Świadczenie niezrealizowane po osobie uprawnionej do świadczenia wspierającego

Ustawa o świadczeniu wspierającym wyraźnie wskazuje, że w razie śmierci osoby pobierającej to wsparcie, która nie otrzymała wypłaty za miesiąc, w którym zmarła, przysługuje osobie wspólnie z nią zamieszkującą i gospodarującą.

Osoby z niepełnosprawnością, które ukończyły 18. rok życia, mogą ubiegać się w ZUS-ie o świadczenie wspierające, jeżeli posiadają decyzję wojewódzkiego zespołu do spraw orzekania o niepełnosprawności dotyczącą poziomu potrzeby wsparcia, a przyznana liczba punktów uprawnia je do otrzymania tego świadczenia. W przypadku śmierci osoby uprawnionej do świadczenia wspierającego, która nie zdążyła go pobrać, a za życia złożyła wniosek do ZUS-u i Zakład przyznał jej prawo do tego świadczenia, najbliżsi mogą wystąpić do ZUS-u o wypłatę niezrealizowanego świadczenia.

W tym celu należy złożyć odpowiedni wniosek (formularz SWN-INF).

- Zatem, na wypadek śmierci uprawnionego występuje możliwość jednorazowej wypłaty świadczenia za pełny miesiąc, w którym nastąpił zgon na rzez osoby wspólnie z nią zamieszkującą i gospodarującą, nawet jeśli nie jest z nią spokrewniona. Jednak przed śmiercią musi zostać ustalone prawo zmarłego do świadczenia. Powstanie prawa do świadczenia to nie to samo co przyznaniem świadczenia rozumiane jako podjęcie wypłaty. Roszczenie o wypłatę świadczenia wspierającego wygasa po upływie 12 miesięcy od dnia śmierci osoby, której to świadczenie przysługiwało – informuje Katarzyna Krupicka, regionalna rzeczniczka prasowa ZUS w województwie podlaskiego.

Jeśli osoba z niepełnosprawnością miała w dniu śmierci przyznane świadczenie wspierające wraz
z wyrównaniem za poprzednie miesiące i wyrównanie to nie zostało wypłacone, wówczas osoba która z nią wspólnie zamieszkiwała i gospodarowała ma prawo do wypłaty tego wyrównania.

Niezrealizowane świadczenie a nierozpatrzony wniosek?

O niezrealizowane świadczenie wspierające nie można jednak ubiegać się, jeśli osoba
z niepełnosprawnością złożyła wniosek o świadczenie do ZUS-u, ale zmarła przed przyznaniem świadczenia. W tej sytuacji Zakład nie ma już podstaw prawnych, aby ustalić, czy osoba zmarła spełniałaby warunki do otrzymania świadczenia wspierającego, a tymi warunkami są:

- posiadanie decyzji wojewódzkiego zespołu ds. orzekania o niepełnosprawności, w której liczba punktów została ustalona na poziomie uprawniającym do przyznania świadczenia,

- złożenie wniosku do ZUS-u o świadczenie wspierające po uzyskaniu ostatecznej decyzji WZON,

- miała ukończone 18 lat,

- mieszkała w Polsce,

- była obywatelką lub obywatelem Polski albo Unii Europejskiej (UE) lub Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu (EFTA), a jeśli nie – to przebywała w Polsce i miała dostęp do rynku pracy.

Nie można złożyć wniosku o świadczenie wspierające po śmierci osoby z niepełnosprawnością

Świadczenie wspierające przyznawane jest osobie z niepełnosprawnością na podstawie wniosku, który inicjuje postępowanie w tej sprawie. Wniosek o świadczenie może złożyć zarówno osoba z niepełnosprawnością, jak i osoba upoważniona do jej reprezentowania. W momencie śmierci osoba fizyczna traci status podmiotu prawa, co oznacza, że przestaje posiadać zdolność prawną oraz zdolność do czynności prawnych. W związku z tym wygasają wszelkie prawa i obowiązki związane ze zmarłym, a także pełnomocnictwa, które ta osoba wcześniej udzieliła. To oznacza, że jeśli przed śmiercią osoby z niepełnosprawnością nie został złożony wniosek o świadczenie wspierające, to nie może go złożyć inna osoba. Osoba wspólnie zamieszkująca i gospodarująca z osobą z niepełnosprawnością nie ma możliwości skutecznego ubiegania się o przyznanie niezrealizowanego świadczenia wspierającego, nawet jeśli osoba z niepełnosprawnością otrzymała decyzję o ustaleniu poziomu potrzeby wsparcia, która przyznaje jej odpowiednią liczbę punktów uprawniających do świadczenia i decyzja ta, w momencie śmierci osoby z niepełnosprawnością, była ostateczna.

W przypadku odmowy przyznania świadczenia, od decyzji można odwołać się do sądu za pośrednictwem ZUS-u w terminie miesiąca od daty doręczenia decyzji.

Katarzyna Krupicka

regionalna rzeczniczka prasowa ZUS województwa podlaskiego