Nie wszyscy emeryci i renciści, którzy wykazali się aktywnością zawodową, muszą pamiętać o konieczności rozliczenia się z ZUS-em z przychodu. Z tego kręgu wyłączeni są:
• emeryci, którzy osiągnęli powszechny wiek emerytalny przed podjęciem pracy zarobkowej lub przed przejściem na emeryturę,
• osoby uprawnione do renty: inwalidzi wojenni, z tytułu pobytu w obozie i w miejscach odosobnienia i rent rodzinnych po tych inwalidach,
- osoby uprawnione do renty inwalidy wojskowego w związku ze służbą wojskową i renty rodzinnej po żołnierzu, którego śmierć pozostaje w związku ze służbą wojskową,
- osoby, które osiągały przychód z tytułu pracy nie podlegającej obowiązkowi ubezpieczeń społecznych (np. samoistna, a więc nie wykonywana na rzecz pracodawcy, umowa o dzieło), bowiem przychody z takiej pracy pozostają bez wpływu na wysokość należnych świadczeń,
- osoby, które zgłosiły wniosek o zawieszenie świadczenia bez wskazywania przyczyny i przez cały rok kalendarzowy świadczenie nie było im wypłacane,
- osoby, które mają ustalone prawo do emerytury i przez cały rozliczany rok kalendarzowy kontynuowały zatrudnienie w ramach tego samego stosunku pracy i na rzecz tego samego pracodawcy, u którego pracowali przed przejściem na emeryturę.
Grupą, która jest zobowiązana do rozliczenia się i która uzyskała przychód z tytułu działalności objętej obowiązkowo ubezpieczeniami społecznymi, są:
- · emeryci, którzy nie ukończyli powszechnego wieku emerytalnego,
- · renciści pobierający rentę z tytułu niezdolności do pracy,
- · renciści pobierający rentę rodzinną, do której uprawniona jest jedna osoba, a także renciści pobierający część renty rodzinnej, do której uprawniona jest osoba osiągająca przychód,
- · inwalidzi wojskowi, których niezdolność do pracy nie pozostaje w związku ze służbą wojskową, pobierający świadczenie na podstawie ustawy z dnia 29 maja 1974 r. o zaopatrzeniu inwalidów wojennych i wojskowych oraz ich rodzin (Dz. U. z 2015 r., poz. 840 ze zm.) oraz rentę rodzinną po tym inwalidzie,
- · renciści z prawem do renty z tytułu niezdolności do pracy w związku z wypadkiem przy pracy, zaistniałym przed 1 stycznia 2003 r. wypadkiem w drodze do pracy lub z pracy lub chorobą zawodową.
- Jeżeli świadczeniobiorca nie poinformuje ZUS o osiąganiu przychodu i po zakończeniu roku o łącznej kwocie przychodu uzyskanego w minionym roku, organ rentowy może dochodzić zwrotu nienależnie pobranych świadczeń, ustalonych w wyniku rozliczenia, za okres 3 lat kalendarzowych poprzedzających rok wydania decyzji o zwrocie nienależnie pobranych świadczeń. W przypadku braku powiadomienia o kwocie przychodu uzyskanego w rozliczanym roku ZUS zobowiązany jest do wszczęcia postępowanie mającego na celu ustalenie tego przychodu- tłumaczy Wioletta Ostapczuk, zastępca naczelnika wydziału Świadczeń Emerytalno-Rentowych .
Rozliczyć się z osiągniętego przychodu muszą osoby, które wykonywały dodatkową pracę zarobkową. Jest nią zatrudnienie, służba lub inna praca za wynagrodzenie albo prowadzenie pozarolniczej działalności. Mowa tu o:
- · pracy wykonywanej w ramach stosunku pracy,
- · pracy nakładczej,
- · pracy wykonywana na podstawie umowy - zlecenia i umowy agencyjnej oraz współpracy przy wykonywaniu jednej z tych umów,
- · pracy wykonywanej w ramach umowy o świadczenie usług (innej niż umowa - zlecenie lub agencyjna), do której zgodnie z Kodeksem Cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia oraz współpraca przy wykonywaniu tej umowy,
- · pracy wykonywanej na podstawie: umowy - zlecenia, umowy agencyjnej, innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z przepisami Kodeksu cywilnego stosuje się przepisy o zleceniu, umowy o dzieło, jeżeli umowę taką emeryt lub rencista zawarł z pracodawcą, z którym pozostaje w stosunku pracy lub jeżeli w ramach takiej umowy (zawartej z innym podmiotem) wykonuje pracę na rzecz pracodawcy, z którym pozostaje w stosunku pracy,
- · prowadzeniu pozarolniczej działalności oraz współpraca przy jej wykonywaniu,
- · pracy wykonywanej w rolniczej spółdzielni produkcyjnej i spółdzielni kółek rolniczych,
- · odpłatnym świadczenie pracy, na podstawie skierowania do pracy, w czasie kary pozbawienia wolności lub tymczasowego aresztowania oraz
- · pobieraniu stypendium sportowego
- · sprawowaniu mandatu posła oraz posła do Parlamentu Europejskiego oraz senatora.
Nie zapominajmy, że już drugi rok rozliczeniu podlega również przychód osiągniętego przez osoby będące członkami rad nadzorczych, które otrzymały wynagrodzenie z tytułu pełnienia tej funkcji.
Nie bez znaczenia pozostaje uposażenie uzyskane z tytułu pełnienia służby w tzw. służbach mundurowych (Policja, Straż Pożarna itd.). Taką powinność mają również osoby wyłączone z ubezpieczenia społecznego w związku z posiadaniem ustalonego prawa do emerytury lub renty oraz osoby wykonujące działalność niepodlegającą obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym z uwagi na podleganie temu obowiązkowi z innego tytułu. Istotne są również zarobki osiągnięte za granicą.
Należy podkreślić, iż przychody, z których nie należy się rozliczać to dochody osiągane przez uczniów gimnazjów, szkół ponadgimnazjalnych, szkół ponadpodstawowych i studentów, którzy nie ukończyli 26 roku życia - z tytułu wykonywania umowy agencyjnej lub umowy - zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, Wynika to z faktu, iż osoby te nie podlegają obowiązkowi ubezpieczeń społecznych z tytułu wykonywania takiej umowy.
- Przypominamy, że osoby mające ustalone prawo do emerytury oraz renty z tytułu wypadku przy pracy lub choroby zawodowej, które osiągają przychody podlegające obowiązkowi ubezpieczeń społecznych mogą pobierać tylko jedno świadczenie, niezależnie od kwoty uzyskiwanego dodatkowego przychodu.- wyjaśnia Wioletta Ostapczuk.
Obowiązek powiadomienia organu rentowego o podjęciu przez emeryta lub rencistę działalności zarobkowej spoczywa także na jego pracodawcy. Ostateczne rozliczenie uzyskiwanych przez nich przychodów następuje po zakończeniu roku kalendarzowego. Dostarczenie tej informacji musi nastąpić do końca lutego następnego roku.
Katarzyna Krupicka
Regionalny Rzecznik Prasowy ZUS województwa podlaskiego
