Na Litwie, podobnie, jak i w Polsce, rozwijają się większe i mniejsze gospodarstwa agroturystyczne, powstają na wsi pensjonaty, zajazdy, karczmy, są też pojedyncze pokoje do wynajęcia u gospodarzy.
Jadąc wiejskimi drogami nie sposób nie zauważyć tabliczek informujących o pokojach do wynajęcia u miejscowych gospodarzy. Ceny są podobne do polskich, czasami mniejsze, czasami większe.
Na Litwie uroczyście zainaugurowano dwudziesty sezon agroturystyczny. Indrė Trakimaitė-Šeškuvienė, p.o. dyrektora Departamentu Turystyki RL, poinformowała, że w kraju działa już 600 agroturystycznych zagród, mających łącznie do dyspozycji 15 tysięcy miejsc noclegowych.
Jest sporo tematycznych agroturystycznych ofert, m.in. dziedzictwa kulinarnego, zwyczajów Bałtów, a nawet zagroda królików, czy miejsce, gdzie można posłuchać utworów żurawi.
Co piąty litewski turysta korzysta z możliwości wypoczynku na wsi. Także zagraniczni goście uważają wiejską ofertę wypoczynkową za jeden z najcenniejszych litewskich skarbów, pozwalający lepiej poznać ludzi, zwyczaje, kulturę, no i odpocząć w ciszy, spokoju, popodziwiać nieskażoną jeszcze przyrodę, o co, szczególnie w Europie Zachodniej, jest już trudno.
Bursztynowe drogi
Wśród wyjątkowych szlaków turystycznych można wymienić między innymi obiekty Światowej Drogi Bursztynu, których na Litwie jest aż ponad 100, oferujących między innymi masaż bursztynem, SPA, potrawy z bursztynem, połów bursztynu, produkcja amuletów. W ostatnim czasie modne stają się tendencje turystyki kulinarnej. Z litewskich obliczeń wynika, że turyści więcej niż połowę wydatków przeznaczają właśnie na żywienie. Turyści także biorą aktywny udział w programach edukacyjnych: wypiekania chleba, mielenia mąki, ubijania masła, szlaku piwnego i innych.
Z kolei w Oniksztyńskim Parku Regionalnym w 2015 roku oddano do użytku nowy szlak turystyczny, który jest położony wśród koron drzew Borku Oniksztyńskiego (Anykščių šilelis), tak pięknie kiedyś opisywany przez litewskiego poetę i biskupa obojga narodów Antanasa Baranauskasa. Na trasie, wśród koron drzew. Znajduje się m.in. wieża widokowa, zbudowana na wysokości 35 metrów. Roztacza się z niej widok na dolinę rzeki Świętej i cały Borek Oniksztyński.
I takich miejsc, kwater i gospodarstw na Litwie jest coraz więcej, a że nie jest tam tak tłoczno, jak np. na Mazurach, można wypocząć w spokoju, względnej ciszy.
Na ryby
Aby np. łowić ryby na litewskich wodach, nie trzeba nawet daleko jechać. Granica przebiega m.in. przez jeziora Gaładuś. Bardo ciekawe są też ( nie tylko z rybackiego punktu widzenia) są okolice Vistytis. Niemal każdy podróżował drogą Suwałki - Kalwaria, czy Suwałki - Sejny - Ogrodniki -Łoździeje, a niewielu korzysta z okazji, by poznać ten zakątek Litwy, graniczący z gminą Wiżajny. Z Wiżajn, ulicą - Kalwaryjską jedziemy na Grzybiny do przygranicznych Burniszek i litewskich Vartelai.
Tuż z „miedzą” piękne lasy, a w nich różne oczka wodne, rezerwaty przyrody oraz…ruiny po kołchozach i opustoszałe, już, podniszczone zębem czasu, radzieckie punkty obserwacyjne, strażnice. Jadąc w stronę Litwy, po polskiej stronie, w Kleszczewku koło Smolnik, też można „popodziwiać” reszty popegerowskich zabudowań.
Przyroda tu cudna, malownicza, nawet jesienią, zimą. Szumią sosnowe lasy, a po nich rozsiane kempingi. Jezioro Visztytis ma aż 11 kilometrów długości i aż 1787 hektarów powierzchni, tyle tylko, że od litewskiego brzegu do granicy z Rosją, która przebiega po wodzie, tylko 500 metrów. Wędkować po litewskiej stronie można na 40 hektarach. W Visztytis są takie ryby, jak sieja, węgorz, szczupaki, okonie i wiele innych gatunków. Ponoć tak dużych szczupaków nie spotka nigdzie indziej.
Przenocować w tych okolicach też jest gdzie. Jak komuś spanie w murowanym, czy drewnianym domku w Vistitis zimą, czy jesienią nie odpowiada, może zatrzymać się w Ciżikiai w ładnym murowanym ośrodku wypoczynkowym, stojącym tuż przy jeziorze z jednej strony i szosy w kierunku granicy, z drugiej. Gorzej z zaopatrzeniem. Na przestrzeni kilkunastu kilometrów ani jednego czynnego punktu handlowego. Najbliższy sklep w gminnych Vistytis, odległych o cztery kilometry drogi.
Magiczne wioski
Będąc natomiast kilkutysięcznym uzdrowiskowym Birstonas, koniecznie trzeba wybrać się w najbliższe jego okolice. Naprawdę jest co zobaczyć. We wsi Nemajunai, w zagrodzie ludowej artystki Rimante Butkuve, można obejrzeć drewniane anioły, a miejscowym drewnianym kościółku w stylu neogotyckim znajduje się kilim, wykonany z tradycyjnych pasów młodych mężatek, mający magiczne moce! Z kolei w „wąwozie węża”, na terenie byłej wsi Smalinicia, urządzony jest park rzeźb. Wejścia do niego strzeże dwóch węży. W centrum placu, z dużego kamienia, wydrążono ołtarz, strzeżony przez wajdelotki (pogańskie kapłanki) i najważniejszego pogańskiego Boga - Perkunasa. Wieś Pupasodis, leżącą w „Dainavos Parkas”, zdobią zaś rzeźby ludowego twórcy -Użkurnisa, oparte na motywach opowiadań znanego litewskiego pisarza V.Kreve. We wsi Panemuninku znajdziemy zaś muzeum lasu. W miejscowym leśnictwie jest możliwość zamówienia wycieczki, jazdy konnej, bryczką, zimą jazdy saniami. I takich miejsc, i usług jest tu o wiele więcej. Działają wiejskie kluby turystyczne, wioślarskie, strzelnicze, oferujące organizację polowań, spływów, jazdy konnej, paintball, nawet, jak we wsi Kumieciai, korty tenisowe. Są, rzecz jasna, wypożyczalnie rowerów.
Dziesięć najciekawszych
Z okazji 20-lecia litewskiej agroturystyki, Departament Turystyki wraz z litewskim stowarzyszeniem agroturystycznym opracował wykaz dziesięciu wiejskich zagród agroturystycznych, wyróżniających się ciekawymi, niekonwencjonalnymi pomysłami.
1.Gospodarstwo "Ign" (wieś Jaskonių), leżące opodal Druskiennik. Tu pieką największego sękacza świata. Znalazł się nawet w księdze rekordów Guinnesa. Ma wysokość aż 3,72 m. Znajduje się tu także muzeum sękacza. Można nie tylko podegustować smaczne ciasto, ale i wziąć udział w jego pieczeniu.
2. “Žališkė” (Lazdijų r.). Tu z kolei panuje klimat pszczelego ula. Jest nawet domek – ul. Można spróbować plastrów miodu prosto z ula! Jeszcze więcej emocji domu pszczoły, czyli ulu. Można zatrzymać się w pomieszczeniu specjalnie wyposażonym, jak pszczeli ul i poczuć klimat i jego pozytywny wpływ na ciało i duszę.
3. Šventoje sodyboje” (święta zagroda). Zagroda znajduje się w regionalnym Parku Krajobrazowym Gražutė, obok jeziora Święty, słynącego z najbielszego piasku. Woda w jeziorze jest także jedną z najczystszych i najbardziej przejrzystych na Litwie.
4. „Pas tėvukus“ (u rodziców) w Plungės r.). Tu można podegustować najsmaczniejsze żmudzkie potrawy. Gospodarze obiad serwują w glinianym naczyniu z drewnianą łyżką i opowiadają o zwyczajach Żmudzinów. Po kolacji, kąpiel w jeziorze Beržoro.
5. „Šušvė“ (Kėdainių r.). Miejsce tradycyjnego pozyskiwania i produkcji najstarszego litewskiego szlachetnego napoju, czyli miodu.
Gospodarz pszczelarz, pokazuje swoje gospodarstwo pszczelarskie, opowiada o produkcji miodu, są degustacje, itp. Miód niekoniecznie musi być bezprocentowy.
6. „Petrutės Račkauskienės sodyba” (Klaipėdos r.) – serwują tu najsmaczniejsze ciasta i kawę na Małej Litwie. ( tak nazywa się rejon kłajpedzki). Zagroda stoi na brzegu rzeki Agluona. Jest restauracja, sauna, własna piekarenka.
7. Zagroda Linos ir Egidijaus Černiauskų. Znajduje się w Dzukijskim Parku Narodowym, we wsi Kapiniškiai. Hasło gospodarzy, „pokazać gościom co jedli, pili i lizali leśni Dzucy”. Przez podwórze biegnie strumyk, z drugiej strony domu wzgórza, doliny, otoczone lasami.
8. Zagroda Felikso Laivio w Moletai. Gospodarz poważnie interesuje się etnokulturą. Stara się zrozumieć, wykorzystać i pokazać gościom możliwości, które pomogły przodkom przetrwać z powodzeniem przez tysiące lat, uczy, jak skutecznie korzystać z mocy natury i darów przyrody.
9. Zagroda „Pieśń żurawi” (Kazlų Rūdos gmina.). Zabudowania otoczone nieskażoną przyrodą, przez podwórko biegnie rzeczka Nova. 3 km od gospodarstwa znajduje się rezerwat ornitologiczny, gdzie w bagienkach żerują setki żurawi. Można w polowej kuchni gospodarzy usmażyć sobie „sercowe „ naleśniki według lokalnej receptury.
10 Oaza spokoju i ciszy „Kliukai“ (Molėtų r.), znajduje się na wysokim wzgórzu, otoczonym przez różne źródełka wodne. Gospodarze są przekonani, że goście znajdą tu nieskażoną naturę i wypoczną także aktywnie.
Więcej informacji o litewskiej agroturystyce jak możliwościach zarezerwowania miejsca przez Internet na stronie www.atostogoskaime.lt.
Jan Wyganowski
Na fot. Gospodarstwo agroturystyczne w rejonie Veisejai, k. polskich Ogrodnik. Fot: atostogoskaime.lt
Źródła: atostogoskaime.lt; suduvosgidas.lt
