Rozmowy o kwestiach bezpieczeństwa, w tym przesmyku suwalskim, współpracy polsko - litewskiej, sytuacji mniejszości polskiej na Litwie.
Z dwudniową, swoją pierwszą oficjalną zagraniczną wizytą na Litwie przebywa marszałek Sejmu RP Szymon Hołownia. W Wilnie odbywa szereg spotkań z wysokimi przedstawicielami Litwy, w tym z prezydentem Gitanasem Nausėdą, premier Ingridą Šimonytė oraz przewodniczącą Sejmu Republiki Litewskiej Viktoriją Čmilytė-Nielsen.
Przed wylotem do stolicy Litwy Hołownia podkreślił konieczność opracowania spójnej polityki północnej Polski. W kontekście narastającego wpływu Rosji na kraje basenu Morza Bałtyckiego marszałek Sejmu podkreślił potrzebę budowy sojuszy z partnerami regionu, zwłaszcza w kontekście rosnącego znaczenia Morza Bałtyckiego jako wewnętrznego morza Sojuszu Północnoatlantyckiego.
Podsumowując swoje spotkania w Wilnie Hołownia zaznaczył, że Litwini bardzo poważnie podchodzą do zagrożenia, które może się pojawić.
- Krytycznym miejscem jest tu przesmyk suwalski, który w politycznym myśleniu Litwinów jest w tej chwili jednym z najważniejszych miejsc - przyznał.- W rozmowie z każdym z moich rozmówców zwróciłem też uwagę na to, jak ważne jest dla nas dbanie o bezpieczeństwo wewnętrzne, o to, żeby nas wewnątrz nie poróżniono - powiedział Hołownia.
Problemy polskiej mniejszości na Litwie
Podczas spotkania premier Szimonyte i marszałka Hołowni omówiono także kwestie edukacji i zachowania tożsamości narodowej mniejszości polskiej na Litwie i litewskiej w Polsce.
- Społeczności narodowe jednoczą i wzmacniają oba kraje poprzez swoją różnorodność, przypominając jednocześnie o wspólnej historii - zaznaczono podczas spotkania
W programie wizyty marszałka na Litwie znalazło się również spotkanie z Polonią, co podkreśla znaczenie kontaktów z polską diasporą. W rozmowach Hołownia nie omieszkał poruszyć kwestii braku litewskiej ustawy o mniejszościach narodowych, zaznaczając jej istotną rolę w kontekście wspólnego budowania stabilnych i wspierających relacji między narodami.
- Wspomniałem w rozmowach z panią premier i prezydentem o postulatach Polaków mieszkających na Litwie. Bardzo się cieszę, że udało się już przeprocesować kwestie obowiązkowego egzaminu z języka polskiego i że pojawiły się już pierwsze zmiany związane z zapisem nazwisk. Ale wciąż czekamy na więcej - przyznał marszałek. Dodał, że w trakcie poniedziałkowych spotkań został zapewniony o tym, że ze strony Litwinów jest wola uregulowania tej kwestii i zrealizowania postulatów mniejszości.
- Nikt nie ma tutaj na celu ograniczania polskiego szkolnictwa na Litwie w jakikolwiek sposób -zapewnił.
Spotkanie z Polonią
W poniedziałek w Ambasadzie Polski w Wilnie odbyło się też spotkanie marszałka z przedstawicielami społeczności polskiej, które uświetnił występ zespołu dziecięcego „Sto Uśmiechów” z Liceum im. Adama Mickiewicza w Wilnie
W spotkaniu uczestniczyli przedstawiciele polskiej mniejszości narodowej na Litwie, posłowie, samorządowcy, przedstawiciele oświaty, mediów i kultury.
Posłanka na Sejm RL Rita Tamašunienė podczas spotkania poruszyła szereg istotnych z punktu widzenia polskiej mniejszości kwestii.
Jednym z poruszonych problemów była niesprawiedliwość oraz krzywda ludzka związana z nieprawidłowościami ze zwrotem ziemi w Wilnie. Rita Tamašunienė zwróciła uwagę, że kiedy w kwietniu 2023 roku w wileńskim samorządzie doszło do zmiany władzy, to kardynalnie zmienił się też stosunek do projektowania działek. Narodowa Służba Ziemi (NŽT) z niewiadomych przyczyn zwraca wileńskiemu samorządowi jakoby do poprawki zaprojektowane działki, ale te działki potem nie wracają do NŽT. Nowy dyrektor administracji zatrzymał projektowanie 13 działek, których formowanie ruszyło w kwietniu, i powiadomił NŽT, że w stolicy nie ma wolnej ziemi do zwrotu dla prawowitych spadkobierców ojcowizny. Posłanka podkreśliła, że ludziom oczekującym na zwrot ziemi powinny być zwrócone zaprojektowane już działki, a nie ich okruchy.
Z kolei poseł Czesław Olszewski wyraził zadowolenie z tego, że nowym ambasadorem Polski w Wilnie został Konstanty Radziwiłł, gdyż można odczuć, że współpraca ambasadora z polską mniejszością na Litwie jest aktywna i owocna.
Marszałek Sejmu RP witając się z zebranymi zaznaczył, że wybór Litwy na miejsce pierwszej oficjalnej wizyty zagranicznej był świadomy, gdyż relacje polsko-litewskie z całą swoją złożoności powinny być dla polskiego parlamentu ważne. Mówił też, że Polska i Litwa są jak rodzeństwo, które miewa trudne momenty, ale teraz ma agresora za ścianą, co powinno „poukładać relacje” między państwami.
Szymon Hołownia apelował, by jak najszybciej rozwiązać problemy, które latami pozostawały nierozwiązane, tak by w obecnej sytuacji iść dalej. Marszałek był pełen podziwu dla polskiej mniejszości na Litwie za całą pracę jaką wykonała, za to, że „doprowadziła polską kulturę, tożsamość do tego miejsca, w którym ona dziś jest” - mówił.
- To jest coś fenomenalnego, że tu jesteście, że taką swoją cierpliwością i determinacją pielęgnujecie język, kulturę - dodał. Zapewnił także, że ze strony polskiego parlamentu zawsze, do kiedy będą nierozwiązane sprawy w stosunkach polsko-litewskich, kwestie te będą podejmowane.
- Będę walczył, jak będę umiał, o to żeby wszystkie prawa mniejszości polskiej na Litwie były respektowane – prawo do języka, prawo do edukacji, prawo do uczciwego wytyczania okręgów wyborczych, prawo do reprezentacji, które się z tym wiąże i jest kluczowe dla demokracji, bo to jest absolutny fundament, na którym można budować dalej - mówił Sz. Hołownia.
- Po spotkaniu z mieszkającymi na Litwie Polakami duma i wzruszenie - dodał Holowania.
Polsko - litewskie partnerstwo
Strategiczne partnerstwo Litwy i Polski jest niezwykle cenne i ważne dla całego regionu. Polska jest naszymi najbliższymi i najważniejszymi sojusznikami. Dlatego musimy wspólnie jak najskuteczniej i jak najszybciej realizować strategiczne projekty gospodarcze i obronne - oświadczył prezydent Gitanas Nausėda po spotkaniu w Wilnie z marszałkiem Sejmu Szymonem Hołownią.
- W bezprzykładnie trudnych czasach musimy szczególnie wzmacniać to, co nas łączy. Musimy też jeszcze bardziej pracować nad rozwiązaniem problemów, które mogą nas dzielić. Dlatego podczas mojej pierwszej oficjalnej zagranicznej wizyty jestem w Wilnie, stolicy kraju z którym możemy śmiało się nazywać historycznym rodzeństwem. Dobre rozmowy z prezydentem Litwy Gitanasem Nausėdą, przewodniczącą parlamentu Viktorija Čmilytė-Nielsen i premier Ingridą Šimonytė o tym jak najlepiej wzajemnie się wspierać i wspólnie brać udział w budowie europejskiego bezpieczeństwa – mówił z kolei marszałek Hołownia.
We wtorek, 6 lutego Szymon Hołownia spotkał się ze studentami Uniwersytetu Wileńskiego. Ponadto, drugiego dnia wizyty zaplanowano także złożenie wieńców pod pomnikiem Obrońców Wolności oraz pod krzyżem upamiętniającym żołnierzy Wojska Polskiego poległych w wojnie polsko-bolszewickiej na cmentarzu na Antokolu, a także przy Mauzoleum Matki i Serca Syna na cmentarzu na Rossie.
WYG
Źródła i fot: Kancelaria Sejmu RP (Aleksander Zieliński); Ambasada RP w Wilnie; L24.lt; TVP Wilno; Wilnoteka
