Zanieczyszczenia z pobliskiej fabryki zniszczyły część zbiorów; KRUS nie chce przyznać renty z tytułu niezdolności do pracy w gospodarstwie rolnym; cukrownia nie wywiązuje się z umowy dotyczącej dostarczenia płodów rolnych, proponuje niższe stawki skupowe niż pierwotnie ustalone – to tylko kilka typowych dla Podlasia przypadków, w których rolnicy mogą potrzebować pomocy prawnika.
Mało adwokatów i radców na Podlasiu
Na Podlasiu jest mniej niż tysiąc radców prawnych przypadających na całe województwo. Liczba adwokatów należy tu do jednej z najniższych w Polsce. Czy poszkodowani rolnicy będą w stanie skorzystać z ich pomocy?
W ciągu ostatnich 5 lat aż 86% Polaków nie skorzystało z jakiejkolwiek pomocy prawnej, a 99% tej grupy twierdzi, że nie miało takiej potrzeby. Ale czy na pewno tak jest? Z danych KRUS wynika, że 32% wniosków o odszkodowania jest rozpatrywanych negatywnie. Odmowa w ponad 1/3 składanych wniosków o odszkodowanie za straty w rolnictwie to bardzo dużo. Zapewne więcej wniosków byłoby przyjętych, gdyby tylko były odpowiednio przygotowane i uargumentowane. Do tego zazwyczaj potrzebna jest jednak pomoc adwokacka.
Rolnicy w sytuacjach niesprawiedliwego potraktowania w urzędzie gotowi są machnąć ręką, bo brak im wiedzy jak egzekwować swoje prawa, dostęp do adwokatów może być utrudniony (np. ze względu na ich małą ilość jak na Podlasiu), a koszty pomocy prawnej wydają im się za wysokie. W Polsce przed skorzystaniem z usług prawnika wiele osób ciągle powstrzymuje bariera psychologiczna - tylko 19% społeczeństwa skorzystało kiedykolwiek z porady prawnej. Odsetek rolników jest jeszcze niższy. Nie bez znaczenia jest cena porady prawnej - koszt przygotowania pisma do sądu na Podlasiu zaczyna się od 94 zł.
Ze statystyk Ministerstwa Sprawiedliwości wynika, że liczba spraw kierowanych do sądów powszechnych w Polsce rośnie z każdym rokiem. W ubiegłym roku było to 15,17 mln spraw, a rok wcześniej niewiele ponad 14 mln. W 2008 r. nieco ponad 11 mln. Na krajowym rynku jest obecnie ok. 40 tys. radców prawnych i działa 20 tys. firm świadczących usługi prawne, co zatem zrobić, żeby skorzystać z ich pomocy i co najważniejsze - nie zbankrutować?
Rolniku walcz o swoje – na Podlasiu też się da!
Rozwiązaniem może być pomoc prawna, w ramach posiadanego ubezpieczenia. W Niemczech około 40% społeczeństwa ma ubezpieczenie ochrony prawnej. W Skandynawii odsetek jest jeszcze wyższy i przekracza 90%. W Polsce z takiego ubezpieczenia coraz śmielej korzystają lekarze czy kierowcy, dlaczego nie mieliby rolnicy?
Wg szacunków Concordii Ubezpieczenia już około 7,5 tys. rolników posiada różne pakiety ochrony prawnej. Choć daleko jeszcze do norm europejskich coraz więcej rolników faktycznie korzysta z pomocy prawnej od ubezpieczyciela. Taka ochrona obejmuje prowadzoną przez ubezpieczonego działalność rolniczą i może być przydatna np.: po wypadku przy pracy; w przypadku zniszczenia upraw przez zwierzynę leśną lub mienia przez pracownika, czy przy dochodzeniu praw z umowy gwarancji maszyny.
- Korzystać z niej mogą także rolnicy prowadzący duże gospodarstwa i zatrudniający pracowników, np. w sytuacji, gdy pojawia się zarzut o niewypełnianie przepisów BHP; naruszenie praw pracowników; sporów z pracownikami o kradzież w miejscu pracy, czy wynagrodzenie. Ochrona prawna może też być pomocna w procedurach odwoławczych po przymusowych ubojach zwierząt - w ostatnich latach w Polsce było ich kilka. W takich i podobnych przypadkach rolnik może liczyć na telefoniczną poradę prawną lub osobiste spotkanie z adwokatem oraz pokrycie wszelkich kosztów i opłat sądowych – mówi Joanna Namerła, menedżer produktów dla Instytucji Finansowych, Concordia Ubezpieczenia.
Co ciekawe, ochrona prawna może też być wreszcie pomocna podczas sporu z KRUS-em, Agencją Nieruchomości Rolnych, a nawet z…. ubezpieczycielem. Przykładowo w sytuacji, gdy rolnik nie zgadza się z oszacowaniem szkody związanej ze zniszczeniem maszyny rolniczej. Ochroną mogą być objęci zarówno rolnicy indywidualni jak i przedsiębiorstwa rolne.
Od porady telefonicznej po zwrot kosztów sądowych
Pomoc może być udzielana w najprostszej formie jako telefoniczna porada prawnika, adwokata lub radcy prawnego. Obejmuje również koszty pisemnej opinii prawnej, wynagrodzenie adwokata/ radcy prawnego, koszty egzekucyjne, koszty strony przeciwnej w przypadku przegrania sporu, koszty rzeczoznawców czy wreszcie opłaty i koszty sądowe wraz z należnościami dla świadków i biegłych. Te ostatnie w Polsce należą do jednych z najwyższych w Europie. Należy jednak zaznaczyć, iż ochrona w wariancie Agro nie dotyczy sfery komunikacji, sfery życia prywatnego rolnika lub innej niż rolniczej działalności gospodarczej. Ochronę w tym zakresie gwarantują odpowiednio warianty: Auto, Rodzina i Biznes. Wykluczone są też działania prawne wynikające z przestępstw umyślnych.
- Na pewno potrzebne jest jeszcze sporo edukacji i uświadamiania, że taki produkt jak ochrona prawna na polskim rynku istnieje i daje realną ochronę. Sprawa sądowa to najskuteczniejsza droga egzekwowania swoich praw, a przy instrumentach takich jak ochrona prawna kwestia finansowa przestaje stanowić barierę – dodaje Joanna Namerła.
Kiedy rolnik może skorzystać z ubezpieczenia ochrony prawnej – przykłady przygotowane przez Concordię Ubezpieczenia:
- Zanieczyszczenia z pobliskiej fabryki zniszczyły część zbiorów lub spowodowały spadek pogłowia zwierząt gospodarskich.
- Rolnik uległ wypadkowi podczas jazdy ciągnikiem. Od kogo dochodzić odszkodowania?
- Rolnik ma odpowiadać za to, że nieświadomie odprowadził do rzeki silnie zanieczyszczone ścieki.
- Rolnik zarzuca się nieumyślne spowodowanie pożaru stodoły, w wyniku czego wiele osób znalazło się w niebezpieczeństwie.
- Ubezpieczony domaga się od pracownika odszkodowania za zniszczone narzędzie, towar czy też za utratę ważnego klienta.
- Zakupiony kombajn, ciągnik, ładowarka teleskopowa, dojarka ma wady, których nie chce uznać dystrybutor – ochrona z zakresu umowy gwarancji i rękojmi.
- Pokrycie kosztów rzeczoznawcy, który w przypadku sporu, oceni szkodę w uprawie rolnej objętej ubezpieczeniem.
- Spór z tytułu umowy najmu pokoi i sprzedaży turystom posiłków domowych (agroturystyka).
