W Nadleśnictwie Hajnówka trwają prace remontowe kolejki wąskotorowej [zdjęcia]

Bardzo lubiana przez turystów atrakcja zyska nowy wygląd. Trwa remont j3,5 km torów, około 5 tys. podkładów kolejki wąskotorowej w Puszczy Białowieskiej. Wymianie podlegają także mocowania i podbudowania torowiska. Z całej pierwotnej konstrukcji zostają szyny, które zostały położone 100 lat temu przy budowie pierwszych torowisk kolejek wąskotorowych w Puszczy Białowieskiej.

Inwestycja finansowana jest ze środków Lasów Państwowych z Funduszu Leśnego. Koszt realizacji przedsięwzięcia to prawie 1 197 000 złotych. Równolegle trwa rewitalizacja taboru kolejki wąskotorowej. Do końca roku odrestaurowanych zostanie pięć wagonów i jedna lokomotywa spalinowa. Koszt realizacji tej inwestycji to 390 tys. zł. Lokomotywownia kolejki wąskotorowej została już odremontowana, a jej wyposażenie zostanie zakupione ze środków Lasów Państwowych.

Wąskotorowe kolejki leśne, o stuletniej historii, to ciekawy obiekt na mapie Puszczy Białowieskiej. Od 1991 roku pełnią rolę turystyczną. W okresie wiosenno-letnim wąskotorowa kolejka leśna wozi turystów po trasie Hajnówka-Topiło (11 km) oraz Hajnówka-Dolina Rzeki Leśnej (6 km). W sezonie turystycznym, co roku przejeżdża nią około 20 tys. osób.

Historia kolejki wąskotorowej w Puszczy Białowieskiej

W latach 1915-1918 Puszcza Białowieska pozostawała pod wojskowym zarządem niemieckim. W celu przerobu pozyskanego drewna wybudowano tartaki, fabrykę wełny drzewnej, stolarnię, fabrykę suchej destylacji drewna. Do wywozu drewna z lasu nie wystarczały już konie, w 1916 roku przystąpiono więc do budowy kolejki leśnej. Do pracy zostali zaangażowani jeńcy rosyjscy, francuscy oraz miejscowa ludność. Poza torami stałymi układano dosyć gęstą siec torów przenośnych, które w miarę potrzeb przekładano w miejsca intensywnego pozyskania drewna.

W latach 1924-1929 kolejki leśne pozostawały pod zarządem angielskiej firmy „Centura", która miała prawo do eksploatacji Puszczy. Intensywny wyrąb drewna przez tę firmę spowodował wzrost przewozów drewna kolejką.

Od 1929 roku, kiedy zarząd nad kolejkami przejęła Dyrekcja Lasów Państwowych w Białowieży, zaczęła się ich prawidłowa eksploatacja. W roku 1939 Puszczę Białowieską zajęli Rosjanie, którzy również pozyskiwali duże ilości surowca. Kolejki nadal miały dużo pracy, gdyż oprócz transportu drewna stanowiły środek lokomocji miejscowej ludności. W roku 1941 teren Puszczy Białowieskiej zajęli Niemcy, którzy wywozili surowiec zgromadzony przez Rosjan. W 1944 roku zaraz po wyzwoleniu kraju, zaczęto usuwać zniszczenia. Uruchomiono pociąg z Hajnówki do Białowieży. Rozwinęły się warsztaty mechaniczne w których naprawiano tabor, zmechanizował się także załadunek drewna.

Rola kolejek leśnych w transporcie drewna zmalała w latach 70-tych, wraz z rozwojem transportu samochodowego. Likwidowano kolejne odcinki torów by w efekcie zostało ich 123 km. Transportu drewna kolejką zaprzestano w 1991 r. Od tego też roku kolejka leśna pełni rolę wyłącznie turystyczną, na trasie Hajnówka-Topiło (11 km). W roku 2001 utworzono dodatkową trasę: Hajnówka-Dolina Rzeki Leśnej (6 km).

Paulina Król, Marcin Janiuk, Nadleśnictwo Hajnówka