Tylko do końca 2017 roku polski rząd ma czas na zatwierdzenie programu transgranicznej współpracy Polska - Rosja (obwód kaliningradzki). Rok temu został on zaakceptowany przez Komisję Europejską. Jeżeli nie zostanie zatwierdzony przez Warszawę, przeznaczone na ten 62 mln euro przepadną.
Samorządy już kilka razy zwracały się w tej sprawie do ministrów, poprzedniego premiera. Bez skutku.
Do zagospodarowania w tej perspektywie unijnej jest 61,9 mln euro, z czego 41,3 mln euro pochodzi z Unii Europejskiej, a reszta z budżetu Rosji. W pierwotnym założeniu nabory wniosków do programu planowane były na pierwszą połowę tego roku, później przesunięto ten termin na lipiec, ale konkursy na projekty nie ruszyły do dziś.
Program adresowany jest do pogranicza polsko-rosyjskiego, położonego w większości na terenie województwa warmińsko-mazurskiego, ale też obejmującego m.in. Suwalszczyznę.
Apel marszałka
Czy zmiana na stanowisku prezesa rady ministrów może oznaczać szansę na akceptację programu w terminie? List do nowego premiera Mateusza Morawieckiego w tej sprawie wystosował marszałek województwa warmińsko-mazurskiego Gustaw Marek Brzezin.
- Budżet tego programu to często jedyna możliwość wsparcia ważnych dla społeczności lokalnych pogranicza polsko-rosyjskiego przedsięwzięć rozwojowych - argumentuje marszałek Brzezin. - To np. inwestycje drogowe, ale też rozwiązywanie konkretnych problemów, czy podnoszenie jakości życia społecznego i gospodarczego.
- Brak decyzji w tym zakresie grozi rozwiązaniem programu i utratą szansy wsparcia w postaci 62 milionów euro - podkreśla marszałek.
Środki unijne nie tylko utraci obszar Programu, ale też Polska, jako beneficjent, gdyż w większości będą one musiały trafić z powrotem do Brukseli bez możliwości przeznaczenia na inny cel.
Według nieoficjalnych informacji jedną z przyczyn zwłoki są zastrzeżenia MSWiA. W związku z tym, że program miał dotyczyć m.in. przejść granicznych, zdaniem ministerstwa, w obecnej sytuacji ze względów bezpieczeństwa nie powinno to być priorytetem. Resort rozwoju podaje natomiast, że prace nad uruchomieniem programu są cały czas prowadzone.
Samorządy zainwestowały i są gotowe
Zarówno województwo warmińsko - mazurskie, jak i podlaskie są gotowe do wdrażania programu. Przyszli beneficjenci przygotowali projekty, w marcu 2017 roku rozpoczął pracę Wspólny Sekretariat Techniczny w Olsztynie. Utrata możliwości dofinansowania planowanych przedsięwzięć spowoduje realne straty finansowe zarówno po stronie województwa, jak i lokalnych samorządów oraz organizacji pozarządowych.
Na wcześniejsze interwencje samorządów strona rządowa nie podawała przyczyn nie zatwierdzenia programu. A dla samorządów jest niezwykle ważne, że z tego programu unijne dofinansowanie może sięgnąć nawet 90 proc, kosztów.
Program dotyczy wielu sfer współpracy. Np. Gmina Raczki wraz Wiżajnami i rosyjskim Gusiewem i starają się o pieniądze na drogi i modernizację oczyszczalni. 16 listopada 2017 r. delegaci z Gminy Raczki w składzie: wójt Andrzej Szymulewski i Justyna Drażba, specjalista ds. funduszy unijnych odwiedzili miasto Gusiew w Obwodzie Kaliningradzkim. W spotkaniu uczestniczył również Stanisław Jacek Pietrukiewicz, wójt Wiżajn.
W Gminie Raczki planuje się wybudować osiedle Księży – ul. M. Górskiego, ul. Ks. K. Kaczorowskiego, ul. Ks. W. Balukiewicza wraz z infrastrukturą towarzyszącą: budowa studni chłonnych, parkingu na 35 miejsc postojowych, ciągu pieszego, budowa oświetlenia oraz przebudowa linii telekomunikacyjnych i elektrycznej oraz drogę na Małe Raczki – II etap.
Przypomnijmy, przy okazji, że efektami realizacji poprzedniego programu transgranicznego Polska - Rosja są m.in.: kanalizacja wodociągowa we wsi Kukowo, koło Olecka, zmodernizowany Park Konstytucji i jego otoczenie w Suwałkach. Z Programu Współpracy Transgranicznej Litwa-Polska-Rosja 2007-2013, dofinansowano też kwotą 10 mln euro przebudowę drogi krajowej nr 65 na odcinku Gołdap - Kowale Oleckie.
Wykorzystano już 150 mln euro
Program Współpracy Transgranicznej Polska-Rosja - Litwa był realizowany przy niemal stuprocentowym udziałem unijnych funduszy od 1991 roku. UE przeznaczyła do 2014 roku na to 150 mln euro. Był też odpowiedni wkład finansowy Federacji Rodyjskiej, samorządów, rządów RP i Litwy. Zrealizowano na pograniczu, mimo różnych w minionych latach unijno -rosyjskich perturbacji, wiele projektów, w tym inwestycyjnych.
Świąteczny quiz
W oczekiwaniu na decyzję rządu, Wspólny Sekretariat Techniczny Programu Współpracy Transgranicznej Polska-Rosja zaprosił do udziału w świątecznym quizie dotyczącym Programu Polska-Rosja 2014-2020, obydwu krajów zaangażowanych w jego realizację tj. Polski i Rosji oraz ich świątecznych i noworocznych tradycji. Dla osób, które otrzymają największą ilość punktów, przewidziane są nagrody. Ich wręczenie nastąpi w czwartek, 21 grudnia o godz. 11:00 w siedzibie WST w Olsztynie.
WYG
Źródła: Wrota Warmii i Mazur; Wspólny Sekretariat Techniczny Programu Współpracy Transgranicznej.
Na fot. Jedno ze spotkań samorządowców poświecone poszukiwaniu partnerów do współpracy
