Od ponad 400 lat tradycją polską utrzymywaną przez mieszkańców Wilna i Wileńszczyzny oraz innych miast na terenie Litwy, a po 1991 roku także w niektórych regionach Polski, w tym i naszym, są jarmarki odpustowe tzw. „KAZIUKI”. Organizuje się je w dzień patrona Litwy, a wcześniej Rzeczypospolitej Obojga Narodów, Św. Kazimierza, zmarłego 4 marca 1484 roku w Grodnie niespełna 26-letniego królewicza, niedoszłego następcy tronu po Kazimierzu Jagiellończyku.
Współcześnie trzydniowy kiermasz odbywa się w centrum miasta Wilna. Na straganach prezentowany jest dorobek twórczości ludowej; w kilku miejscach można obejrzeć występy zespołów ludowych. A przede wszystkim, co jest dużą atrakcją – można kupić wspaniałe palmy wielkanocne oraz posmakować tradycyjne potrawy litewskie.
W 2015 roku tradycyjne Kaziuki Wileńskie odbędą się w dn. 6-8 marca.
Wcześniej, bo już w tym tygodniu jarmarki Kaziukowe odbędą się w naszym regionie.
Jarmark w Ełku 27-28.02. w Ełckim Centrum Kultury.
Podczas jarmarku zaplanowano występy zespołów ludowych z Grodna i Wileńszczyzny. Podczas spotkania będzie można zakupić wyroby rękodzielnicze: ozdoby wielkanocne, wyroby „kaziukowe”, regionalna żywność.
Szczegółowy program:
piątek 27 lutego 2015 r. godz. 17.00 - sala widowiskowa - bilet: 5 zł/10 zł
Zespół taneczny "Kalejdoskop" (Białoruś) - Zespół tańca estradowego „Kalejdoskop" powstał w 1994 roku w Średniej Szkole nr 3 w Grodnie. Od chwili założenia zespołu i po dzień dzisiejszy jego niezmiennym kierownikiem jest pani Swietłana Jakusz. Zespół „Kalejdoskop" jest uczestnikiem wszystkich imprez szkolnych i miejskich. Co roku zespół staje się laureatem wielu prestiżowych konkursów i festiwali. W choreografii wykorzystywane są różne style tańca. Na doświadczenie zespołu składają się setki spektakli, etiud choreograficznych i pokazów. Już po raz szósty uczestnicy obydwu zespołów są gośćmi Jarmarków Kaziuka w Ełku.
Grupa wokalna "Akwarel" (Białoruś) - W roku 2000 powstał zespół wokalny „Akwarel" pod kierunkiem Swietłany Gawrusik. W skład zespołu wchodzą uczniowie Średniej Szkoły nr 3 w Grodnie, dzieci i młodzież w wieku 6-17 lat.Repertuar zespołu tworzą utwory rosyjskich, białoruskich i zagranicznych autorów. Zespół „Akwarel" – to gwiazdozbiór utalentowanych i niepowtarzalnych, żywych i wyrazistych wykonawców. Zespół aktywnie koncertuje. Kierownik zespołu oraz jego uczestnicy zdobyli wiele nagród w konkursach na szczeblu międzynarodowym, republikańskim i miejskim. Zespół występuje przed publicznością w kraju i za granicą.
sobota 28 lutego 2015
godz. 10.00 - 17.00 - parking przed ECK - Jarmark Kaziuka - sprzedaż serc piernikowych, palm, jajek, ozdób wielkanocnych i innych wyrobów „kaziukowych"
godz. 11.00 - Miejska Biblioteka Publiczna - wstęp wolny
Sesja popularnonaukowa pamięci Janusz Benedykta Borowego pt. „Szlakiem miast kresowych dawnej Rzeczpospolitej - Wilno"
godz. 17.00 - sala widowiskowa ECK - bilet: 5 zł/10 zł.
Zaprezentuje się Zespół Tańca Ludowego "Perła" (Litwa) - działający przy Wielofunkcyjnym Centrum Kultury w Niemenczynie w składzie 22 osób Składa się z młodzieży w wieku 16-22 lata. Jest to młodzież gimnazjalna oraz studenci uczelni. W 2014 roku odznaczył 10-lecie działalności artystycznej. Koncertował w Niemczech, Włoszech, w Polsce, w Białorusi oraz aktywnie uczestniczy w lokalnych imprezach i festiwalach.
Kapela "Suderwianie" (Litwa) - Działa 5 lat przy DK w Suderewie, rejon wileński. Koncertowała wielokrotnie w Polsce oraz na festiwalach i innych wydarzeniach na Litwie.
Suwałki 1 marca w godz. 10 -15.00 przy ulicy Patli
Giżycko - 1 marca, w porcie EKOMARINA Gizycko
Impreza zaczyna się o godz. 12.00 KAZIUKOWYM JARMARKIEM, podczas którego wystawione zostaną stoiska z rękodziełem artystycznym oraz innymi samodzielnie wytwarzanymi produktami. Do nabycia będą ręcznie wykonane palmy, koszyki wielkanocne, obrusy, chusty, ciasta, smakołyki regionalne. Nie zabraknie piernikowych serc, przynoszących szczęście w miłości :).
Jarmarkowi towarzyszyć będzie wspaniały koncert oczywiście na kaziukową nutę (początek godz.13.00). Wystąpią artyści z Litwy – KAPELA WILEŃSKA, a także rodzimi - Studio Wokalne SUKCES (folkowy zespół dziecięco-młodzieżowy) i Zespół Ludowy „STERŁAWIACY”.
Węgorzewo - 4 marca
W tym roku węgorzewski dom kultury zaprasza na Kaniuki 4 marca o godz. 16.00.
W programie tradycyjny kaziukowy kiermasz, a od godz. 17.00 — koncerty zespołów. Na scenie Węgorzewskiego Centrum Kultury wystąpią m.in.: Kapela Wileńska w Wilna, Mejszagolanka z Mejszagoły. Wieczór poprowadzi znany i lubiany Wincuk, czyli Dominik Kuziniewicz
Historia „Kaziuków”
Każdego roku, w pierwszych dniach marca, w Wilnie, ulice Starego Miasta pełne są zgiełku i zabawy. To za sprawą królewicza Kazimierza. I tak od 1604 roku, w dzień śmierci kanonizowanego królewicza Polski Litwy, Kazimierza ( 1458 – 1484), odkąd tylko został patronem Polski i Litwy, w Wilnie odbywają się uroczyste, teatralizowane procesje, organizowane są „kaziukowe” odpusty i jarmarki. Kanonizacja odbyła się, co prawda w 1521 roku, ale ówczesna poczta kursowała nie szybkiej od dzisiejszej, więc dokumenty na daleką Litwę dotarły dopiero po latach.
Już od ponad 400 lat odbywają się. tu jarmarki odpustowe, czyli słynne ,,Kaziuki”. Zawsze ulicami stolicy idzie długi pochód przebierańców, kuglarzy, który od 1901 roku otwiera po dzień dzisiejszy sam… Kazimierz Jagiellończyk, król Polski i Litwy.
Co prawda raczył on panować w latach dosyć odległych, bo od października 1458 roku do 4 marca 1484 roku, ale właśnie osoba pobożnego i lubianego króla zainspirowała ludność po jego śmierci, gdy tylko został patronem Polski i Litwy, do organizowania ,,kaziukowych” odpustów i jarmarków w dniu imienin Kazimierza. W jego postać wciela się co roku jakiś wilnianin. Obecnie są już nie tylko pochody, ale i kiermasze sztuki i rękodzieła ludowego, w tym szczególnie związanych z obrzędami wielkanocnymi oraz przesileniem zimowo-wiosennym.
„Czy deszcz, czy słota, czy pogoda złota, warto pamiętać, że trud to niewielki, a Kaziuk koi smutek wszelki...” głosi jedno z porzekadeł, a drugie dodaje:, „kto dziewczynków ładnych szuka, niechaj idzie na Kaziuka”! Jamark Kaziukowy w Wilnie ściąga co roku nawet tysiące zwiedzających.
Stare przysłowie powiada, że ,,na Kazimierza zima do morza zmierza”. Różnie z tym bywa, akurat w tym rok „zmierza”.
Kiedyś wileńskie jarmarki kaziukowe trwały kilkanaście dni. Teraz skrócono do kilku. Obecnie są to już nie tylko pochody, ale i kiermasze sztuki i rękodzieła ludowego, w tym szczególnie związanych z obrzędami wielkanocnymi oraz przesileniem zimowo-wiosennym.
Dawniej idea jarmarku była prosta. Można tu było kupić wszystko to, co w czasie długich zimowych tygodni wytworzyli okoliczni mieszkańcy, rzemieślnicy, ale też próbujący nieco dorobić chłopi. Od niezbędnych najprostszych narzędzi rolniczych, poprzez meble, odzież, po przedmioty zbytku, czyli zabawki i ozdoby. Zjeżdżały furmanki po brzegi załadowane obwarzankami.
Na przestrzeni ponad 400 już lat historii kaziukowych jarmarków, różnie wyglądały ich losy. Historia Kaziuka jest taka jak historia Polski i Wilna. Huczne, wesołe, ale przecież też religijne święto raziło kolejne władze okupacyjne. Podupadłe nieco w okresie zaborów, podźwignięte zostało po odzyskaniu niepodległości. Promotorem święta był m. in. wojewoda wileński Władysław Raczkiewicz (późniejszy prezydent Polski na emigracji). Najgorszy okres to lata II wojny światowej i włączenie Wilna do ZSRR. Po powstaniu niepodległej Litwy dla Kaziuka przyszły lepsze czasy. W ciągu ostatnich kilkunastu lat święto nie tylko odzyskało swój dawny blask, ale też rozwinęło się w dużo większe.
Ostatnio Kaziuki stały się popularne również w innych miastach Litwy, a także poza granicami kraju np. w Grodnie na Białorusi. W Polsce są organizowane w Warszawie, Poznaniu, Gdańsku, Mrągowie, Ełku, Białymstoku, no i oczywiście Suwałkach.
Jan Wyganowski
Źródła: „Kurier Wileński”, Wilnoteka” ,warmia.mazury.pl, GCK, WDK,
