Kiedy okazuje się, że jedyną szansą dla chorego na białaczkę jest przeszczep szpiku, rozpoczynają się poszukiwania dawcy. Wśród bliskich największe prawdopodobieństwo zgodności antygenów ma rodzeństwo – to aż 25%.
W pozostałych przypadkach konieczne są poszukiwania dawcy niespokrewnionego. Zanim wstępnie wytypowany dawca odda komórki macierzyste, musi przejść wiele badań, aby uzyskać pewność, że nie ma co do tego żadnych przeciwskazań medycznych. Samo pobranie komórek następuje z krwi obwodowej lub z talerza kości biodrowej.
Dominującą metodą jest pobranie z krwi obwodowej. Zdarza się jednak, że konieczne jest pobranie z talerza kości biodrowej – dotyczy to około 20% przypadków. O wyborze metody decyduje lekarz prowadzący pacjenta chorego na białaczkę, mając na uwadze jego stan zdrowia.
Jak wygląda pobranie szpiku z talerza kości biodrowej?
Zabieg trwa około godziny i jest wykonywany w znieczuleniu ogólnym. Odbywa się na sali operacyjnej, w warunkach całkowitej sterylności i przy użyciu jednorazowego sprzętu. Dawca jest przyjmowany na oddział dzień wcześniej, a po zabiegu pozostaje tam zazwyczaj 2-3 dni.
Komórki macierzyste pobiera się za pomocą igły punkcyjnej. W tym celu konieczne jest wykonanie dwóch niewielkich, pięciomilimetrowych nacięć nad kolcami biodrowi tylnymi górnymi (kolce górne to widoczne zazwyczaj dołeczki). Nacięcia goją się potem bardzo szybko. Podczas zabiegu zostaje pobrana mieszanina szpiku kostnego i krwi (około 1-1,5 l), która zawiera około 5% szpiku.
Po zabiegu
Po zabiegu dawca może odczuwać miejscowy ból. Powrót do formy zajmuje średnio 5 dni. Na ten czas dawca otrzymuje zwolnienie lekarskie i przysługuje mu 100% wynagrodzenia za nieobecność w pracy. Co ważne, pobrany podczas zabiegu materiał regeneruje się całkowicie już po okresie 2-3 tygodni.
- Już na badaniach wstępnych lekarz oznajmił mi, że w przypadku mojego biorcy w grę wchodzi tylko pobranie szpiku z talerza kości biodrowej. Nie będę więc zgrywać bohaterki, powiem szczerze – bardzo się bałam. Czego? Bałam się mojej pierwszej w życiu narkozy, bałam się bólu pooperacyjnego – wspomina Katarzyna, która oddała komórki macierzyste metodą pobrania z talerza kości biodrowej.
Jednak, jak sama przyznaje, jej obawy były przesadzone. Po operacji czuła się tak, jakby przewróciła się na lodowisku i mocno uderzyła kością ogonową, więc jest to ból jak najbardziej do zniesienia.
Jak zostać potencjalnym dawcą?
To proste! Wystarczy wypełnić formularz dostępny na stronie Fundacji DKMS i zamówić pakiet rejestracyjny – otrzymamy pałeczki do pobrania wymazu z błony śluzowej z wewnętrznej części policzka oraz kwestionariusz do wypełnienia. Całość należy odesłać na adres Fundacji. Po przebadaniu materiału genetycznego i wprowadzeniu danych do bazy, otrzymamy kartę dawcy – cały proces trwa około 2-3 miesięcy.
