Fundacja im. biskupa Antanasa Baranauskasa „Dom Litewski” w Sejnach podjęła decyzję o utworzeniu w Suwałkach litewskiego przedszkola. Założycielami Fundacji są litewskie organizacje w Polsce.
Placówka ma ruszyć 1 września br. Obecnie trwa nabór dzieci, prowadzone są sprawy organizacyjne.
Fundacja wynajmie w mieście odpowiednie pomieszczenia i adaptuje je pod potrzeby przedszkola. Pomocy organizacyjnej udzieli litewska Szkoła ”Ziburys” w Sejnach, którą też prowadzi Fundacja im. A.Baranauskasa. Szkoła, zbudowana przez litewski rząd, ma już kilkunastoletnie doświadczenie w prowadzeniu działalności oświatowej. Przy szkole istnieje też przedszkole.
Suwalskie przedszkole ma być zaczątkiem planowanego od ub. roku litewskiego Centrum Kultury i Edukacji w Suwałkach.
Obecnie dzieci z litewskich rodzin w Suwałkach chodzą do suwalskich szkół i przedszkoli, ale są rozproszone w różnych placówkach. Po utworzeniu Centrum wszystkie byłyby w jednym miejscu, uczyłyby się większości przedmiotów po litewsku, podobnie, jak w placówkach oświatowych w Puńsku, czy litewskiej szkole ”Ziburys” w Sejnach. Fundusze na działalność Centrum pochodziłyby z różnych źródeł: „koszyka” ucznia, wsparcia litewskiego rządu, pieniędzy pozyskiwanych przez litewskie organizacje.
Przypomnijmy, że w marcu 2018 roku społeczność litewska z Suwałk skierowała wniosek do prezydenta Suwałk w sprawie udostępnienia ( wynajęcia, ew. sprzedaży) odpowiednich pomieszczeń dla planowanego utworzenia w mieście litewskiego Centrum Kultury i Edukacji, w skład którego wchodziłoby też i litewskie przedszkole.
Premier Litwy Saulius Skvernelis dwukrotnie był w tej sprawie w Suwałkach. Podczas wizyty w lutym br. premier Litwy zaznaczał, że jest pilna potrzeba utworzenia w pierwszej kolejności, możliwie od września br., litewskiego przedszkola w Suwałkach. Potrzeba wynika z tego, że do Suwałk przenosi się coraz więcej młodych litewskich rodzin z okolic Puńska i Sejn.
Kwestia Centrum była również omawiana na spotkaniu litewskiego premiera Sauliusa Skvernelisa z premierem Polski Mateuszem Morawieckim we wrześniu ubiegłego roku. Skwernialis powiedział wówczas, że otrzymał obietnicę, że problem zostanie rozwiązany.
Sprawa jednak przeciąga się, więc społeczność litewska postanowiła rozpocząć tworzenie Centrum od powołania do życia przedszkola.
W maju br. w Suwałkach przebywała nieoficjalnie delegacja litewskiego rządu na czele z wicekanclerzem Deividasem Matulionisem i przedstawicielami Ministerstwa Edukacji, Nauki i Sportu oraz banku nieruchomości Republiki Litewskiej. Interesowały ich pomieszczenia, jakie można byłoby wynająć pod potrzeby utworzenia w mieście litewskiego Centrum Oświaty i Kultury, a na początek przedszkola.
- Społeczność litewska w Suwałkach jest dość znacząca, ale nie ma tu takiego centrum społeczności litewskiej. Jest za to aktywna prośba - zarówno mieszkańców od dawana tu żyjących, jak i tych, którzy niedawno przybyli do Suwałk i są zatrudnieni w mieście o powołanie do życia takiej placówki. W Centrum działałoby także przedszkole-powiedział litewskiej agencji informacyjnej Matulionis przed wyjazdem do Suwałk.
Ze względu na rosnącą liczbę mieszkańców Suwałk pochodzenia litewskiego ( przybywają tu za pracą głównie z powiatu sejneńskiego), nie odpowiadają ich potrzebom skromne pomieszczenia klubu Vienybė” (Jedność) w Suwałkach. W wynajmowanych od miasta niewielkich pomieszczeniach działają zespoły artystyczne, spotykają się litewskie rodziny. W związku z rosnącą w mieście liczbą młodych rodzin pochodzenia litewskiego, klub staje się za mały zarówno w stosunku do potrzeb kulturalnych, jak i oświatowych.
Coraz więcej Litwinów w suwalskich przedsiębiorstwach i litewskich firm
Ocenia się, że w Suwałkach mieszka ok. tysiąca litewskich rodzin, w tym wiele młodych.
Wbrew obiegowym opiniom - suwalscy Litwini pracują nie tylko w handlu, ale i w firmach budowlanych, usługowych, bankowości, oświacie, służbie zdrowia, w tym i jako lekarze, kierują nawet dużymi suwalskimi przedsiębiorstwami przemysłowymi. Dzięki współpracy suwalskiego szpitala z litewskimi placówkami służby zdrowia, w Suwałkach przebywa na stażach coraz więcej litewskich pielęgniarek, zaś w suwalskiej Państwowej Wyższej Szkole Zawodowej studiuje sporo młodzieży z Litwy (nie tylko z polskich rodzin). Wielu z nich wiąże swoje losy zawodowe i osobiste z Suwałkami.
W mieście i powiecie działają polsko - litewskie spółki handlowe i przemysłowe. Litwini są też samodzielnymi właścicielami niektórych firm, m.in. jedna z największych litewskich firm budowy dróg i mostów Siauliu Plentas kupiła przed laty suwalskie Przedsiębiorstwo Drogowo-Mostowe. Z kolei litewska grupa handlu detalicznego Maxima grupe kupiła całą polską sieć handlową Stokrotka. W Suwałkach są cztery sklepy tej sieci. W mieście działa też kilka litewskich mniejszych sklepów, m.in. Pieno Centras ( centrum mleka), czy też z litewskimi alkoholami oraz artykułami spożywczymi.
WYG
Na fot: Dzieci z litewskich rodzin w Suwałkach na spotkaniu z premierem Litwy w lutym br. Fot. Ambasada RL w Warszawie
