej, a jednocześnie największy projekt infrastruktury kolejowej w historii państw bałtyckich. Projekt zakłada budowę zelektryfikowanej linii kolejowej o standardzie europejskim, łączącej Litwę, Łotwę i Estonię z Europą Środkową i Zachodnią, zapewniając integrację regionalną, mobilność cywilną i wojskową oraz odporność systemu transportowego.
WYG
Źródła i fot: Rail Baltica; CER; Baltic Business Quarterly
