Irena Sendlerowa, Władysław Sikorski, Władysław Anders – pomimo upływu lat nazwiska ludzi z czasów II wojny światowej nie zacierają się w pamięci. Zmienili bieg historii, a poprzez to także rzeczywistość, w jakiej teraz żyjemy. Także pośród nas – tutaj w Suwałkach - żyli ludzie, których losy splotły się z „wielką” historią. Pamięć o suwalczanach, którzy poświęcili siebie na ołtarzu Ojczyzny chce ocalić młodzież II Liceum Ogólnokształcącego w Suwałkach.
- Zaintrygowała nas szczególnie historia sióstr Hanny i Zofii Nieciuńskich - mówi uczeń II LO Juliusz Błażewicz - W źródłach historycznych na ich temat występują tylko krótkie informacje. Dlatego staramy odtworzyć historię życia sióstr. Każda nowa informacja, ciągnie za sobą nowe tajemnice. Korzystamy z pomocy Muzeum im. Marii Konopnickiej, kancelarii parafii św. Aleksandra i wiedzy suwalczan. To historia sióstr, które swoje życie oddały za wolną Polskę, suwalczanek których nie zna lokalna społeczność. Przeprowadziliśmy sondę na ulicach. Wyniki były druzgoczące, niemal nikt nie słyszał o Zofii i Hannie oraz o ofierze ich życia. Nasze działania mają na celu rozpowszechniać wiedzę na temat bohaterek i upamiętnieniu ich działalności – twierdzi J. Błażewicz.
Od ponad roku młodzież z II LO odkrywa historie Hanny i Zofii Nieciuńskich. Do tej pory udało się ustalić, że wychowywały się w domu przy ul. Marii Konopnickiej (obecna Hamerszmita 6) i były córkami znanego w mieście lekarza Mamerta Nieciuńskiego. Uczyły się w przedwojennym Gimnazjum im. Marii Konopnickiej w Suwałkach. Wraz z wybuchem wojny dziewczęta zaangażowały się w działalność konspiracyjną, niosły pomoc rannym żołnierzom, potem konspiratorom. W 1940 roku trafiły do Warszawy, gdzie włączyły się w działalność podziemnych organizacji harcerskich (należały do Szarych Szeregów), a później Armii Krajowej. Zajmowały się przede wszystkim rozpoznaniem wywiadowczym, gromadzeniem, ukrywaniem i przenoszeniem broni. Aresztowane, poddane okrutnym przesłuchaniom i zamordowane. Odeszły na wieczną wartę, ponosząc śmierć z rąk okupanta niemieckiego w 1943 roku.
Młodzież drugiego „ogólniaka” opracowała plan i rozpoczęła działania, które przynisoły już pierwsze wymierne efekty. Bardzo ważnym elementem promocji historii sióstr Nieciuńskich jest krótki film, aplikacja na smartfony „Śladami Sióstr Nieciuńskich” oraz lekcje muzealne. Grupa chciałaby również opłacić grób na suwalskim cmentarzu, którym już wcześniej się zaopiekowała. Ale głównym zadaniem ich jest wzbudzenie zainteresowania wśród suwalczan życiem i działalnością sióstr Nieciuńskich.
Aktualnie trwa dyskusja nad zmianą nazwy kilku suwalskich ulic. Jedną z nich ma być ulica Mariana Buczka, o zmianie nazwy której, z prezydentem Suwałk Czesławem Renkiewiczem i radnymi dyskutowali jej mieszkańcy. Właśnie na tym spotkaniu (7.03.17) młodzież z II Liceum zaproponowała aby ul. M. Buczka nazwać imieniem Sióstr Nieciuńskich. Wniosek ten nie uzyskał wprawdzie poparcia mieszkańców, ale zainteresował obecnych na spotkaniu przedstawicieli władz miasta i radnych, z Andrzejem Chuchnowskim, przewodniczącym komisji dekomunizacyjnej RM i Zdzisławem Przełomcem, przewodniczącym RM.
To dobry znak i dlatego młodzież suwalskiego liceum w najbliższym czasie zamierza złożyć do Rady Miejskiej wniosek o uwzględnienie przy nadawaniu nazw nowym ulicom imienia Sióstr Nieciuńskich, rodowitych suwalczanek, które nie wahały przed złożeniem na ołtarzu Ojczyzny ofiary ze swego młodego życia, ofiary o której wiedzą tylko nieliczni.
Bohaterstwo sióstr i odwaga oraz niezaprzeczalne zasługi powinny być docenione i uhonorowane przez wdzięcznych potomków.
Uczniowie z II Liceum nie zamierzają poprzestać tylko na tych dwóch bohaterkach. Chcą również odkryć życiorysy innych, zasłużonych suwalczan, których pamięć należy ocalić od zapomnienia. Jeżeli istnieją osoby, które posiadają takie informacje, proszone są o kontakt z sekretariatem szkoły. Nad całym projektem czuwa opiekun Grzegorz Kalejta.
Paulina Bobrowska
fot. Paulina Bobrowska oraz archiwum Muzeum Marii Konopnickiej w Suwałkach
