01.11.2024

Suwalszczyzna mogiłami jest usłana. Stare cmentarze, których już nie ma [zdjęcia]

Panie z Koła Gospodyń Wiejskich w Klejwach, w gminie Sejny, uporządkowały, posprzątały stare mogiłki, krzyże w swojej wsi.

To bardzo cenna inicjatywa, warta naśladowania. Wszak Ziemia Sejneńska, podobnie, jak Suwalska, mogiłami jest usłana.

1 listopada wszyscy spieszymy z wizytÄ… na groby krewnych i bliskich. To bardzo stara i piÄ™kna tradycja. Mówi siÄ™, że czÅ‚owiek żyje tak dÅ‚ugo, jak żyje pamięć o nim. Dobrze, żeby pamiÄ™tać i o tych zapomnianych grobach, osobach.

Stare cmentarze na Sejneńszczyźnie

Na Suwalszczyźnie, Ziemi SejneÅ„skiej, Augustowskiej znajduje siÄ™ co najmniej 200 starych cmentarzy, których już... nie ma!

Tylko na terenie gmin PuÅ„sk i Sejny jest jeszcze kilka starych miejsc pochówku, m.in. w Å»egarach, PeÅ‚elach, Dziedziulach, Burbiszkach, Ogrodnikach, Tauroszyszkach, PrzystawaÅ„cach. Ogórkach, Klejwach ( kapliczka wÅ‚aÅ›ciciela dworu). Takie maÅ‚e cmentarze zakÅ‚adano w minionych wiekach prawie w każdej wiÄ™kszej wsi.

Do XII wieku, grzebano wszystkich wiernych w koÅ›cioÅ‚ach, ale z uwagi na wzrost liczby zmarÅ‚ych, w niedÅ‚ugim czasie powrócono do wczeÅ›niejszych praktyk i w koÅ›cioÅ‚ach chowano tylko znamienite i zasÅ‚użone osoby. Na zewnÄ…trz natomiast stopniowo rozszerzano cmentarze dla ogóÅ‚u, które z upÅ‚ywem czasu wypeÅ‚niaÅ‚y caÅ‚y dziedziniec koÅ›cioÅ‚a.

W pierwszej poÅ‚owie XIX wieku weszÅ‚y ukazy carskie, które nakazywaÅ‚y - ze wzglÄ™dów gÅ‚ównie sanitarnych - przeniesienie istniejÄ…cych cmentarzy, zlokalizowanych wokóÅ‚ koÅ›cioÅ‚ów (a wiÄ™c w Å›rodku wsi), na ogrodzony teren poza wsiÄ…. Pierwszy ukaz carski wydaÅ‚ Aleksander I 13 marca 1817 roku, drugi - car MikoÅ‚aj I w 1846 roku. Prawodawca wymagaÅ‚, aby zakÅ‚adać cmentarze z dala od ludzkich osiedli, na terenach suchych, które nie byÅ‚y narażone na powodzie.

Jednak na niektórych maÅ‚ych cmentarzach wiejskich jeszcze przed I wojnÄ… Å›wiatowÄ… chowano tam ludzi. Czynili to nade wszystko biedniejsi, których nie byÅ‚o stać na pochówek na parafialnej nekropolii.

Przez wiele kolejnych powojennych lat porastały je krzewy, drzewa nawet. Miejscowi zaczynają jednak obecnie dbać o nie.

We wsi Ogórki pan Pajaujis postawiÅ‚ przed ok. 25 laty drewniany krzyż, by przyszÅ‚e pokolenia nie deptaÅ‚y prochów przodków.

W 1944 roku miejscowi pochowali tam też żoÅ‚nierza niemieckiego, który - gdy wojsko wycofywaÅ‚o siÄ™ – utonÄ…Å‚. Jego córka na grób swego ojca natrafiÅ‚a dopiero przed ok. 20 laty.

Podobny, choć dużo mniejszy cmentarzyk, znajduje siÄ™ w Burbiszkach, w gminie Sejny. Tu na ogrodzonym terenie, znajduje siÄ™ już tylko jeden, w dodatku z nieczytelnÄ… inskrypcjÄ…, kamieÅ„ nagrobny. Ważne, że o cmentarz zadbali miejscowi ludzie. Podobnie, jak w PrzystawaÅ„cach, gdzie już nie ma żadnego nagrobku, ale z przekazywanych z pokolenia na pokolenia opowieÅ›ciach ludzie znajÄ… miejsce dawnego pochówku. StÄ…d też, choć ten kawaÅ‚ek ziemi jest już wÅ‚asnoÅ›ciÄ… prywatnÄ…, miejsce jest ogrodzone, zadbane.

W gminnym PuÅ„sku też znajduje siÄ™ stary katolicki cmentarz, który byÅ‚ przez caÅ‚e powojenne lata zaniedbany, zdewastowany. UporzÄ…dkowano go w 2002 roku

WYG

Foto: KGW Klejwy

udostępnij na fabebook
Skomentuj:
nick*
komentarz*
 
 
Sponsor pogody
Pogoda
Newsletter

Jeżeli chcesz otrzymywać od nas informacje o nowych wiadomościach w serwisie podaj nam swój e-mail.

Kursy walut
12.08.2024 Kupno Sprzedaż
EUR 0.00% 4.4889 4.5795
USD 0.00% 4.1175 4.2007
GBP 0.00% 5.1508 5.2548
CHF 0.00% 4.5999 4.6929
Dodaj nowe og³oszenie