Harcerstwo to całe ich życie. Niezwykle spotkanie u sióstr salezjanek [zdjęcia]

W czasie Powstania Warszawskiego należeli do najmłodszej grupy harcerzy. Mieli po 12 -14 lat. Marzyli o „Szarych Szeregach” i wolnej Polsce. Przeżyli bombardowania, ukrywanie się w ruinach, głód i niemieckie roboty.

Ludmiła Niedbalska, kapitan Tadeusz Siek pseudonim „Kajtek” oraz porucznik Tadeusz Moszczyński pseudonim „Tadzik” odwiedzili w piątek suwalską młodzież.

Uczniom Zespołu Szkół Sióstr Salezjanek opowiadali o początkach Polskiego Państwa Podziemnego, o tym, jak bardzo chcieli zostać harcerzami i na czym polegała ich służba, gdy to marzenie się spełniło.

W momencie wybuchu drugiej wojny światowej mieli po kilka lat, a do harcerstwa przyjmowano wówczas młodzież powyżej osiemnastego roku życia. Dopiero w 1942 roku powstała grupa złożona z dzieci młodszych. Gdy starsi chłopcy poszli do „Szarych Szeregów”, oni ćwiczyli się „w łączności” – uczyli się szybko jeździć na rowerze, poznawać teren – tak, aby od punktu startowego do punktu docelowego dotrzeć jak najszybciej.

- Znaliśmy wszystkie tajne przejścia, skróty, płoty, zakamarki. Uczyliśmy się też prawidłowo oceniać odległości, zapamiętywać długie ciągi cyfr, każde słowo przekazywanej wiadomości tak, aby precyzyjnie przekazać meldunek dalej. Za mały błąd można było zginąć. Kilku naszych kolegów skończyło na Pawiaku – opowiadała Ludmiła Niedbalska, druhna Krzysztofa Kamila Baczyńskiego.

Ich dewiza brzmiała: „Dziś, jutro, pojutrze”.

- Dziś, czyli dbać o to, co tu i teraz – pilnie się uczyć, zdobywać wiedzę, aby, gdy przyjdzie powstanie, przełom - „jutro” móc to wykorzystać. A po przełomie, „pojutrze” odbudowywać nasz kraj – wyjaśniła Niedbalska.

Jak mówiła,od  początku było wiadomo, że warszawiacy nie będą biernie czekać.

- Uczyliśmy się na tajnych kompletach. Gdy Niemiec wchodził do szkoły, woźny zaczynał dzwonić. Przekręcaliśmy szybko mapę na drugą stronę, chowaliśmy zakazane książki do skrytki albo śpiewaliśmy – wspominała pani Ludmiła.

„Tadzik” uczył się rozbrajać granaty w prywatnym mieszkaniu. W czasie powstania był wolontariuszem i asystentem tłumacza na Starym Mieście. Wypuszczał się w teren i zapamiętywał numery samochodów, które wyjeżdżają z niemieckiej dzielnicy. Takie działania ułatwiły m.in. zamach na Franza Kutscherę.

- Nie byliśmy na barykadach, dlatego żyjemy. Walczyli od nas starsi. My nie szliśmy na śmierć. My myśleliśmy tylko, aby wykonać swoje zadanie – podkreślała Niedbalska.

Kapitan Tadeusz Siek pseudonim „Kajtek” mieszkał w kamienicy, na gruzach której znajduje się obecnie Mariott. Wielkiego dnia, tuż przed 17.00, ku jego wielkiej rozpaczy, brama na podwórku została zamknięta. Rodzice nie wypuścili go na zgrupowanie.

Podczas bombardowań podobnie jak wszyscy ukrywał się w piwnicy. Raz zakradł się na strych zobaczyć jak z góry wygląda powstanie.

- To, co zobaczyłem, zwaliło mnie z nóg. Ujrzałem wysoko na jednym z dachów biało-czerwoną flagę. Rozpłakałem się. Przez pięć lat niewoli polskiej flagi nigdzie nie można było zobaczyć. Mój ojciec, legionista z 1920 roku, flagę i portret Piłsudskiego miał schowane głęboko w szafie – opowiadał wzruszony młodzieży.

Apelował o wywieszanie flagi podczas świąt narodowych, zwłasza 2 maja, w jej dniu.

Niedbalska cudem przeżyła wojnę. Znalazła sie w jednym z wagonów transportu do Oświęcimia. Kiedy pociąg dojechał na miejsce, okazało się, że musiał zawrócić. Dwa dni  wcześniej Żydzi wysadzili jeden z krematoryjnych pieców. Obóz nie mógł przyjąć nowych więźniów. Takim sposobem zamiast w Auschwitz Niedbalska znalazła się na niemieckich robotach. Podobnych historii powstańcy mogli opowiedzieć wiele, ale nie chcieli.

- Nie przyjechaliśmy tu, żeby opowiadać o swoich dramatach, ale aby propagować harcerstwo. My nie jesteśmy żadnymi bohaterami, jesteśmy zwykli harcerze - switował kapitan Tadeusz Siek.

(just)