Rolnicy z terenu całej Polski alarmują, że oprócz dzików czy jeleni coraz więcej szkód w uprawach powodują również dzikie gęsi, żurawie, borsuki oraz kruki, wydry i kormorany, czyli zwierzęta objęte ochroną. Kruki niszczą przede wszystkim młode zasiewy kukurydzy. Z kolei wydry grasują w pobliżu rybnych zbiorników hodowlanych, a bobry budują tamy rzeczne, które powodują piętrzenie wody i zalewanie pól.
Zdaniem samorządu rolniczego, odpowiedzialność za szkody wyrządzone przez te gatunki zwierząt winien przejąć na siebie Skarb Państwa.
Stąd też Krajowa Rada Izb Rolniczych postuluje o wprowadzenie w planowanej nowelizacji ustawy o ochronie przyrody nie tylko zmian wymuszonych orzeczeniem Trybunału Konstytucyjnego, ale również takich rozwiązań, które umożliwią prawidłowe prowadzenie gospodarstw przez rolników.
Przypomnijmy, że w 2013 roku Trybunał Konstytucyjny uznał, że artykuł ustawy o ochronie przyrody, ograniczający odpowiedzialność Skarbu Państwa wyłącznie do szkód wyrządzonych przez bobry w gospodarstwie rolnym, leśnym lub rybackim, jest niezgodny z konstytucją. Zdaniem Trybunału wszyscy właściciele nieruchomości powinni być traktowani tak samo.
Trybunał zajął się zasadami odpowiedzialności za szkody wyrządzone przez bobry na wniosek Sądu Rejonowego w Pile. Pilecki sąd orzekał w sprawie właściciela działki rekreacyjnej, który żądał odszkodowania od Skarbu Państwa za szkody, jakie na jego działce wyrządziły bobry. Zwierzęta zniszczyły drzewa owocowe i krzewy ozdobne, a ponadto uszkodziły wały, przez co właściciel stracił część ryb z własnego stawu. Zgodnie z ustawą o ochronie przyrody z 2004 r., bobry podlegają ochronie i Skarb Państwa ponosi odpowiedzialność za szkody, wyrządzone przez nie w gospodarstwach rolnych, leśnych i rybackich.
Zdaniem sądu w Pile, z ustawy wynika, że Skarb Państwa nie ponosi odpowiedzialności za szkody, wyrządzone przez bobry w innych nieruchomościach, sąd zaznaczył też, że właściciele innych, niż wymienione, nieruchomości nie mogą uzyskać odszkodowania za poniesione szkody w inny sposób, a to - stwierdził sąd - narusza zasadę równości obywateli wobec prawa i prawo do równej ochrony własności.
Sędzia Zbigniew Cieślak - uzasadniając wyrok - podkreślił, że różnicowanie sytuacji właścicieli nieruchomości prowadzić może do naruszeń w zakresie ochrony bobrów, bo właściciele, nie mając możliwości uzyskania odszkodowania, mogą chcieć pozbyć się bobrów.To orzeczenie cieszy bez wątpienia mieszkańców wsi, w tym szczególnie właścicieli działek rekreacyjnych. Jeszcze bardziej by się ucieszyli, gdyby Sejm zgodził się z postulatami Krajowej Rady Izb Rolniczych.
Jan Wyganowski
